لزوم توجه به ساحت تربیت علمی در تربیت قرآنی

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در اختتامیه پنجمین همایش ملی اعجاز قرآن کریم که عصر روز گذشته در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، با اشاره به لزوم توجه به «ساحت تربیت علمی در تربیت قرآنی»، اظهار داشت: دوران تربیت که همراه با آموزش است، دوره‌ای 21 ساله است که از «دوران بارداری تا قبل از مدرسه»، «هفت‌سالگی تا چهارده‌سالگی» و «شروع دوران بلوغ تا بیست‌ویک‌سالگی» تشکیل شده است که از خانواده آغاز شده و تا دانشگاه ادامه دارد.

وی با بیان اینکه الگوی تربیت شامل چیستی، مبانی و چگونگی است، گفت: زمانی که می‌خواهیم درباره چیستی تربیت سخن بگوییم، محیط‌های آموزشی که یکی از محیط‌های پنج‌گانه تربیتی محسوب می‌شود که ساحت تربیتی آن بسیار مهم است.

طهرانچی با اشاره به شش ساحت تربیت، تصریح کرد: ساحت تربیتی شامل مواردی ازجمله «اعتقادی، اخلاقی و عبادی»، «اجتماعی و تمدنی»، «زیستی و بدنی»، «زیبایی‌شناختی و هنری»، «اقتصادی و حرفه‌ای» و «علمی، فرهنگی و نوآوری» است که فقط به ساحت «اعتقادی، اخلاقی و عبادی» پرداخته می‌شود و به دیگر ساحت‌ها توجه کافی نمی‌شود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به ترجمه غلط education در زبان فارسی، گفت: اشتباهی که در ترجمه این واژه به وجود آمده، این است که physical education را «تربیت‌بدنی» و higher education را «آموزش عالی» ترجمه کردیم درحالی‌که معنی higher education هم تربیت عالی است. وجهی از تربیت که مقدمه هدایت است، تربیت علمی است و در سیر هدایت، فعلی که انجام می‌دهیم، تربیت است.

وی خاطرنشان کرد: قرآن کریم کتاب هدایت انسان است و در آن سبک خاصی از تربیت انسان مطرح است که نسبت به علم و علوم طبیعی چارچوب خاصی دارد. خداوند در این کتاب، برای همگان یک سیر تربیت علمی و توجه علمی در نظر گرفته است. تربیت منطقی و توجه به علوم طبیعی دو نکته تربیت علمی در قرآن کریم است.

طهرانچی بیان کرد: خداوند در تربیت علمی با اشاره به آیات مقایسه‌ای قرآن کریم که با «هَل یَستَوی...» آغاز می‌شود، کور و بینا، نشسته و ایستاده، کسی که می‌داند و کسی که نمی‌داند و... را با هم مقایسه می‌کند و این‌ها گزاره‌های منطقی نابرابری در قرآن است که نشان می‌دهد در قرآن یک منطق وجود دارد و این منطق بخشی از تربیت علمی است.

علوم طبیعی به‌عنوان یک الگوریتم در قرآن وجود دارد

طهرانچی با بیان اینکه توجه به علوم طبیعی به‌عنوان یک الگوریتم در قرآن وجود دارد که خداوند می‌خواهد از این منظر توجه ما را به هدایت انسان مبتنی بر کشف رابطه‌های درون خلقت جلب کند، تصریح کرد: متأسفانه الگوریتم‌های مواجهه ما با طبیعت که کتاب‌های علوم است، مبتنی بر این است که غرب چه نوشته و ما غافلیم که قرآن برای تربیت و مواجهه با آنچه پیرامون ماست، یک الگو دارد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره‌های به فعالیت‌های پژوهشکده اعجاز قرآن، گفت: این پژوهشکده طی 12 سال فعالیت خود، پرچم‌دار خوبی در این مسیر بوده و توانسته آیات قرآن را کنار هم بیاورد. نکته بعدی که باید موردتوجه پژوهشکده اعجاز قرار گیرد، این است که باید یک الگوریتم از پژوهش‌ها و دستاوردهای این پژوهشکده استخراج شود تا فیزیکدانان بتوانند کتاب‌های علوم، زمین‌شناسی، زیست‌شناسی و... را متناسب با آیات قرآنی، تألیف کنند.

وی ادامه داد: متأسفانه کتاب‌های علوم عمدتاً به موضوع چگونگی می‌پردازد و سؤال اینجاست که چرا آموزش دانشجویان را با چگونگی شروع می‌کنیم. دانستن اهرم چه مزیتی دارد که کتاب فیزیک با آن آغاز می‌شود و چرا نباید به علم حیل در این کتاب‌ها پرداخت.

