آشنایی با روند بررسی صلاحیت داوطلبان نمایندگی مجلس/ چه وعده‌هایی در حیطه وظایف کاندیداهای مجلس نیست؟
به گزارش خبرنگار حوزه حقوقی و قضائی گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، با نزدیک شدن به ایام برگزاری انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، تکاپوی زیادی از سوی کاندیداهای مجلس در بسیاری از شهرهای کوچک و بزرگ کشور شروع شده و در این بین جلسات متعددی توسط آنان با مردم برگزار می‌شود که به طرح وعده‌های توخالی و غیرقابل اجرا می‌انجامد.
احداث کارخانه، ایجاد اشتغال، وعده پرداخت وام، آسفالت جاده و ساخت مسکن، عزل و نصب مدیران و راه‌اندازی صنایع کوچک و بزرگ در حوزه انتخابیه از وعده‌هایی است که در این ایام به وضوح در بین سخنان برخی کاندیداها شنیده می‌شود، ولی آیا چنین وعده‌هایی ضمانت اجرا دارد؟
آیا یک کاندیدا و نامزد نمایندگی مجلس می‌تواند به مردم و طرفدارانش قول و وعده‌ای بدهد؟ شرح وظایف نمایندگان مجلس چیست و مردم باید چه اموری را از نمایندگان مجلس طلب کنند؟
در همین خصوص امیرحسین صفدری پژوهشگر و محقق حقوقی در گفتگو با خبرگزاری آنا با بیان اینکه مجلس شورای اسلامی رکن اصلی نهاد قانونگذاری در کشور است، گفت: بر طبق اصل ۶۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی از نمایندگان ملت که به طور مستقیم و با رای مردم انتخاب می‌شوند، تشکیل می‌گردد؛ عده نمایندگان مجلس 290 نفر است که دوره نمایندگی آنها در این مجلس چهار سال بوده و انتخابات هر دوره باید پیش از پایان دوره قبل برگزار شود.
وی با بیان اینکه نامزدهای شرکت‌کننده در انتخابات مجلس باید مورد تأیید نهادهای مربوطه قرار بگیرند، این نهادها را به دو دسته هیئتهای اجرایی وابسته به وزارت کشور و شورای نگهبان تقسیم‌بندی کرد و افزود: هیئتهای اجرایی برای هر داوطلب هفت شرط را مورد بررسی قرار می‌دهند و در صورت احراز تمامی این شروط از جانب داوطلب وی را برای تأیید صلاحیت به شورای نگهبان معرفی می‌کنند. شورای نگهبان هم به تأیید صلاحیت داوطلبان شرکت در انتخابات مجلس می‌پردازد و در صورتی که شورای نگهبان صلاحیت داوطلبی را تأیید کرد وی می‌تواند در انتخابات مجلس شرکت کند و در صورت رد صلاحیت آن فرد به عنوان داوطلب حق شرکت ندارد.
این حقوقدان به اولین اقدام نمایندگان برگزیده پس از پیروزی در انتخابات اشاره و اظهار کرد: در اولین گام نمایندگان باید در صحن مجلس سوگندی را ادا کنند که در آن به قرآن قسم می‌خورند، البته نمایندگان اقلیت‌های مذهبی نیز همین سوگند را ذکر می‌کنند و تنها به جای قرآن نام کتاب مقدس خود را بر زبان می‌آورند. هر نماینده در برابر تمام ملت ایران مسئول است و حق دارد در مسایل داخلی و خارجی کشور اظهارنظر کند.
صفدری ادامه داد: سمت نمایندگی مجلس قائم به شخص بوده و قابل واگذاری به دیگری نیست؛نمایندگان مجلس در مقام ایفای وظایف نمایندگی در اظهار نظر و رأی خود کاملاً آزاد هستند و نمی‌توان به خاطر نظراتی که در مجلس داده‌اند و یا آرایی که در مقام ایفای وظایف نمایندگی خود اعلام کرده‌اند آنها را تعقیب یا توقیف کرد زیرا نمایندگان دارای مصونیت پارلمانی هستند.
این پژوهشگر و محقق حقوقی به وعده‌هایی که برخی نمایندگان مجلس در زمان انتخابات به مردم حوزه انتخابیه خود می‌دهند اشاره کرد و افزود: در بسیاری از موارد مخصوصاً در شهرستان‌ها مشاهده می‌شود که نامزدهای انتخاباتی برای اخذ آراء مردم به طرح شعارهایی می‌پردازند که اصلا هیچ سنخیتی با وظیفه نمایندگی آنها ندارد، به طور مثال احداث کارخانه، واریز ماهانه وجه نقد به حساب‌های مردم، عزل و نصب افراد و برخی مسئولان محلی از جمله وعد‌هایی است که باعث شده تا مردم پیگیر این موارد از نامزدهای انتخاب‌شده خود باشند.
