بی‌مهری به یک اختراع کاربردی در حوزه محیط زیست/ مخترعی که در آستانه مهاجرت است!
گروه استان‌های خبرگزاری آنا، داوود دهقانی محمودآباد؛ شهرداری‌ها و نهادهای مربوط در ساخت خیابان‌ها و معابر جدید، گاهی اوقات مجبور می‌شوند تا درخت‌هایی را قطع و یا جابهجا کنند که ممکن است بعضی از این درخت‌ها دارای قدمت زیادی هم باشند. در مجموع ازنظر زیست‌محیطی از بین رفتن یک درخت هزینه زیادی برای محیط‌زیست به دنبال دارد.
با این بینش بود که محمد مسلمی مدیرعامل شرکت مدرن صنعت کارآفرین مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اقدام به ساخت دستگاه درخت‌کن کرد. این دستگاه می‌تواند انواع درخت‌ها را از جای نخست که کشت‌شده با اصول و روش مناسب به‌جای دیگری منتقل کند.
مسلمی در گفتگو با خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا انگیزه خود از ساخت این دستگاه، کارایی آن و مشکلات موجود بر سر راه تولید و تجاری‌سازی را تشریح کرده و اظهار میکند: «محصولی که بنده آن را ساخته‌ام، دستگاه جابهجایی درخت نام دارد، دلایل شکل‌گیری انگیزه ساخت این دستگاه برمی‌گردد به حدود چهار سال پیش که شهرداری اراک اقدام به ساخت پل روگذر و زیر‌گذر در این شهر می‌کرد.»
وی می‌افزاید: «در روند ساخت‌وسازها، شهرداری درختان را غیراصولی جابهجا می‌کرد، پیگیری کردم که آیا دستگاه جابهجایی درخت وجود دارد یا خیر که پی‌بردم یک دستگاه وجود دارد و آن‌هم شهرداری تهران خریده بود، بنابراین به فکر افتادم که نمونه‌ای از این دستگاه‌ها را بسازم.»
این مبتکر و محقق اظهار میکند: «قیمت دستگاهی که توسط شهرداری تهران خریداری‌شده حدود 800میلیون تومان بود و چون خارجی است در خاک ایران جواب نمی‌دهد؛ چراکه خاک ایران سنگلاخی بوده و دستگاه موردنظر برای جغرافیا و خاک اروپا ساخته‌شده است.»
مسلمی با بیان اینکه استاندارد کاشت درخت در ایران با اروپا نیز متفاوت است، می‌گوید: «این دستگاه چون با آن استاندارد ساخته‌شده قدرت مانور هم ندارد با این پیش‌فرض‌ها می‌خواستم دستگاهی بسازم که برای خاک ایران مناسب و قدرت مانور نیز داشته باشد به همین دلیل تحقیقات خود را آغاز کردم.»
وی یادآور می‌شود: «جابهجایی درخت ممکن است در لفظ خیلی ساده باشد، اما در عمل خیلی پیچیده است؛ زیرا چند رشته ازجمله مکانیک، باغداری، ساخت و تولید و مکانیزه کشاورزی را درگیر خود میکند و چون رشته من هم ساخت و تولید در رشته مکانیک است، حوزه فعالیت خود را در این قسمت قرار دادم.»
نکات فنی جابهجایی درخت
این محقق درباره نکات فنی جابهجایی درخت بیان میکند: «درختی که قرار است جابهجا شود باید ابعاد مختلف آن بررسی و معلوم شود که قابلیت جابهجایی دارد یا ندارد. در این زمینه هیچ پیشینه تحقیقاتی وجود نداشت و به همین دلیل من خودم کمر همت را بستم و تمام یافته‌های خود را در جداول طراحی‌شده گنجاندم.»
مسلمی خاطرنشان میکند: «اطلاعات موجود خارجی مفید نبود و در این زمینه حتی تحقیقات را هم باید بومی‌سازی می‌کردم که حدود سه سال طول کشید تا تحقیقات را که شامل دستگاه‌های فنی و مشخصات درخت‌هایی که قابلیت جابهجایی را دارند، جمع‌آوری کردم.»
وی یادآور می‌شود: «به‌عنوان نمونه در این تحقیقات متوجه شدم اگر اطراف یک درخت را به عمق 10 متر حفر کرده و جابهجایی انجام شود، بازهم بعد از کاشت خشک خواهد شد، زیرا که ذات آن درخت این‌‌طور است. درخت گردو ازجمله این درخت‌هاست؛ اما برعکس درخت زبان‌گنجشک درخت قوی‌ای است که بعد از جابهجایی و کشت مجدد نیز جواب می‌دهد و احتمال خشک شدن آن خیلی کم است.»
