دانشگاه باید در حمایت از ادبیات دفاع مقدس فعال شود

مصطفی جمشیدی در گفتگو با خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، وضعیت ادبیات دفاع مقدس در بخش رمان و داستان کوتاه گفت: اگر خوشبینانه بخواهیم نگاه کنیم، باید بگوییم موج جدیدی از جوانان متوجه بازه زمانی دفاع مقدس و تأثیراتش شده‌اند. اینها خوشبختانه به سمتی می‌روند که آثاری بنویسند که در حقیقت یادآور آن فداکاری‌های آن سال‌ها باشد و از این بابت جای امیدواری است که مثلاً در طی سه دهه آینده یا حتی خیلی کمتر با انتشار داستان‌ها و رمان‌هایی مواجه باشیم که به جهت تکنیکی و ارزش‌گذاری در ادبیات کشور ما بدرخشد.

وی با بیان اینکه یک گرفتاری در مسیر چاپ و انتشار کتاب‌های دفاع مقدس  کاسبکاری و وضعیت بد نشر است، افزود: با وضعیت کاغذ و سوءاستفاده‌هایی که از این باب شده و کمابیش از این طرف و آن طرف می‌شنویم، در حقیقت انتشار رمان‌ها و داستان‌ها را با سختی شاهد هستیم.

این نویسنده داستان‌های دفاع مقدس با اشاره به این نکته که نهادهای متولی مانند انتشارات موزه دفاع مقدس و ... باید فعالیت‌های مؤثرتری انجام دهند، عنوان کرد: و بعضی از داستان‌نویسان جوان و صاحب ذوق به سمت انکشافاین گونه ادبیات رفته اند که از این نظر جای امیدواری را دارد. اما به‌لحاظ عمومی وضعیت کتاب‌های دفاع مقدس جدا از وضعیت کلی ادبیات نیست. نهادهای متولی مانند انتشارات موزه دفاع مقدس و ... باید کار کنند که متأسفانه کار نمی‌کنند.

جمشیدی حمایت جوایز ادبی از ادبیات دفاع مقدس را محرک خوبی برای خلق اثر و حمایت از نویسندگان، مؤلفان و ناشران دانست و تشریح کرد: جوایز ادبی الان در حوزه داستان کمتر به سمت دفاع مقدس می‌روند. آنهایی هم که باید این کار را انجام دهند یکی دو سال یا شاید بیشتر است که کارشان را تعطیل کرده‌اند یا با موازین غیرکارشناسانه‌ای به انتخاب داستان و رمان دست می‌زنند.

وی با بیان این نکته که ادبیات دفاع مقدس در آینده نزدیک خودش را نشان خواهد داد، اضافه کرد: در سینمای اروپا و حتی هالیوود شاید درخشان‌ترین پرداخت‌های سینمایی به جنگ‌های جهانی دوم و اول و ... را در همین دهه‌هایی که سینما ویژگی تکنولوژیک داشته می‌بینید. آثار تأثیرگذاری که کارگردان‌های آن‌ها جنگ را درک نکرده‌اند، یعنی همان نسل‌های بعدی جنگ هستند. در ادبیات غرب هم همین طور است. بنابراین نشان می‌دهد که می‌توان امیدوار بود که جوان‌های ایران هم با اتکا به این خاطره‌نگاری‌ها و مستندهایی که چاپ شده است و اسناد دیداری و شنیداری به سمت تولید اثر ماندگار بروند.

این نویسنده پیشکسوت اظهار کرد: در حال حاضر بازاریابی در فروش نقش عمده‌ای دارد. کتاب‌های ادبی لزوماً کتاب‌های پرفروش نیستند. مثلاً شما یک کتابی می‌نویسید که به مفاخر ادبی آن زبان یا آن کشور کمک می‌کند. وظیفه دولت‌ها و نهادها این است که آن کاستی در فروش، یعنی بُعد اقتصادی قضیه یا حمایت‌ها را پر کنند. متأسفانه در کشور ما این‌طوری نیست.

جمشیدی درباره حمایت از فعالان حوزه ادبیات دفاع مقدس بیان کرد: بعضی از ناشران به وزارت ارشاد خیلی نزدیک هستند و حتی به وزارت ارشاد زور هم می‌گویند؛ بنابراین حمایت‌ها را جذب می‌کنند. حدود یک هزار جلد کتاب داستان راجع به دفاع مقدس نوشته، این‌جوری نیست که فکر کنید این یک هزار کتاب سریعاً در بازار فروش برود. حمایت از ادبیات دفاع مقدس فقط وظیفه دولت‌ها نیست نهادهای عمومی، ان‌جی‌اوها، دانشگاه‌ها و ... وظیفه‌شان این است که این خلأ را پر کنند.

وی گفت: در انگلستان، اقلاً 10 تا 20 جایزه با ارقام چند هزار پوند وجود دارد که به یک مجموعه شعر یا مجموعه داستان تعلق می‌گیرد و آن بُعد اقتصادی را پر می‌کند اما اینجا این‌جوری نیست. یک نویسنده‌ای که در این زمینه کار می‌کند و به بازار اتکا ندارد و به فرهنگ و جنبه یادمانی قضیه فکر می‌کند، باید از لحاظ اقتصادی تأمین شود.

این نویسنده آثار دفاع مقدس با اشاره به اینکه پروسه چاپ رمانش با عنوان «سمندر» که چند روز پیش چاپ شد تقریباً 10 سال به طول انجامید گفت: حالا چه امیدواری وجود دارد که یک نویسنده دفاع مقدس بتواند امیدوار باشد که از طریق اقتصاد نشر چیزی عاید و واصل شود. بنابراین از نظر من باید  جوایز ادبی و ارگان‌های فرهنگی جدی‌تر از نویسندگان و آثار حمایت کنند؛ مثلاً چه اشکالی دارد که دانشگاه‌ها در این زمینه فعالیت کنند. چندتا از مهمترین کارهای ویلیام فاکنر را دانشگاه‌های آمریکا چاپ کرده‌اند.

جمشیدی گفت: من برای ادای دین به شهدای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، خانواده شهدا و ارواح پاک این شهدا در این زمینه فعالیت می‌کنم و خود را به ارواح پاک اینها بدهکار می‌دانم. همه نویسنده‌ها و همه کسانی که در این کشور از برکت خون شهدا در امنیت زندگی می‌کنند، بدهکار آن عزیزان هستیم. همیشه این انتقاد را به خودم دارم که چرا تنها چند کتاب دفاع مقدس تألیف کرده‌ام. امیدوارم که با بهبود وضعیت نشر بتوانیم فعالیت‌های بیشتری در این زمینه انجام دهیم.

وی درباره رمان «سمندر» عنوان کرد: این رمان ماحصل حضور من در اوایل جنگ تحمیلی بوده است. رمان سمندر مربوط به دهه 60 و حضورم در جبهه دشت عباس است. این رمان یک فیکشن و داستان است ولی جوهره آن از همان زمان گرفته شده است. رمان دیگری به‌نام «رسته غم‌گساران» با موضوع دفاع مقدس در انتشارات علمی و فرهنگی دارم که الان شاید سه سال است منتظر چاپ است.

انتهای پیام/4028/