خواب اتوبوسی مسئولان در آستانه اربعین

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، کوله خوب، کفش و کتونی خوب، لباس خوب و راحت، نوحه و پلی لیست خوب، شال و عینک و کلاه آفتابی خوب و...؛ این روزها این ترکیب‌ها زیاد به گوشمان می‌خورد. خیلی‌ها دنبال این خوب‌ها هستند تا در مسیر اربعین و نجف تا کربلا خوب به سمت حرم امام حسین (ع) قدم بردارند و سهمی در این اجتماع عظیم داشته باشند. البته خوب‌های دیگری هم هستند که بیشتر از دغدغه مردم، مسئولان باید به فکر آن‌ها باشند.

اتوبوس خوب، قطار و هواپیمای خوب، قیمت بلیت خوب و منصفانه، سرویس‌دهی و ارائه خدمات خوب، ایجاد تسهیلات و سرعت خوب و... این خوب‌ها در کنار آن‌یکی‌ها باعث می‌شوند تا این اجتماع عظیم هرسال پرشورتر از سال‌های گذشته اتفاق بیفتد اما در این میان، گاهی ماجرا آن‌طور که باید پیش نمی‌رود، یعنی همیشه گره‌هایی هست که می‌شود با دست‌بازشان کرد اما خب ترجیح می‌دهیم با دندان بازکنیم و خدشه‌ای در مسیر عرض ارادت زائران امام حسین (ع) ایجاد کنیم.

اجتماع عظیم 20 میلیون نفری

بگذارید قبل از بیان حاشیه‌ها درباره اصل ماجرا حرف بزنیم. بر اساس آمار موجود از سال 90 تا سال ۹۷ آمار زائران ایرانی اربعین، به ترتیب سالانه، 50 هزار، 240 هزار، 480 هزار، یک‌میلیون و 500 هزار، یک‌میلیون و 600 هزار، دو میلیون و 50 هزار، دو میلیون و 320 هزار، دو میلیون و 346 هزار نفر بوده است و امسال بر اساس برآوردها بیش از سه‌میلیونی ایرانی زائر اربعین حسینی خواهند بود و مسیر نجف تا کربلا را قدم برداشته و در اجتماع عظیم بیش از 20 میلیون نفری کربلا در روز اربعین حاضر بوده‌اند و امسال هم حاضر خواهند بود. سوای ایرانی‌ها، از سایر کشورها مثل افغانستان، پاکستان، لبنان و سوریه و کشورهای اروپایی و... هم افرادی خود را به خیل عظیم زائران امام حسین (ع) می‌رسانند.

در این اجتماع عظیم حاضر می‌شوند. طبق آمار موجود در ارتباط با مرزها هم در اربعین سال گذشته، 45 تا 50 درصد زائران از مرز مهران تردد کردند و الباقی از مرز چذابه و شلمچه برای حضور در مراسم اربعین عبور کردند. امسال و در اربعین 98 با بازگشایی مرز خسروی، برآورد می‌شود 10 تا 15 درصد زائران از این مسیر برای حضور در مراسم اربعین استفاده کنند.

مشکلاتی که تقریباً همیشه هست

از آمار که بگذریم، از تمهیدات و برنامه‌ها و اقدامات که عبور کنیم، آنچه پیش و پس‌ازاین واقعه همواره حواشی و مصائبی را به دنبال داشته هم موردتوجه مردم و رسانه‌ها بوده است، موضوعاتی نظیر پروسه ثبت‌نام، از دریافت گذرنامه و ویزا (که البته امسال با همکاری دولت عراق این ویزا دریافت نمی‌شود) تا ثبت‌نام در سامانه‌های اینترنتی همچون سماح، اقدامات شهرداری و سنگ‌اندازی‌های شورای شهری‌های دوره پنجم مدیریت شهری تهران، اظهارنظرهای عجیب و دردسرساز برخی مسئولان، اسکان نامناسب افغانستانی‌ها و پاکستانی‌ها که از ایران به سمت عراق حرکت می‌کنند و تهیه بلیت اتوبوس و قاطر و هواپیما و پارکینگ ماشین‌های شخصی و... است که همگی به‌نوعی مسائلی را پس‌وپیش از برگزاری مراسم اربعین برای زائران ایجاد می‌کنند.

