تطور سیاسی لاریجانی از ساختمان شیشه‌ای تا بهارستان/ «اردشیر» به پاستور می‌اندیشد؟
به گزارش خبرنگار حوزه مجلس گروه سیاسی خبرگزاری آنا، انتخابات دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی بدون حضور علی لاریجانی برگزار می‌شود؛ موضوعی که در نشست خبری روز مجلس مکرراً مورد سؤال خبرنگاران قرار گرفت و پاسخ صریح لاریجانی را دریافت کرد که «تصمیمی برای حضور در انتخابات مجلس و حتی ریاست جمهوری دوازدهم ندارم».
تکیه 12 ساله لاریجانی بر کرسی ریاست مجلس شورای اسلامی چنان این جایگاه را در افکار به نام وی ثبت کرده بود، که تحلیل‌های انتخاباتی پیش از این فقط پیرامون چگونگی ورود لاریجانی به انتخابات رقم می‌خورد و این تحلیل‌ها تا جایی ادامه یافت که احمد امیرآبادی عضو مجمع نمایندگان استان قم از نهایی شدن فهرست انتخاباتی این استان بدون حضور لاریجانی خبرداد.
خروج لاریجانی از چرخه نظام تقنینی
اینکه نام لاریجانی در فهرست اصولگرایان قم نبود؛ اما برای اقشار سیاسی موضوعی تعجب برانگیزی نبود، چرا که رئیس مجلس در دوره قبل هم از فهرست اصولگرایان فاصله گرفته و با نام مستقل کاندیدای مجلس شده بود، بنابراین گمانه‌زنی‌ها به سمت حضور لاریجانی در فهرست اصلاح‌طلبان برای کاندیداتوری مجلس رفت، برخی هم اینگونه تحلیل کردند که لاریجانی قصد دارد نواصلاح‌طلبی را برای انتخابات مجلس یازدهم تعریف کند؛ البته برخی گمانه‌ها هم به سمت ایجاد آمادگی او برای حضور پرقدرت در انتخابات 1400 ریاست جمهوری می‌رفت.
به هر تقدیر آنچه خروجی نشست خبری روز مجلس بود، علی لاریجانی از چرخه نظام تقنینی خارج خواهد شد. این موضوع بهانه‌ای شد تا تاریخ زندگی سیاسی وی را مروری دوباره کنیم.
علی لاریجانی فرزند آیت‌الله میرزاهاشم آملی و متولد سال 1336 در نجف اشرف است. وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به‌عنوان رئیس واحد مرکزی خبر وارد سازمان صدا و سیما شد و به مدت یکسال در این واحد فعالیت کرد. وی از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۸ معاونت حقوقی و امور مجلس وزارت سپاه پاسداران را برعهده داشت و از ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۱ به‌عنوان جانشین رئیس ستاد مشترک سپاه پاسداران فعالیت می‌کرد.
لاریجانی چگونه وارد سیاست شد؟
سال 71 و پس از استعفای محمد خاتمی از وزارت فرهنگ و ارشاد دولت سازندگی، نخستین فعالیت علی لاریجانی در بدنه دولت شکل گرفت و تا پایان دوره اول دولت سازندگی وزیر فرهنگ و ارشاد مرحوم هاشمی رفسنجانی بود. دور دوم دولت سازندگی اما مصطفی میرسلیم جای لاریجانی را در وزارت ارشاد گرفت و لاریجانی با حکم رهبر معظم انقلاب به ریاست سازمان صدا و سیما منصوب شد. البته لاریجانی همزمان با ریاست بر صدا و سیما در شورای عالی انقلاب فرهنگی هم عضویت داشت. او از سال 1372 تا 1383 مسئول رسانه ملی بود.
دوره سخت کاری لاریجانی در صداوسیما
همزمان شدن ریاست علی لاریجانی در صداوسیما با دولت اصلاحات وی را با مشکلاتی مواجه کرد که پخش کنفرانس برلین در سال 78، اصلاح‌طلبان مجلس ششم را مقابل لاریجانی قرار داد و به بهانه‌های تحقیق و تفحص و سنگ‌اندازی در مسیر بودجه وی را تحت فشار قرار دادند. افشای پشت پرده قتل‌های زنجیره‌ای در برنامه «چراغ» نیز سبب شد تا لاریجانی از حضور در جلسات هیئت دولت اصلاحات منع شود.
