فرصت مطالعاتی، فرصتی که از دست می‌رود/ لزوم دقت جامعه دانشگاهی در ارتباط با صنعت

به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاه و سیاست گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دوره فرصت مطالعاتی اگرچه امری ضروری برای محک زدن اساتید هر حوزه و برقراری ارتباط آنها با صنعت و پیوند زدن آن با دانشگاه تاکنون مغفول مانده یا آنگونه که باید در خور توجه جامعه دانشگاهی و متقابلا صنعتگران نبوده است، از سوی دیگر عزم ورود به این عرصه و برقراری این ارتباط قابل تقدیر و تحسین برانگیز است. آنچه که در این بین میتواند به عنوان آسیب در این گونه طرحها مورد توجه قرار گیرد، عدم کارشناسی دقیق و شناسایی تخصصها و مهارتهای لازم در برقراری این پیوند است، که موجبات مبدل شدن فرصت مطالعاتی به فرصتی که از دست رفته را رقم میزند.

 یکی از موضوع‌هایی که اساتید دانشگاه علاقه به گذراندن آن دارند، دوره فرصت مطالعاتی اساتید است که به عنوان مأموریت به اساتید دانشگاهی واجد شرایط داده می‌شود و آنان در یک بازه زمانی تعریف شده برای تحقیقات علمی به دانشگاه‌های برجسته داخل یا خارج از کشور می‌روند.

یکی از انواع فرصت‌های مطالعاتی، دوره کوتاه مدت به خارج از کشور است که اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها در ایام تابستان به مدت دو ماه برای پژوهش و تحقیقات علمی در یک دانشگاهِ خارج از کشور که مورد تأیید وزارت علوم است، اعزام می‌شوند. دوره خارج از کشور بلند مدت نیز وجود دارد که چند سال ممکن است طول بکشد. همچنین فرصت مطالعاتی داخل کشور یکی دیگر از شیوه‌های فرصت‌ مطالعاتی است که استادان دانشگاه برای تقویت تحقیقات علمی به دانشگاه برجسته‌ای در داخل کشور می‌رود و به مأموریت خود می‌پردازد.

از اهداف فرصت‌های مطالعاتی اساتید می‌توان به برطرف شدن مشکلات علمی کشور با انتقال تجربه‌های دانشگاه‌های برجسته از خارج به داخل کشور و به روز شدن دانش تخصصی اساتید و تقویت تعاملات آنان با اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های خارجی اشاره کرد. برای اینکه یک استاد دانشگاه به فرصت مطالعاتی اعزام شود باید امتیازهای عمومی لازم را کسب کند و سپس مجوز برای او صادر شود که به دوره فرصت مطالعاتی برود.

از جمله شرایطی که اعضای هیئت علمی باید داشته باشند مرتبه استادیاری و بالاتر است، همچنین رئیس دانشگاه باید نسبت به استفاده استاد دانشگاه از فرصت مطالعاتی موافقت کند تا مشکلی در فعالیت‌های آموزشی وی ایجاد نشود.

به تازگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری طرحی به نام فرصت مطالعاتی اعضای هیئت علمی جوان را در نظر گرفته است که این اساتید ملزم هستند دوره‌ای 6 ماهه را در بخش صنعت بگذرانند. 

استادان جدید ملزم به گذراندن دوره فرصت مطالعاتی در صنایع هستند

منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری چندی پیش در گفتگویی با خبرنگار خبرگزاری آنا درباره طرح فرصت مطالعاتی 6 ماهه اساتید در صنایع می‌گوید: «برای اجرای طرح فرصت مطالعاتی استادان بودجه‌ای لازم نیست، چراکه این طرح براساس توافق با وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام می‌شود. این وزارتخانه از حضور استادان در صنایع مختلف حمایت خواهد کرد. اعضای هیئت علمی از طریق ارتباطی که با صنعت می‌گیرند و همچنین تخصصی که دارند می‌توانند جایابی کنند و در مدتی که در صنعت حضور دارند از دانشگاه خود حقوق دریافت می‌کنند».

وی می‌افزاید: «استادان می‌توانند با ارتباط با واحدهای تحقیق و توسعه صنایع پروژه‌های خاصی را تعریف و از این طریق درآمد کسب کنند. براساس بخشنامه‌ای که سال گذشته صادر شد استادان جدید ملزم به گذراندن دوره فرصت مطالعاتی هستند. این دوره برای مهارت‌افزایی استادان برگزار می‌شود و استادان باید در این دوره‌ها حضور یابند».

شناسایی 1000 ظرفیت در صنایع برای حضور اساتید 

محمد سعید سیف مدیر دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری معتقد است: «طرح فرصت مطالعاتی ۶ ماهه اعضای هیئت علمی جوان در صنایع از ابتدای سال تحصیلی امسال اجرایی شد و برای اساتید قدیمی‌تر تشویقی و برای اساتید جدید الزامی است. از ابتدای سال برای اجرایی شدن این طرح با سازمان‌ها وزارتخانه‌های مختلفی تفاهم‌نامه امضا کرده‌ایم که فرصت‌های موجود را شناسایی و ظرفیت‌ها را اعلام کنند که خوشبختانه تاکنون در نتیجه تفاهم با پنج وزارتخانه بیش از هزار ظرفیت شناسایی شده است».

وی می‌گوید: «هزار عنوان موضوع و محل برای کار اساتید مشخص شده است؛ البته از سوی دیگر اساتید هم باید به موضوعات علاقه‌مند باشند و بتوانند به موضوعات بپردازند و جایابی شوند و به صنایع بروند».

در سال تحصیلی جدید یک هزار و 500 نفر به عنوان استاد جوان در مجموعه دانشگاه‌های کشور استخدام شده‌اند که باید در این فرصت مطالعاتی خود را محک بزنند و با تجربه کردن حضور در صنعت، به دانشگاه برای تدریس کردن بازگردند. این در حالی است که سازوکاری برای دانشگاه‌ها تعریف نشده است که اطلاع پیدا کنند کدام یک از صنایع به چه تخصصی نیاز دارند.

یکی از ایرادات طرح وزارت علوم در خصوص فرصت مطالعاتی 6 ماهه اساتید این است که صنایع در برخی از رشته‌های علوم انسانی، علوم پایه و... فعال نیستند و عملاً دوره مطالعاتی مذکور برای اساتیدِ برخی رشته‌ها معنا و مفهومی ندارد. ضمن اینکه صنایع ما غالباً کار پژوهشی انجام نمی‌دهند و فرستادن یک استاد برای تحقیقات علمی در صنعت فایده‌ مورد انتظار را برای مجموعه دانشگاه ندارد.

به نظر می‌رسد که طرح 6 ماهه فرصت مطالعاتی اعضای هیئت علمی جوان در صنعت نیاز به بازنگری دارد و با یک ساز‌وکار مشخص و دقیق ارتباط دانشگاه با صنعت تقویت می‌شود. باید منتظر ماند و دید که این طرح پس از اجرایی شدن چه دستاوردی برای جامعه دانشگاهی دربر خواهد داشت.

انتهای پیام/4118/