سماح و حواشی آن

بعد از سهولتی که با همکاری دولت عراق ایجاد شد و قرار شد از این به بعد ویزای سفر به این کشور برای مسافران ایرانی برداشته شود و به‌تبع آن کاهش هزینه سفر به عراق، پیش‌بینی‌ها نشان می‌داد امسال بیش از سال‌های گذشته زائر اربعین خواهیم داشت و برخی مسئولان نیز در اظهاراتشان برآورد سه‌میلیونی نفری از زائران اربعین 98 داشتند. بااین‌وجود اما اولین مسئله‌ای که پیش پای زائران قرار گرفت و حواشی به دنبال داشت، ماجرای هزینه 22 هزارتومانی ثبت‌نام در سامانه سماح و از آن مهم‌تر اجباری شدن این ثبت‌نام بود. به‌هرحال وقتی دولت عراق از هزینه 40 و چند دلاری ویزای سه‌میلیونی زائر چشم‌پوشی و با برداشته شدن آن موافقت می‌کند، انتظار می‌رود دولت ایرآن‌هم در کاهش هزینه‌ها گام بردارد. حذف این هزینه 22 هزارتومانی هم می‌توانست یکی از این اقدامات باشد و مطالباتی هم در این زمینه شکل گرفت.

حسین ذوالفقاری، رئیس ستاد مرکزی اربعین حسینی بعد از مطالبات صورت گرفته پیرامون هزینه 22 هزارتومانی و سؤال از چگونگی و چرایی هزینه کرد و دریافت این مبلغ گفت: «اگر اجازه دهیم که هرکس دوست دارد خود را بیمه کند و هرکس نخواهد بیمه نشود که بی‌مسئولیتیِ ما دراین‌باره رخ‌داده است. اگر می‌خواستیم بی‌مسئولیت باشیم، اعلام می‌کردیم هرکس بیمار شد و مشکلی برایش پیش آمد، بر عهده خود اوست و آن روز کسی سؤال نمی‌کرد که چرا مسئولیت خود را انجام نداده‌اید؟» بماند که این ۶۶ میلیارد تومان (سه‌میلیونی نفر، نفری 22 هزار تومان) شاید در نگاه ما رقم بزرگی است که هست، اما برای دولت اگر قصد ایجاد تسهیلات در مسیر این اجتماع بزرگ داشته باشد، رقم بزرگی نیست و همان‌طور که دولت عراق از درآمد ویزا گذشت، دولت ایرآن‌هم می‌توانست از این 22 هزار تومان چشم‌پوشی کند.

شانه خالی کردن شهرداری تهران از هزینه اربعین

همان‌طور که گفتیم، اعمال نسنجیده و اظهارات و اقدامات عجیب خصوصاً در این ایام که سخنان و شعارها حول همدلی و وحدت شکل می‌گیرد، کم نیست. شورای شهر تهران، در دوره پنجم مدیریت شهری از سال 96 که مسئولیت مدیریت پایتخت را بر عهده گرفت، در طول مسئولیت هر سه شهردار و دو سرپرستی که در این مدت کوتاه انتخاب و تعویض کرد، همواره با اربعین و مسائل دینی و مذهبی سر سازگاری نداشت و ندارد. از نوع برگزاری نمایشگاه عطر سیب و فضای شهری و... در اعیاد و عزاداری‌ها که بگذریم، حتی از حذف نام شهدا از تابلوهای نام معابر و... هم که بگذریم، حاشیه‌سازی پیرامون هزینه کرد مدیریت شهری تهران در ایام اربعین نمی‌تواند قابل‌گذشت باشد.