عضو هیئت‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی به پیام آیت‌الله جوادی آملی به مناسبت شهادت دانشمند هسته‌ای شهید شهریاری اشاره کرد و گفت: آیت‌الله جوادی آملی در این پیام فرمودند که «علم، تفسیر و شرح معلوم است و معلوم خلقت خداست نه طبیعت و تبیین خلقت، تفسیر فعل خداست...» بنابراین ما باید از آیات قرآن، رابطه علم و دین را استخراج کرده و با مشاهده و تعمق در طبیعت، ایمان جوانان را تقویت کنیم چراکه مشاهده آغاز طبیعت، راهگشای یقین به آخرت است.

طهرانچی تصریح کرد: متأسفانه بین آنچه در کلاس‌های فیزیک 1 و 2 و کوانتوم و کلاس‌های معارف و اندیشه 1 و 2 گفته می‌شود، هیچ ارتباطی وجود ندارد و در هر یک از این کلاس‌ها، طبیعت و خلقت از منظری متفاوت بررسی می‌شود.

انسان باید زیست‌شناسی خلقت‌شناسانه را بشناسد

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اقدامات صورت گرفته در زمینهٔ توجه به تربیت قرآنی، اظهار کرد: کاری که در این زمینه انجام شده، این است که برخی تربیت قرآنی را می‌خواهند به‌صورت فوق‌برنامه به مدارس ببرند، اما من معتقدم که باید فراتر از این عمل کرد و در تدوین کتب علوم مدارس، باید فیزیکدانان در کنار پژوهشکده اعجاز که در این حوزه کار کرده است، کتاب‌های علوم مدارس و دانشگاه‌ها را تدوین کنند. چنان‌که ما در کتاب‌های خود هستی‌شناسی را کنار گذاشته‌ایم درحالی‌که خداوند در قرآن کریم به زیست‌شناسی و مراحل تکمیل جنین اشاره کرده بنابراین لازم است انسان زیست‌شناسی خلقت‌شناسانه را بشناسد.

وی در ادامه تأکید کرد: دانش‌آموزان و دانشجویان در مرحله تربیتی خود باید زیست‌شناسی خلقت انسان را یاد بگیرند و کسانی که جزو متقین و محسنین هستند، باید از آنچه در زمین و آسمان است، برای تقویت ایمان بهره ببرند.

عضو هیئت‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: خداوند در قرآن کریم به سیر خلقت پرداخته است که این الگوریتم باید مبنای تدوین کتب درسی ما باشد. این سیر خلقت شامل پنج سیر «تکوین کیهان»، «تکوین منظومه شمسی»، «تکوین زمین و ماه»، «تکوین پیدایش آب (اتمسفر و اقیانوس)» و «تکوین حیات» است که این موارد پنج‌گانه باید در منطق کتاب‌های ما باشد. این‌ها موضوعاتی است که در تربیت علمی و تدوین کتب درسی باید به آن توجه داشت. متأسفانه ما منطقی را که آیات شریفه قرآن کریم به بررسی خلقت زمین و آسمان پرداخته است رها کرده‌ایم و گمان می‌کنیم که قرآن فقط کتاب هدایت اخلاقی و اعتقادی است درحالی‌که قرآن برای همه شش ساحت تربیت، مدل دارد و ما می‌توانیم با استخراج این مدل‌ها از قرآن، برای جوانی که تا 21 سالگی مسیر هدایت را طی می‌کند، دستاورد بزرگی ایجاد کنیم.

طهرانچی تأکید کرد: مدرسه و دانشگاه تا دوره کارشناسی یک محیط تربیتی است که آموزش ذیل تربیت قرار دارد، چراکه جهت‌بندی‌ها مربوط به تربیت است و لزوماً در آموزش، جهت‌بندی وجود ندارد. بنابراین تربیت جوان تا 21 سالگی، یک الگو می‌خواهد و قرآن کریم کتابی است که این الگو را در اختیار ما قرار داده است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: زحمات 12 ساله پژوهشکده اعجاز قرآن دانشگاه شهید بهشتی که در کنفرانس‌های مختلف ارائه شده و اکنون به بلوغ رسیده، می‌تواند این الگو را استخراج کند و در مرحله بعد دوستان ما در رشته‌های فیزیک، زیست‌شناسی، زمین‌شناسی و... بتوانند بیانگر این الگو باشند و الگوریتم‌های آن را در کتب درسی تدوین کنند.

در ابتدای این مراسم، پوستر پنجمین همایش ملی اعجاز قرآن کریم با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و دکتر علیرضا طالب‌پور رئیس پژوهشکده اعجاز قرآن رونمایی شد.

انتهای پیام/4040/پ