چه کسانی حق شرکت در جلسات علنی مجلس را دارند؟

به گزارش خبرنگار حوزه مجلس گروه سیاسی خبرگزاری آنا، در نظام جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی از اهمیت ویژه و زیادی برخوردار بوده و محور بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها، قانون‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌هاست و چراغ هدایت دولت و ملت را به دست دارد.

مجلس شورای اسلامی پایگاه اساسی نظام و مردم و مایه حضور و مشارکت واقعی مردم در تصمیم‌گیری‌ها و مظهر اراده ملی است و از این‌رو آشنایی با بخش‌های مختلف آن ضروری به نظر می‌رسد. با همین هدف اصطلاح‌ها و کلیدواژه‌های حقوقی مجلس شورای اسلامی برای آشنایی مخاطبان در این صفحه منتشر می‌شود.

محل استقرار مجلس شورای اسلامی

آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی در نخستین فصل خود به استقرار مجلس و  افتتاح آن پرداخته و می‌نویسد: محل دائمی مجلس شورای اسلامی ساختمان بهارستان است و جلسات علنی در این محل رسمیت دارد. تعیین هر محل دیگر با پیشنهاد هیئت رئیسه و رأی موافق دو سوم نمایندگان حاضر در جلسه رسمی مجلس است.

در تبصره ماده یک این قانون آمده: در مواقع اضطرار که تشخیص آن برعهده هیئت رئیسه مجلس است، اگر تشکیل جلسات رسمی در محل‌های موضوع این ماده ممکن نشود، از طرف هیئت رئیسه، محل دیگری تعیین می‌شود و به اطلاع نمایندگان می‌رسد. ادامه تشکیل جلسات در این محل نیز با رأی اکثریت نمایندگان حاضر در جلسه رسمی است.

هم‌چنین تبصره دو قانون آیین‌نامه داخلی مجلس می‌افزاید: رأی‌گیری موضوع این ماده بعد از صحبت یک مخالف و یک موافق هر کدام حداکثر به مدت پنج دقیقه انجام می‌شود.

افتتاح مجلس شورای اسلامی

ماده دوم آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی می‌گوید: نخستین جلسه هر دوره مجلس شورای اسلامی طبق اصل 65 قانون اساسی با حضور حداقل دو سوم مجموع نمایندگان رسمیت می‌یابد. در آغاز جلسه آیات 35 تا 42 سوره شورا تلاوت می‌شود.

پس از قرائت پیام مقام معظم رهبری مراسم سوگند انجام می‌شود و در پایان جلسه نمایندگان به منظور بزرگداشت بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی(ره) و شهیدان انقلاب اسلامی و ادای احترام و تجدید عهد با آنان در مرقد مطهر آن حضرت و بهشت زهرا (س) حضور می‌یابند.

تشریفات سوگند نمایندگان

سومین ماده آیین‌نامه داخلی مجلس از نمایندگان حاضر می‌خواهد طبق اصل 67 قانون اساسی سوگند یاد کنند. متن سوگندنامه توسط رئیس قرائت می‌شود و نمایندگان به حالت اجتماع در حال قیام آن را تکرار و پس از انجام مراسم تحلیف، سوگندنامه را امضا می‌کنند.

نمایندگان اقلیت‌های دینی این سوگند را با ذکر کتاب آسمانی خود یاد خواهند کرد. نمایندگانی که در جلسه نخست شرکت ندارند باید در اولین جلسه رسمی که حضور پیدا می‌کنند سوگند را به‌جا آورند و ذیل سوگندنامه را امضا کنند.

جایگاه‌ها

ماده چهار آیین‌نامه به جایگاه نمایندگان پرداخته است و می‌گوید: پس از ارائه اعتبارنامه نمایندگان به مجلس جایگاه آنان به حکم قرعه تعیین و در دفتر مخصوص ثبت می‌شود و این قرعه کشی هر 6 ماه تجدید می‌شود. نمایندگان یکه در قرعه قبل در قسمت جلوی مجلس بوده‌اند، به حکم قرعه در قسمت دوم مجلس قرار می‌گیرند. در دو ردیف اول رئیس جمهور، معاونان و مشاوران او، اعضای شورای نگهبان و هیئت وزیران و معاونان امور مجلس و دیگر افراد مجاز طبق این آیین‌نامه خواهند نشست و افراد مذکور به هیچ وجه مجاز به نشستن در صندلی نمایندگان و یا تردد در محل استقرار نمایندگان نیستند.