شهرداری که در طول چند ماه گفته خزانه‌دار شورای شهر هزینه دفتر شهردارش 133 برابر رشد می‌کند و برای برگزاری مراسم و موارد مختلف هزینه‌های گزاف می‌کند، مدت‌هاست در پی حذف هزینه 10 میلیاردی شهرداری تهران برای مراسم اربعین است. بودجه‌ای که بیشتر هزینه رفت‌وروب و اقدامات بهداشتی مسیر زائران قبل و بعد مرزهاست و با حضور بیش از سه‌میلیونی زائر ایرانی توجیه‌پذیر هم هست، طی تصمیمی توسط شورای شهر پنجم تا سال 1400 به صفر خواهد رسید.

گاف وزارت بهداشت

در این شرایطی که هرکس هرچه می‌خواهد می‌گوید، محسن فرهادی معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت ذیل توصیه‌های بهداشتی به زائران اربعین در اظهاراتی زننده و حاشیه‌ساز گفت: «یکی از مسائلی که وزارت بهداشت توجه دقیق و جدی نسبت به آن دارد، موضوع تردد زائران کشورهای هم‌جوار مانند پاکستان و افغانستان است و به دلیل پایین بودن میزان سطح بهداشت در این کشورها، مردم پاکستان و افغانستان می‌توانند حامل میکروب‌های عفونی مختلفی باشند.» سوای غرض از بیان چنین اظهاراتی ادبیات و زمان و مدل بیان آن‌ها 48 ساعتی است که فضای رسانه‌ای و مجازی را ملتهب کرده است و در کنار سایر موضوعات در این فضای همدلی و وحدت می‌تواند اثر سوء بر این اجتماع بزرگ و زائرانی که از سمت کشورهای پاکستان و افغانستان از ایران به سمت عراق می‌روند، داشته باشد.

البته پس‌ازاین اظهارات کیانوش جهان پور، مدیر مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت به حواشی پیش‌آمده واکنش نشان داد، ضمن بزرگنمایی خواندن و عدم اطلاع افراد از توصیه‌های بهداشتی در آستانه اربعین حسینی گفت: «یکسری بیماری در کشورهای همسایه ازجمله هند، پاکستان و افغانستان شیوع بیشتری دارد و حتی خود این کشورها نیز همواره توصیه‌های بهداشتی درزمینهٔ سفر به اتباع خود دارند. کشور ایران محل عبور زائران افغانستانی و پاکستانی برای شرکت در مراسم اربعین حسینی است و وزارت بهداشت همه‌ساله در این زمینه توصیه‌های لازم را ارائه می‌دهد. این موضوعی است که همه‌ساله در آستانه اربعین از سوی وزارت بهداشت اعلام می‌شود و چیز جدیدی نیست.»

امسال میهمان‌نوازان خوبی باشیم

بر اساس آمار در سال 97، 70 هزار پاکستانی و در سال 98 بر اساس برآورد 100 هزار پاکستانی در راهپیمایی اربعین شرکت خواهند کرد. علاوه بر پاکستانی‌ها، افغانستانی‌ها هم در سال 97، 37 هزار و 500 نفر و در سال 98 بر اساس برآوردها 50 هزار نفر در مراسم اربعین شرکت خواهند کرد. تعداد زیادی از این زائران برای رسیدن به راهپیمایی اربعین از ایران می‌گذرند و این نشان می‌دهد عبور از ایران مسئله مهمی است و همین اهمیت هم باعث می‌شود هرساله اخباری را پیرامون مسئله اسکان زائران افغانستانی و پاکستانی داشته باشیم. اخباری که با حواشی بسیاری هم همراه بوده است. هنوز فراموش نکرده‌ایم سال گذشته و اربعین 97، تصاویر و فیلم‌هایی از وضع نامناسب زائران این دو کشور در استان‌های مرزی ازجمله سیستان و بلوچستان و فراخوان‌های ارسال مواد غذایی و پتو و... که وجود داشت. انتظار می‌رود باگذشت سال‌ها از این واقعه و تکرار هرساله آن، امسال شاهد چنان تصاویری نباشیم و برای اندک روزهایی که این عزیزان میهمان کشور ما هستند، با تدابیر و اقدامات صحیح، میهمان‌نوازهای خوبی باشیم.

