بیوتکنولوژی چه کاربردی در تولید محصولات لبنی، واکسن‌ها و کیت‌ها دارد؟
گروه استان‌های خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی در افق چشم‌انداز مجموعه تحقیقاتی توسعه‌یافته و توانمند در مدیریت چرخه مسئله‌یابی و تولید دانش است که توانسته با ارتقا و هدایت صحیح منابع انسانی، سازمانی، اطلاعاتی و زیرساختی دانشگاه جریان ارائه راه‌حل‌های نوآورانه مبتنی بر پژوهش را در پاسخ به نیازهای ملی و محلی در سطوح مختلف نهادینه و کارآمد کند.
نظام پژوهش و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی نیز در این افق به‌واسطه فعالیت‌های پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی و با اتکا بر منابع انسانی متخصص، پژوهشکده‌های برتر، مراکز متعالی و آزمایشگاه‌های پیشرفته در توسعه دانش و فناوری، نوآوری مبتنی بر پژوهش و تولید ثروت از اقتصاد دانش دارای نقش مؤثر و پیشرو در کشور هم‌راستا با چشم‌انداز 20 ساله نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
برای اینکه در جریان فعالیت مرکز تحقیقات و آزمایشگاه‌های دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد قرار بگیریم گفتگویی را با حسن ممتاز رئیس مرکز تحقیقات و آزمایشگاه‌ها (بیوتکنولوژی- میکروبیولوژی- گیاهان دارویی و معطر- بهداشت مواد غذایی- محصولات ارگانیک) این واحد دانشگاهی انجام دادیم که در پی می‌آید:
آنا: چگونگی و چرایی راه‌اندازی مرکز تحقیقات و آزمایشگاه‌های دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد و مأموریتی که برای این مرکز تعریف شده را بفرمایید.
ممتاز: مجموعه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی به دنبال تأسیس این دانشگاه در سال 1364 احداث شد، اما مراکز تحقیقاتی از سال 1385 در ساختمان جدید دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد آغاز به فعالیت کردند. مجوز این مراکز تحقیقاتی از سال 1392 به دانشگاه داده شد.
تشخیص بیماری‌های عفونی در مرکز تحقیقات و آزمایشگاه‌های واحد شهرکرد
مرکز تحقیقات و آزمایشگاه‌های دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد را با این هدف احداث کردیم که استان چهارمحال بختیاری عمدتاً یک استان غیرصنعتی است و بیشتر در زمینه‌های دامپروری و کشاورزی فعالیت میکند، به همین دلیل هدف اصلی این مرکز عمدتاً تشخیص بیماری‌های عفونی در دام، طیور، آبزیان، زنبور عسل وکنترل کیفی مواد غذایی تولید شده در سطح استانی است و با این اهداف این مرکز را تأسیس کردیم.
مرکز ما مجهز به دستگاه‌های پیشرفته مربوط به میکروبیولوژی و بیوتکنولوژی است که می‌توانیم به راحتی انواع بیماری‌های عفونی را در دام، مواد غذایی و بیماری‌هایی که از طریق غذا منتقل میشود، تشخیص دهیم.
آنا: بیشتر توضیح می‌دهید؟
ممتاز: کار مرکز تحقیقات و آزمایشگاه‌های دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد عمدتاً تشخیص بیماری‌های عفونی در دام، طیور، آبزیان، زنبور عسل، کنترل کیفی و بهداشتی مواد غذایی در مواد غذایی خام مانند خوراک دام، پودر ماهی، پودر گوشت و غذاهای آماده مصرف مانند سوسیس و کالباس است.
هر مواد غذایی که تولید شده و به مصرف انسان می‌رسد، باید از نظر بهداشتی کنترل شود و ما این کار را می‌توانیم در مرکز تحقیقاتی خود انجام دهیم.
آنا: دستاوردهایی که در حوزه میکروبیولوژی داشتید را تشریح می‌کنید؟
ممتاز: در مرکز تحقیقات و آزمایشگاه‌های دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد پروژه‌های مربوط به اعضای هیئت‌علمی و پایان‌نامه‌های مربوط به دانشجویان کارشناسی‌ارشد و دکتری میکروبیولوژی، دکتری حرفه‌ای دامپزشکی، صنایع غذایی و بهداشت مواد غذایی انجام میشود.
جایگاه پایان‌نامه‌های دانشجویی در پیشرفت مرکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد
در طول چند سال گذشته موفق به چاپ بیش از 100 عنوان پایان‌نامه و مقاله شده‌ایم که از دل مرکز تحقیقاتی واحد شهرکرد استخراج شده و در مجلات معتبر داخلی و خارجی به چاپ رسیده است.
همچنین فعالیت‌هایی در زمینه تولید آنتی‌ژن‌های نوترکیب در بحث دامپزشکی در مرکز تحقیقات و آزمایشگاه‌های دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد انجام شده، اما هنوز به مرحله تولید صنعتی نرسیده تا وارد بازار شود.
در آینده نه‌چندان دور این کار را گسترش دهیم تا بتوانیم یک محصول دانش‌بنیان از آنتی‌ژن‌های نوترکیب در زمینه تشخیص بیماری‌های دامی و واکسیناسیون دام و طیور تولید کنیم.