ماده پنج آیین‌نامه داخلی مجلس حضور خبرنگاران و تماشاچیان را ملزم به داشتن کارت مخصوص جلسات کرده و نوشته است، مأموران انتظامات مجلس باید در محل‌های مخصوص حضور داشته و در تمام مدت جلسه ساکت باشند و از هرگونه بی‌نظمی خودداری کنند. در غیر این‌صورت با دستور رئیس جلسه، صحن را ترک می‌کنند. در صورتی‌که عمل آنان مستوجب تعقیبات کیفری بود، فرد خاطی با رعایت مقررات توسط مأموران انتظامات مجلس توقیف و به مراجع صالحه تحویل می‌شود.

در تبصره یکِ ماده پنج این قانون آمده است: هریک از نمایندگان می‌تواند در هر جلسه برای حداکثر سه نفر که به آنان اعتماد دارد، درخواست صدور کارت ورود به محل تماشاچیان را بدهد، انتظامات مجلس موظف به صدور کارت برای آنان است.

تبصره دو این ماده می‌افزاید: معاونت اجرایی مجلس با رعایت موازین تعیین شده از طرف هیئت رئیسه، برای خبرنگاران جراید داخلی که طبق قانون مطبوعات اجازه انتشار دارند و برای خبرنگاران خارجی با معرفی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کارت موقت غیرقابل انتقال صادر کند.

انتظام مجلس

حفظ انتظام مجلس موضوع ماده 6 آیین‌نامه داخلی مجلس است که طبق آن حفظ انتظام و امنیت محوطه مجلس به عهده رئیس مجلس و در غیاب او به‌عهده نواب رئیس است. هیچ مقام و قوه‌ای بدون اجازه رئیس، حق مداخله در محوطه و امور مجلس را ندارد.

ماده هفتم این قانون هم حمل و نقل هر نوع اسلحه برای کسانی که وارد ساختمان اصلی مجلس می‌شوند را مطلقاً ممنوع کرده است.

طبق ماده هشتم قانون داخلی مجلس رئیس جمهور و معاونان او، وزیران به اجتماع یا به انفراد حق شرکت در جلسات علنی مجلس را دارند و می‌توانند مشاوران خود را نیز همراه داشته باشند و رئیس قوه قضائیه برای شرکت در مراسم تحلیف رئیس جمهور در مجلس شرکت می‌کند و هم‌چنین اعضای شورای نگهبان حق حضور در تمامی جلسات رسمی مجلس را دارند و چنانچه طرح یا لایحه‌ای با قید دو یا سه فوریت در دستور مجلس قرار گیرد اعضای شورای نگهبان باید در آن جلسه شرکت کنند.

تبصره یک این ماده از آیین‌نامه داخلی مجلس بیان می‌کند: سایر مسئولان دستگاه‌های اجرایی و قضائی اعم از دولتی یا غیردولتی که از طرف هیئت رئیسه برای دفاع و توضیح طرح یا لایحه دعوت شده‌اند، می‌توانند در جلسات مجلس شرکت کنند.

در تبصره دو هم آمده است: رئیس و دادستان دیوان محاسبات، معاون امور مجلس هریک از وزیران و آن عده از کارکنان مجلس که حضور آنان در صحن مجلس ضروری باشد و معاونان امور مجلس دیگر دستگاه‌ها و نهادها با اجازه هیئت رئیسه حق حضور در جلسات را دارند. این افراد می‌توانند در جلساتی که موضوع دستور مجلس مرتبط با وزارتخانه و سازمان آن‌ها باشد، شرکت کنند.

ماده 9 که آخرین ماده مرتبط با ساختار تشکیلاتی مجلس شورای اسلامی است، آورده است: رؤسای جمهور، نخست وزیران، رؤسای مجلس و مقام‌های عالی رتبه کشورهای دیگر که به دعوت مقام‌های جمهوری اسلامی ایران به ایران می‌آیند و بنا به صلاح‌دید همتای آنان و تصویب هیئت رئیسه مجلس حضورشان در جلسه رسمی و علنی به مصلحت باشد، می‌توانند در جلسه حاضر و در وقت لزوم سخنرانی کنند. این موضوع قبل از شروع جلسه باید به اطلاع نمایندگان برسد.

انتهای پیام/4034/