بازهم اتوبوس، بازهم حاشیه

محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی در ارتباط با آخرین جزئیات مسئله حمل‌ونقل زائران اربعین 98 هم گفته بود بیش از ۸۲۰۰ دستگاه اتوبوس برای حمل‌ونقل زائران در نظر گرفته‌شده است. او با تأکید بر عدم افزایش کرایه‌ها، گفت که نرخ کرایه اتوبوس ۲۵ نفره تک‌صندلی تهران- مهران ۹۱ هزار تومان خواهد بود؛ نرخی که در ادامه گزارش عدم تعهد شرکت‌های مسافربری به آن را نشان خواهیم داد! بر اساس اطلاعات موجود و اظهارات مسئولان امسال حدود 100 هزار صندلی هواپیما باقیمت ثابت بلیت دو میلیون و 800 هزارتومانی و 436 هزار صندلی قطار با قیمت‌گذاری مشخص و همچنین 8هزار و 200 دستگاه اتوبوس از 15 هزار و 500 اتوبوس فعال در ناوگان حمل‌ونقل کشور برای انتقال زائران به مرزهای مختلف در نظر گرفته‌شده است.

همان‌طور که از تعداد ظرفیت‌ها مشخص است و با توجه به آماری که سال گذشته منتشر شد و خبر از سهم 80 درصدی اتوبوس‌ها در حمل‌ونقل زائران می‌داد، به‌خوبی می‌توان فهمید که شاید مطالبه گری در ارتباط باقیمت بلیت هواپیما و قطار هم لازم است، اما اتوبوس جایگاه ویژه‌تری دارد و حجم بیشتری از مسافران از آن استفاده می‌کنند که باید به آن به‌طور ویژه پرداخت. خصوصاً وقتی حواشی مختلف پیرامون اتوبوس‌ها و انتقال زائران در سال‌های گذشته و قیمت‌های نجومی را مرور می‌کنیم، لزوم پرداخت به این موضوع توجیه می‌شود. در همین رابطه در ادامه روایت میدانی خبرنگار فرهیختگان از پایانه غرب و خریدوفروش بلیت‌های اتوبوس مهران را بخوانید.

روایت میدانی از ترمینال غرب

هرساله سناریوی ثابت و همیشگی در ایام اربعین تکرار می‌شود که اگرچه همه بر ضرورت تسهیل شرایط برای زائران اربعین تأکید دارند و همه مسئولان می‌گویند بلیت وسایل حمل‌ونقل نباید گران شود اما بازهم شاهد چنین اتفاقی هستیم، گویی هیچ‌کس دلش نمی‌خواهد چنین شود اما هرساله بلیت‌ها دو برابر و چند برابر می‌شوند و هیچ مسئولی هم پاسخگو نیست.

پیش از اینکه راهی ترمینال شوم، ابتدا سری به سایت‌های فروش اینترنتی بلیت اتوبوس و قطار می‌زنم تا شاید اگر امکان خرید از این شیوه ممکن باشد تا ترمینال نروم و ازاینجا بلیت را برای تاریخ معین رزرو کنم، جست‌وجویی که هیچ نتیجه‌ای دربر ندارد و امیدم از همان لحظه اول ناامید می‌شود. همه بلیت‌ها تا زمان اربعین رزرو شده‌اند و هیچ جای خالی‌ای برای هیچ‌کس وجود ندارد. ناگزیر به سراغ سایت‌هایی همچون دیوار می‌روم، جالب است با تبلیغاتی از چند آژانس مسافرتی روبه‌رو می‌شوم که مدعی ارائه خدمات در حوزه ناوگان اتوبوس‌رانی و قطار و حتی بلیت‌های هواپیمایی در ایام اربعین هستند.با متصدی تماس می‌گیرم. در اولین سؤال از من می‌پرسد برای چند نفر و برای چه تاریخی خواستار بلیت هستم. وقتی به او گفتم به دنبال بلیت اتوبوس برای رفتن به پایانه مرزی مهران هستم، از من فرصت خواست تا با پایانه مسافربری تماس بگیرد و چند دقیقه بعد در تماسی که با من داشت، اعلام کرد که در حال حاضر بلیت اتوبوسی موجود نیست اما به‌صورت روزانه می‌توانم این مسئله را پیگیری کنم تا در صورت کنسلی برایت بلیت خریداری کنم.