دوره سخت کاری علی لاریجانی در سازمان صدا و سیما در دولت اصلاحات اما با کارنامه درخشانی به پایان رسید که از جمله آن ایجاد هفت شبکه تلویزیونی، هشت شبکه رادیویی ملی و سراسری،30 شبکه رادیویی استان، چهار شبکه تلویزیونی استانی و هفت شبکه تلویزیونی بین‌المللی بود.
اصلاح‌طلبان و جریان‌های ملی و مذهبی در آن دوران به‌شدت لاریجانی را مورد انتقاد قرار می‌دادند. او به‌دلیل ساخت مستندی به نام «هویت» که اعتراف برخی از چهره‌های ضد انقلاب را نشان می‌داد توسط اصلاح‌طلبان تخریب شد. او در آن زمان اردشیر ترسناک اصلاح‌طلبان بود، ولی او نمی‌دانست که بعدها همراه جدی گزینه اصلاحات در ریاست‌جمهوری خواهد بود.
لاریجانی در دو دوره پنج‌ساله‌ای که ریاست صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران را برعهده داشت، تولیدات مناسبی را هم روی آنتن برد که «ولایت عشق» با محوریت زندگی ثامن‌الحجج(ع)، «تنهاترین سردار» که بخشی از زندگی سیاسی امام حسن (ع) را روی صفحه تلویزیون آورد، «مردان آنجلس» که برگرفته از داستان اصحاب كهف بود، «مریم مقدس»، «کیف انگلیسی»، «شب دهم»، «درچشم باد»، «ملاصدرا»، «شیخ بهایی» و ... از جمله این تولیدات بود که بسیار مورد توجه مخاطبان قرار گرفت.
عملکرد لاریجانی در صداوسیما
رهبر معظم انقلاب در 1383 بازدیدشان از صداوسیما با قدردانی از علی لاریجانی -رئیس وقت صداوسیما- بیان کردند: «در دوران 10 ساله مسئولیت آقای لاریجانی تحولات عمیقی در صداوسیما صورت گرفت و این سازمان حقیقتاً تغییر هویت داد. ایشان تصریح کردند: صداوسیما در دهه اخیر تحت فشارهای مستمری قرار داشته، اما به‌راستی کارهای بزرگ و ارزشمندی انجام داده که جای تشکر قلبی و صمیمانه دارد.»
ورود لاریجانی به پرونده هسته‌ای
مأموریت علی لاریجانی در صدا و سیما، سال ۸۳ ریاست پایان یافت و وی با درخواست رهبر معظم انقلاب وارد شورای عالی امنیت ملی شد و یکسال بعد در سال 84 برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری پا به عرصه انتخابات گذاشت، اما در آن موفق نبود، بنابراین به شورای عالی امنیت ملی بازگشت تا پرونده هسته‌ای ایران در سازمان ملل را پیگیری کند و در همین راستا دیدارهایی هم با خاویر سولانا مسئول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا داشت.
لاریجانی پرونده هسته‌ای ایران را از نظر اهمیت استراتژیک همتراز با ملی شدن صنعت نفت می‌دانست و سه رکن را در این زمینه دنبال می‌کرد: « ایجاد فضای اجماع ملی در كشور با پرهیز از مناقشات داخلی»، «مقاومت هوشمندانه دیپلماتیک با بهره گیری از ظرفیت‌های مختلف دیپلماتیک (اعم از دیپلماسی رسمی، دیپلماسی پنهان و دیپلماسی مسیر دو و دیپلماسی عمومی» و «حركت فعال در صحنه موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی و ایجاد همگرایی بیشتر با پرونده هسته‌ای براساس اركان فوق، همزمان با مذاكره با آژانس و نماینده 1+5 و با رؤسای كشورهای مهم منطقه، نظیر رئیس جمهور سوریه، پادشاه عربستان، رئیس جمهور الجزایر، نخست وزیر عراق، رؤسای كشورهای خلیج فارس و نیز رؤسای جمهور تركیه، پاكستان؛ لاریجانی همچنین تئوری همگرایی منطقه‌ای را در جهت خنثی كردن ماجرا جویی‌های آمریكا در منطقه دنبال کرد.