آنا: جایگاه پایان‌نامه‌های دانشجویی و طرح‌های پژوهشی اعضای هیئت‌علمی را در ارتقا و پیشرفت مرکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ممتاز: پایان‌نامه‌های تدوین شده در مرکز ما عمدتاً در راستای حل مشکلاتی است که در بحث دامپزشکی، دامپروری و کشاورزی در سطح استان چهارمحال و بختیاری وجود دارد، به همین دلیل پایان‌نامه‌هایی که توسط اعضای هیئت‌علمی تعریف میشود در این راستاست و موفق شده‌ایم حداقل یک آمار کلی از بیماری‌های شایع در سطح منطقه داشته باشیم.
تأثیر بیوتکنولوژی‌ها در تولید فرآورده‌های لبنی
در راستای تشخیص آنها اقدامات خیلی خوبی انجام شده و قصد داریم در زمینه تولید واکسن علیه این بیماری‌ها اقدامات لازم را انجام دهیم تا موفق به تولید واکسن یا کیت‌های تشخیصی شویم.
آنا: تعامل شما با مراکز رشد چگونه است؟
ممتاز: با مراکز رشد واحدهای فناور ارتباط مناسبی داریم. یکی از هسته‌های فناور که در زمینه تولید محیط‌های کشت آزمایشگاهی فعالیت میکند، در مرکز تحقیقات میکروبیولوژی واحد شهرکرد طرح خود را پایلوت میکند تا بعد از تولید اولیه بتواند از طریق مرکز رشد روی تجاری‌سازی محصول فعالیت کند.
هر عنوانی که از مرکز رشد در زمینه میکروبیولوژی یا دیگر مراکز تحقیقاتی به ما معرفی شود، از آنها استقبال می‌کنیم و حتی امکانات خود را در اختیارشان قرار می‌دهیم تا بتوانند طرح خود را عملیاتی و اجرایی کنیم.
آنا: اصولاً بیوتکنولوژی و میکروبیولوژی چه تعریفی دارند و کاربرد آنها چیست؟
ممتاز: بیوتکنولوژی استفاده از میکروارگانیسم‌های زنده در راستای تولید انواع محصولات است، به عنوان مثال ما می‌توانیم از لاکتوباسیل‌ها که از نوع میکروارگانیسم هستند، برای تخمیر و تولید فرآورده‌های لبنی استفاده کنیم.
میکروبیولوژی نیز علم بررسی موجوداتی است که با چشم دیده نمی‌شوند که به آنها موجودات میکروسکوپی می‌گویند. موجوداتی که نیاز به ذره‌بین و میکروسکوپ برای مطالعه دارند علم میکروبیولوژی نام دارند.
در زمینه بیوتکنولوژی در واحد شهرکرد یک مرکز تحقیقات جداگانه داریم که امکانات کامل مولکولی در آنجا مستقر شده و دانشجویان، اعضای هیئت‌علمی و حتی استادان خارج از دانشگاه می‌توانند طرح‌های خود را در این مرکز انجام دهند.
بیوتکنولوژی در زمینه میکروارگانیسم‌ها برای تولید محصولات لبنی استفاده میشود و وظیفه آن تولید آنتی‌ژن‌های نوکتی برای ساخت کیت‌ها و واکسن‌هاست.
آنا: فرآورده‌های دام، طیور و آبزیان بیشتر محصول بیوتکنولوژی است یا میکروبیولوژی؟
بیوتکنولوژی علمی است که برای تولید انواع محصولات خوراکی در انسان و دام و مواد آرایشی استفاده میشود، به‌طوری‌که بسیاری از محصولات غذایی از جمله ماست پروبیوتیک فرآورده بیوتکنولوژی میکروبی است.
تولید واکسن‌ها نیز اکنون با استفاده از بیوتکنولوژی میکروبی در کشور ما استفاده می‌شوند.
استقبال دانشجویان از رشته میکروبیولوژی در واحد شهرکرد
میکروبیولوژی در کشور ما در زمینه تشخیص و کنترل بیماری‌های عفونی در انسان، دام، طیور، آبزیان و زنبور عسل استفاده میشود و هر آزمایشگاه تشخیص طبی یک بخش مجزا به اسم میکروبیولوژی دارد.
آنا: چند دانشجوی رشته میکروبیولوژی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد مشغول به تحصیل هستند؟
ممتاز: خوشبختانه یکی از رشته‌های بسیار فعال و پردانشجوی ما که مخاطب زیادی دارد، رشته میکروبیولوژی است که در هر سه مقطع لیسانس، فوق لیسانس و دکتری در واحد شهرکرد دانشجو داریم.
آنا: چقدر امیدوار هستید که رشد و پیشرفت مرکز تحقیقات و آزمایشگاه‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد ادامه پیدا کند و چه برنامه‌هایی برای پیشرفت بیشتر و اشتغال‌زایی برای فارغ‌التحصیلان این رشته دارید؟
ممتاز: با توجه به ظرفیت‌های موجود در واحد تحقیقاتی شهرکرد و ارتباطاتی که با کارخانه‌های تولید خوراک دام در استان چهارمحال و بختیاری برقرار کردیم و با همکاری‌های صورت گرفته و موافقت اولیه اداره استاندارد غذا و دارو و از سازمان دامپزشکی کشور قول می‌دهم در آینده نه چندان دور مرکز تحقیقات میکروبیولوژی واحد شهرکرد به عنوان یکی از آزمایشگاه‌های همکار در استاندارد مواد غذایی، معاونت غذا و دارو و سازمان دامپزشکی کشور قرار بگیرد و همینطور بتوانیم یک مرکز مستقل از دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد تأسیس کنیم.
انتهای پیام/4078/4062/
انتهای پیام/