وی گفت: طرح چنین وعده‌هایی از سوی نامزدها و کاندیداهای نمایندگی مجلس نشان می‌دهد آن داوطلب از وظایف نمایندگی هیچ اطلاعی ندارد و قطعاً نماینده شایسته‌ای برای مردم نخواهد بود زیرا اصلی‌ترین و مهمترین وظایف نمایندگان مجلس شورای اسلامی قانونگذاری و نظارت بر حسن اجرای قوانین در کشور است که اکثر مردم از این وظیفه آگاهی ندارند.
این حقوقدان وظایف نمایندگان مجلس را تنها وضع قانون و نه ورود در مسائل اجرایی کشور، ذکر کرد و افزود: پیشنهاد و پیش‌نویس قوانین تحت عنوان لایحه(مصوب وزرا و پیشنهادشده توسط دولت، رئیس قوه قضائیه و یا شورای عالی استانها) و یا طرح(پیشنهادشده توسط حداقل 15 نفر از نمایندگان) به مجلس وارد شده و تصمیم‌گیری در مورد آنها انجام می‌شود. همچنین، وظیفه شرح و تفسیر قوانین عادی نیز به عهده مجلس است. مجلس حق تصویب رجوع به همه‌پرسی در مسایل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را داشته و نیز هر نوع تغییر در خطوط مرزی کشور به صورت اصلاحات جزئی و با رعایت مصالح می‌تواند توسط مجلس انجام شود.
صفدری به وظیفه نظارتی مجلس هم اشاره و بیان کرد: نظارت شامل نظارت مجلس در تشکیل بدنه دولت یعنی شامل رأی اعتماد به وزرای پیشنهادی رئیس جمهور و نظارت عام نماینده شامل تذکر شفاهی(در نطق پیش از دستور) یا تذکرکتبی(به وزیر و یا رئیس جمهور)، سوال و نیز استیضاح رئیس جمهور، وزراء و هیئت وزیران، تحقیق و تفحص در کلیه امور کشور، رسیدگی به اتهام رئیس جمهور و معاونان او و وزیران، نیز نظارت‌های مالی مثل تصویب بودجه سالانه و نظارت مستقیم بر دیوان محاسبات کشور و غیره است.
وظیفه نماینده مجلس دخالت در امور اجرایی نیست
این پژوهشگر و محقق حقوقی با تأکید بر این نکته که وظیفه نمایندگان مجلس دخالت در امور اجرایی کشور نیست، اظهار کرد: متاسفانه بسیاری از مردم و گاه خود نماینده‌ها دخالت در اجرای امور حوزه انتخابی مربوط به خود را جزء وظایف اصلی نماینده مجلس می‌دانند در حالی که این وظایف عمدتاً بر عهده دستگاه‌های دولتی بوده و اصلا ارتباطی با وظایف نمایندگی مجلس ندارد.
صفدری افزود: نماینده مجلس در مقام وکیل مردم موظف به نظارت بر اجرای قانون در منطقه و کشور است و حق دخالت در اجرای امور را ندارد. نمایندگان مجلس واسطه مردم و دستگاه‌های اجرایی کشور نیستند و اگر واسطه مردم و دستگاه‌های اجرایی شوند به جای انجام وظیفه خود درگیر مسائلی می‌شوند که امکان دارد دست به دور زدن قانون، رانت، لابی و ... بزنند.
وی با بیان اینکه اکثر مردم از وظایف نمایندگان مجلس به دلایل شعارها و وعده‌های الکی انتخاباتی آنان آگاهی ندارند، اظهار کرد: نماینده مجلس حق دخالت مستقیم در عزل و انتصابات افراد در ارگان‌های دولتی و حق سفارش خودی‌ها و اهالی ستاد انتخاباتی خود برای انتصابات را ندارد. همچنین حق سفارش، تاکید و یا تحمیل نظر خود را نداشته و نمی‌تواند با نامه‌نگاری یا نوشتن توصیه‌نامه امری را به مسئولان اجرایی کشور تحمیل کند اما متاسفانه در برخی از موارد دیده شده نمایندگان این کارها را انجام داده و قانون را زیر پا می‌گذارند که این عمل آنها اولا با قانون ثانیا با سوگندی که یاد می‌کنند و ثالثا با حق و عدالت کاملا در تضاد است.
انتهای پیام/4076/
انتهای پیام/