زعفران عوارض ناشی از سکته مغزی را کاهش می‌دهد

 گروه دانشگاه خبرگزاری آنا- زهرا جعفری اردکان؛ مطلب پیش رو ترجمه و باز نویسی ژورنالیستی از خلاصه یک مقاله علمی پژوهشی ISI حوزه دارویی تحت عنوان «تاثیر زعفران بر تغییرات عصبی رفتاری و عصب شیمیایی در ایسکمی مغزی با بررسی نمونه ای موش‌ها» یا Effect of Saffron on Neurobehavioral and Neurochemical Changes in Cerebral Ischemia in Rats است که توسط سوفیان سیلم نوشته شده و در سال 2006 در مجله «JOURNAL OF MEDICINAL FOOD» منتشر شده است و برای نخستین بار در ایران منتشر می‌شود. سیلم یکی از محققان آزمایشگاه نوروتوکسیکولوژی دانشگاه جامعه همدرد دهلی نو در هند است.

زعفران ادویه‌ای با خواص دارویی و سرشار تغذیه‌ای که در بین خانواده‌های ایرانی از محبوبیت زیادی برخوردار است، با رنگ طلایی و عطر خوش زینت‌بخش سفره‌های بانوان ایرانی است. شهرت و محبوبیت این ادویه گران‌بها در سراسر جهان با نام ایران در آمیخته است. شاید برای همین است که در جهان با نامی مشابه نام ایرانی خود «saffron» شناخته می‌شود. در بسیاری از مقالات علمی که در مورد خواص دارویی و درمانی عصاره آن تحقیق می‌شود به ایرانی بودن زعفران برای افزایش اعتبار مقاله اشاره می‌شود.

گل زعفران از خانواده زنبق‌هاست که دارای 6 گلبرگ بنفش تا ارغوانی است. هم‌چنین دارای سه پرچم و یک مادگی منتهی به کلاله سه‌شاخه به رنگ قرمز متمایل به نارنجی است. قسمت مورد استفاده این گیاه انتهای خامه و کلاله سه‌شاخه است که به نام زعفران شهرت دارد. زعفران معطر و کمی تلخ است و خواص فارماکولوژیکی از جمله ضدافسردگی، نشاط آوری، هضم غذا و ضد نفخی، تقویت قوای جنسی، خون‌سازی و تسویه کننده کلیه دارد. امروزه خواص ضداکسیدانی زعفران و ثمربخشی آن در ایسکمی‌های مغزی(عارضه ناشی از نرسیدن اکسیژن به مغز ) نیز به اثبات رسیده است. محققان دانشگاه جامیا همدرد در دهلی نو در سال 2006 ثابت کردند که عصاره زعفران می‌تواند در درمان موش‌هایی که به ایسکمی مغزی دچار شده‌اند مؤثر باشد.

اثرات اصلاح بخشی عصاره زعفران بر فعالیت‌های رفتاری ناشی از اعصاب و هم‌چنین ریزفاکتورهای مالون دی آلدئید، کاهش گلوتاتیون، گلوتاتیون پراکسیداز، گلوتاتیون ردوکتاز، گلوتاتیون S-ترانسفراز، سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، پمپ‌های سدیمی و پتاسیمی وابسته به ATP، میزان گلوتامات و آسپارتات در ایسکمی حاد مغزی با مدل انسداد شریان مغزی میانی(کاروتید) آزمایش و مورد بررسی قرار گرفت. شریان کاروتید میانی شامل دو شاخه سمت راست و چپ  است که از آئورت جدا شده و به سمت مغز و نواحی سر و صورت می‌رود).

در این آزمایش، شاخه سمت  راست شریان مغزی میانی در موش‌های نر نژاد «WISTER» به مدت دو ساعت با استفاده از مونوفیلامانت داخل لومنی سایز صفر تا چهار مسدود شد و سپس جریان خون به مدت 22 ساعت مجددا برقرار شد. این کار که یکی از روش‌های رایج در القای سکته مغزی است باعث کاهش قابل‌توجه در محتویات گلوتاتیون و آنزیم‌های وابسته با آن می‌شود، در حالی که باعث افزایش قابل‌توجهی در غلظت آسپارتات و گلوتامات و مالون دی آلدئید می‌شود. گلوتاتیون یک آنتی‌اکسیدان قوی است و باعث محافظت اجزای مهم سلولی در برابر واکنش با رادیکال‌های آزاد و اکسیدان‌ها می‌شود. ترکیبات سمی دارای رادیکال آزاد، معمولاً با گلوتاتیون ترکیب شده و از بدن خارج می‌شوند.

هم‌چنین فعالیت پمپ‌های سدیمی و پتاسیمی وابسته به ATP و سوپراکسیددیسموتاز و کاتالاز نیز کاهش یافته بود. فعالیت‌های عصبی رفتاری (قدرت گرفتن ، فعالیت حرکتی خود به خودی و هماهنگی حرکتی) نیز در گروه ایسکمی مغزی  به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت. تمام تغییرات ناشی از ایسکمی در یکی از گروه‌های مورد آزمایش با پیش درمانی زعفران به میزان 100 میلی‌گرم در کیلوگرم از وزن بدن هفت روز قبل از القای ایسکمی کاهش یافته و با کاهش مرگ سلولی عصبی به دنبال القای ایسکمی و برقراری مجدد خون‌رسانی، ارتباط خوبی با بافت‌شناسی داشت. نتایج حاضر ممکن است به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی آن، اثر زعفران را در ایسکمی کانونی نشان دهد.

انتهای پیام/4138/