هرچند بر این مسئله تأکید داشت که در تماس با پایانه مسافربری بگویم از کدام آژانس مسافرتی معرفی‌شده‌ام. وقتی از او درباره موجود نبودن بلیت‌ها پرسیدم در یک کلمه گفت که از خیلی وقت پیش آژانس‌های مسافرتی شروع به خریدن بلیت کرده‌اند و حتی خودمان نیز بلیتمان را از قبل تهیه‌کرده‌ایم.

از حرف‌های متصدی دریافتم چاره‌ای جز رفتن به ترمینال غرب ندارم و عملاً باید حضوری بروم تا شرایط ناوگان اتوبوس‌رانی را در ایام اربعین بسنجم. آفتاب در حال غروب کردن است و می‌توان ناامیدی را در چشم همه افرادی دید که از ترمینال بیرون می‌آیند. آن‌هم وقتی با تلفن در حال حرف زدن هستند و وجه اشتراک همه آنان در این است که در حال حاضر هیچ پایانه مسافربری‌ای برای اربعین خدمات ارائه نمی‌دهد.

در ورودی در ترمینال رانندگان متعددی ایستاده‌اند که هرکدام مقصدی را با صدای بلند فریاد می‌زنند. از یکی از آنان آدرس اتوبوس‌های مهران را می‌پرسم که او می‌گوید: «در حال حاضر فکر نمی‌کنم کسی به مهران برود، چراکه هزینه کنونی کافی نیست و باید خالی برگردد.» وقتی تردیدم را می‌بیند، می‌گوید: «بهتر است هفته آینده به ترمینال بیایید، چراکه در آن زمان قیمت ماشین‌ها برای ایام اربعین بیشتر شده است و ماشین‌های بیشتری برای این مسئله داوطلب می‌شوند اما در شرایط کنونی هیچ اتوبوس و راننده‌ای حاضر نیست به مرز مهران برود.»

برای اطمینان بیشتر داخل ساختمان پایانه ترمینال غرب می‌شوم. تعاونی‌های مختلفی در حال کارکردن هستند و بیشتر آنان در جواب سؤال من درباره چگونگی تهیه بلیت مهران سری به نشانه بی‌اطلاعی تکان می‌دهند و مرا به دیگر تعاونی‌ها راهنمایی می‌کنند. از یکی از آنان درباره نبودن بلیت پایانه مهران سؤال می‌کنم و او صادقانه در جوابم می‌گوید: «نه اینکه ماشین نباشد اما به دلیل اینکه قیمت اتوبوس در ایام اربعین قطعی نشده، این وضعیت پیش‌آمده است.

قیمت اتوبوس‌های عادی برای مهران 55 هزارتومانی است و اتوبوس‌های VIP هزینه‌ای معادل 91 هزار تومان دارند که این رقم در هفته آتی دو برابر می‌شود تا رانندگان خیالشان برای برگشت از خالی بودن اتوبوس‌ها راحت باشد.» از او می‌پرسم یعنی باید روی رقم 180 هزارتومانی برای ایام اربعین حساب کنم و پیش از اینکه او پاسخم را بدهد، همکارش به من می‌گوید: «خانم این رقم تا 250 هزار تومان نیز بالا خواهد رفت. کما اینکه در سال‌های گذشته هم این اتفاق افتاده، درنتیجه بهتر است دو، سه روز صبر کنید تا قیمت‌ها نهایی شود.» وقتی به او می‌گویم قرار بود امسال قیمت بلیت‌ها گران نشود به من می‌گوید: «در آن صورت رانندگان اتوبوس به این سفر نمی‌روند، چراکه سودی برایشان ندارد و هزینه‌ها کفاف خرج آن‌ها را نمی‌دهد.»