مدیرعامل شرکت مدرن صنعت کارآفرین مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک می‌افزاید: «تصور کنید که 100 نمونه درخت داریم، فردی که می‌خواهد جابهجایی را انجام دهد، نخست باید نوع درختان را شناسایی کند که مثمر یا غیرمثمر هستند. به عبارتی درختانی که میوه می‌دهند در مقایسه با درختانی که میوه نمی‌دهند برای جابهجایی خیلی ضعیف هستند و در جدولی که برای جابهجایی درختان طراحی کرده‌ام، قدرت ماندگاری این درخت‌ها بعد از جابهجایی ذکر شده است.»
به گفته مسلمی، چگونگی جابهجایی و زمینی که درخت بعد از انتقال باید در آن کاشته شود، نیازمند بررسی است که آیا جوابگوی این کار هست یا خیر.
جابهجایی درخت در سه مرحله
وی با بیان اینکه به‌طورکلی می‌توان گفت جابهجایی درخت سه مرحله قبل، حین و بعد از انتقال دارد؛ خاطرنشان میکند: «قبل از اینکه درخت جابهجا شود در گودالی که برای کاشت مجدد درخت در نظر گرفته‌شده باید به‌اندازه 10 سانتیمتر کود ریخته شود، سطح گودال باید خراشیده شود تا ریشه‌ها بتوانند در آن خراش‌ها جای خود را باز کنند.»
این محقق اظهار میکند: «قبل از جابهجایی درخت باید محیطی را که درخت قرار است در آن کاشته شود شناسایی کنیم و اینکه آیا آن محیط توانایی و شرایط کاشت مجدد درخت را دارد یا ندارد، علاوه بر این باید قبل از جابهجایی درخت به آن آب‌داده و هرس شود.»
مسلمی می‌گوید: «برای کندن زمین، نخست باید مشخصات کار را به دستگاه داد و اینکه با چه تیغه‌ای زمین را برش داد تا دستگاه کارش را انجام دهد، این کار نیز فرمولی دارد که در تحقیقاتم به این محاسبات و فرمول‌ها دست پیدا کردم. نحوه کار اینگونه است که قطر درخت را به دستگاه داده و بر اساس محاسبات، نتیجه‌ای به دست می‌آورید که حفره چه اندازه باید برای کاشت درخت عمیق شود، مثلاً اگر قطر درخت 50 سانتیمتر باشد به حفره‌ای به ارتفاع یک متر نیاز است.»
وی با بیان اینکه ممکن است عده‌ای بگویند که به‌جای یک متر دو متر حفره حفر شود، چه ایرادی دارد که در پاسخ آنان باید گفت که ایرادی ندارد که حفره دو متر کنده شود؛ اما در کاهش هزینه‌ها این کندن تأثیرگذار بوده و به‌کارگیری دستگاه در حفر حفره با عمق یک تا دو متر حدود 100 میلیون تومان تأثیرگذار است.
به گفته این محقق در مرحله سوم جابهجایی درخت، بعدازاینکه درخت از محل اصلی خود خارج شد، باید با دقت ریشه‌ها گونی‌پیچ شود تا به گل و ریشه درخت هوا نخورد؛ چراکه اگر هوا بخورد درخت از بین می‌رود.
مدیرعامل شرکت مدرن صنعت کارآفرین مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک می‌افزاید: «حدفاصل برداشت درخت از مکان اصلی تا مکان بعدی که درخت قرار است در آنجا کاشته شود، نباید بیشتر از دو روز طول بکشد.»
مراحل کاشت درخت با دستگاه درخت‌کن
مسلمی با توجه به مرحله کاشت درخت می‌گوید: «باید به خاک موردنظر آب و کود داده باشید و بعد از کاشت، خود درخت و خاک پای آن به‌طور مرتب مورد آزمایش قرار گیرد تا چگونگی بازگشت آن بررسی شود و در نهایت وقتی درخت در محل جدید به روند زندگی بازگردد و جوانه بزند جابهجایی به‌طور موفقیت‌آمیز انجام‌شده است.»
این کارشناس درباره فصل جابهجایی می‌گوید: «زمان عملیات جابهجایی نیز از اهمیت بالایی برخوردار بوده به عبارتی شرایط درختانی که در طول سال سبز هستند با درختانی که فصل برگ‌ریزان دارند، متفاوت است.»