لاریجانی در حالی دبیر شورای عالی امنیت ملی را برعهده داشت که سیاست‌های دولت احمدی‌نژاد در کشور جاری بود و اختلافنظر با وی سبب شد لاریجانی از سمت خود در شورای عالی امنیت ملی استعفا دهد.
دوراهی اصولگرایی یا اصلاح‌طلبی
خروج علی لاریجانی از شورای عالی امنیت ملی، اما پایان کار سیاسی وی نبود؛ لاریجانی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1384 گزینه اصلی اصولگرایان بود. ناطق نوری که آن زمان ریاست شورای ائتلاف اصولگرایان را برعهده داشت برای رسیدن به وحدت با لاریجانی، بسیار تلاش کرد؛ اما با آمدن قالیباف، احمدی نژاد او نفر یکی مانده به آخر لیست شد و از راه یابی به پاستور بازماند. نام دولت لاریجانی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1384 امید بود.
پس از آن لاریجانی با جبهه اصولگرایان به مجلس هشتم راه یافت و در رقابت با غلامعلی حداد عادل که ریاست مجلس هفتم را برعهده داشت، کرسی ریاست را تصاحب کند.
سال 86 نخستین اختلاف‌ها میان لاریجانی و رئیس جمهور وقت -احمدی‌نژاد- رقم خورد که تا مجلس نهم ادامه یافت و گفته تحلیل‌گران سبب‌ساز فاصله گرفتن علی لاریجانی از بدنه اصولگرایان سنتی شد.
در دوره دهم مجلس لاریجانی خود را کاندیدای مستقل اعلام کرد و با حمایت گروهی از اصولگرایان و اصلاح‌طلبان، بار دیگر وکالت مردم قم را پذیرفت، اما تغییر موضع او از اصولگرایی و قرار گرفتن در صدر فهرست امید سبب ریزش شدید آرای وی در این دوره از مجلس شورای اسلامی شد و لاریجانی که در دوره نهم به‌عنوان کاندیدای برتر از استان قم با قدرت وارد مجلس شده بود، در مجلس دهم در جایگاه دومین نفر حوزه انتخابیه استان قم قرار گرفت و با جایگاه ضعیف‌تری وارد دهمین دوره از مجلس شد.
وی با ورود به مجلس دهم تلاش کرد، راه خود را از اصلاح‌طلبان جدا کند و در رقابت با محمدرضا عارف از اصلاح‌طلبان مجلس؛ توانست کرسی ریاست مجلس را بار دیگر در اختیار خود بگیرد.
تغییر ساختار سیاسی مجلس در دوره دهم
جدایی لاریجانی در مجلس از فهرست امید، سبب شد مجلس دهم به لحاظ ساختار سیاسی، چهره تازه‌ای به خود بگیرد که مجالس بعد از انقلاب آن را تجربه نکرده بودند. لاریجانی که با ورود به انتخابات دهم فاصله خود را با اصولگرایان و اصلاح‌طلبان حفظ کرده بود، چاره‌ای جز این نداشت که فراکسیون سومی برای مجلس تعریف کند، تا در یک ساختار سیاسی منسجم بتواند سیاست‌های خود را در قبال طرح‌ها و لوایح پیش ببرد؛ بنابراین فراکسیون مستقلان برای نخستین‌بار در مجلس دهم شکل گرفت. فراکسیونی که به اذعان دو جریان فکری ریشه‌دار مجلس، یعنی اصولگرایان و اصلاح‌طلبان به نحوی پوست خربزه زیر پای مجلس شد و با اثرگذاری بر طرح‌ها و لوایح، به نوعی شفافیت در مجلس شورای اسلامی را قربانی کرد.
او هم‌اکنون اعلام کرد که دیگر قصد ندارد در انتخابات مجلس شرکت کند که گمانه‌زنی‌های حضور لاریجانی در انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 را قوی‌تر می‌کند؛ البته او فعلاً چشم امید به اعتدال‌گرایان و برخی اصولگرایان راست سنتی دارد تا شاید با حمایت آنها بر نشست کرسی پاستور فکر کند.
انتهای پیام/4034/
انتهای پیام/