از این تعاونی دور شده و به سراغ باقی آنان می‌روم. یکی از آنان در جواب من و دیگر افرادی که به دنبال بلیت مهران آمده‌ایم، می‌گوید: «در حال حاضر هیچ بلیتی نداریم و باید روزانه سر بزنید تا شاید یک نفر کنسل کند و ما بتوانیم آن را خریداری کنیم.» همین‌که ایستاده‌ام می‌شنوم یکی از همکارانش به دیگری می‌گوید ظرفیت یکی از اتوبوس‌ها آزادشده و در کسری از ساعت همه بلیت‌هایش را خریداری کرده‌اند.

این‌طور که از حرف‌های تعاونی‌های مختلف ترمینال غرب دریافتم، ماشین و راننده به‌اندازه کافی وجود دارد اما راننده‌ها و تعاونی‌ها در کنار آژانس‌های مسافرتی به دنبال کسب سود خود در این میان هستند و اجازه نمی‌دهند قیمت بلیت اربعین در همین میزان باقی بماند.

درنتیجه به سراغ ترابری ترمینال غرب می‌روم تا شاید حرف امیدبخشی از آنان بشنوم. یکی از اعضای دفتر ترابری ترمینال غرب که حتی راضی به گفتن اسم و شماره تلفنش هم نشد در پاسخ به اعتراض من مبنی بر اینکه چرا باید همه دست‌به‌دست هم دهیم تا بازار سیاه بلیت اتوبوس اربعین راه بیفتد و عملاً خودمان گرانش کنیم، می‌گوید: «کدام خدمات ارزان شده است که بلیت اتوبوس ارزان شده باشد. تازه باید خوشحال باشید که خیلی گران نشده و قیمتش با سال گذشته تفاوتی ندارد. کرایه آن‌طرف مرز هم بالاست و قیمت از بالا تعیین می‌شود و دست ما نیست.» به او می‌گویم با این شرایط وضعیت اربعین بدتر از سال گذشته می‌شود و نباید انتظار تسهیل شرایط برای مردم را داشته باشیم.

او می‌گوید: «نگران نباشید، هفته دیگر اینجا ماشین بسیار فراوان است.» البته به قیمت دو برابر امروز اتوبوس پیدا خواهم کرد. به او می‌گویم رانندگان می‌گویند این قیمت به 250 هزار تومآن‌هم در بازار سیاهش خواهد رسید و چرا از هم‌اکنون نمی‌توان بلیت رزرو کرد که او در جوابم می‌گوید: «نه نگران نباشید بلیت تا 180 هزار تومان ثابت خواهد ماند.»

از او دور می‌شوم و در ترمینال غرب به سراغ رانندگانی می‌روم که شاید بتوان قیمت مناسب‌تری را از آنان جویا شد. وقتی با یکی از آنان صحبت می‌کنم و از او می‌پرسم که چرا باید با چنین افزایش قیمتی روبه‌رو شویم به من می‌گوید: «همه این‌گونه نیستند. من زائران را باقیمت کمتری به خود نجف می‌رسانم و حتی آمادگی دارم تا یک اتوبوس کامل را برای زائران اختصاص دهم.» می‌گویم چگونه این کار برای او صرف دارد و برای دیگر همکارانش به‌صرفه نیست که در جواب می‌گوید: «من زائران را از نجف به کاظمین می‌رسانم و پیش از شروع ایام اربعین مسافران را باقیمت مناسب به نجف می‌رسانم.» شماره‌اش را می‌گیرم و از او خداحافظی می‌کنم. این پایان روایت میدانی من از پایانه غرب و وضعیت کرایه اتوبوس‌ها تا مهران بود. قیمت‌ها به گفته وزیر راه نباید تغییری کند، اما رانندگان تهدید می‌کنند اگر قیمت‌ها بالا نرود اصلاً به سمت مرز نمی‌روند، چون برای آن‌ها صرفه اقتصادی ندارد.

منبع: روزنامه فرهیختگان

انتهای پیام/4084/