مسلمی تأکید میکند: «فردی که قرار است در حوزه جابهجایی درخت فعالیت کند باید دفترچه فنی را که مشخصات این عملیات در آن ثبت‌شده به همراه داشته باشد.»
این کارشناس و مخترع یادآور می‌شود که الحاقی بودن این دستگاه از ویژگی‌های آن است که می‌تواند عقب تراکتور سوار شود و عملیات کندن را انجام دهد و در زمان ساخت این دستگاه پیش‌بینی کردیم که طوری طراحی شود که قابلیت نصب روی هر تراکتوری را داشته تا حمل و انتقال آن توسط یک دستگاه باشد.
مدیرعامل شرکت مدرن صنعت کارآفرین مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، نمونه‌های خارجی این دستگاه را دارای عیب و ایراد دانست که به‌عنوان‌مثال در نمونه خارجی نمی‌شد تیغه را عوض کرد و در دستگاهی که توسط وی ساخته‌شده این عیب برطرف شده است.
ساخت دستگاه درخت‌کن یک سال طول کشید
وی با بیان اینکه ساخت این دستگاه یک سال طول کشیده است، می‌افزاید: «پارک علم و فناوری استان مرکزی و مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک از بنده حمایت مالی کردند، بر اساس برآورد هزینه حدود 100 میلیون تومان برای ساخت این دستگاه نیاز داشتم که دانشگاه آزاد بر اساس دستور‌العمل و بخش‌نامه‌هایی که داشتند، حدود 30 میلیون تومان به من کمک کردند.»
این محقق درباره ارتباط خود با دانشگاه آزاد اسلامی و حمایت از چنین طرح‌هایی که عنوان دانش‌بنیان دارند، می‌گوید: «دانشجوی کارشناسی و عضو باشگاه پژوهشگران بودم که با دانشگاه کار کرده و در نمایشگاه‌هایی که برگزار می‌شد، حضور پیدا می‌کردم در زمان تحصیل با عملکرد دانشگاه آزاد اسلامی دراین‌باره آشنا شدم و وقتی مرکز رشد راه‌اندازی شد، پیشنهاد حمایت را به بنده دادند و من همکاری خود را آغاز کردم.»
مسلمی اظهار میکند: «درمجموع حدود 150 میلیون تومان برای این دستگاه هزینه شده و با اقداماتی که داشته‌ام، مالکیت معنوی این اثر متعلق به بنده است. در این روند قرار بود برای ثبت شرکت با دانشگاه همراهی داشته باشم که در ادامه کار ایراد آیین‌نامه‌ای گرفته شد و همکاری محقق نشد.»
مدیرعامل شرکت مدرن صنعت کارآفرین مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک که توانسته فرصت اشتغال را برای پنج نفر فراهم کند در ادامه این گفتگو می‌گوید که این دستگاه را به شهرداری تبریز فروخته‌ام؛ اما نتوانستم به شهرداری اراک بفروشم و از استاندار مرکزی و شهرداری اراک توقع دارم که با خرید محصول یا خرید خدمات از من حمایت کنند.»
انتقاد از بی‌مهری برخی نهادها و مسئولان
مسلمی از بی‌مهری برخی نهادها و مسئولان انتقاد و بیان میکند که اینجا به مخترعان و مبتکران اهمیت و بها داده نمی‌شود و اگر به‌جای اینکه نخستین اختراع خود را که فروختم و خرج این دستگاه کردم، زمین خریده بودم، وضعیت خیلی بهتری داشتم و اکنون با توجه به فضای موجود و برخوردهایی که با افرادی مانند من می‌شود، خسته و دلسرد شده‌ام و به دنبال مهاجرت هستم.
وی بازاریابی‌های خود را برای فروش این دستگاه درخت‌کن یادآور شده و اظهار میکند: «به تمام شهرداری‌ها دفترچه اطلاعات فرستاده‌ام و فقط شهرداری تبریز بود که این دستگاه را از من خریداری کرد و برای فروش یک دستگاه دیگر در یکی از شهرداری‌های کشور حضوری مراجعه کردم که نتیجه‌بخش نبود.»
به گزارش آنا، محمد مسلمی، کارمند و دبیر آموزش‌وپرورش استان مرکزی، عضو بنیاد نخبگان و دارای سطح سه و دو نخبگان بوده و حدود هفت سال با دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک همکاری پژوهشی دارد و مدیرعامل شرکت مدرن صنعت کارآفرین مستقر در مرکز رشد این دانشگاه است.
انتهای پیام/4117/4062/پ
انتهای پیام/