افزایش نرزایی از دلایل کاهش جمعیت یوزهاست

باقر نظامی در گفتگو با خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی خبرگزاری آنا در ارتباط با پروژه احیای یوز در کشور اظهار کرد: این پروژه در حوزه‌هایی موفق عمل کرده و در مواردی هم ناموفق بوده است و در این خصوص باید به این نکته توجه کرد که عدم موفقیت‌ها در این طرح بیش از آن که متوجه پروژه باشد به سازمان حفاظت محیط زیست مرتبط است.

وی تصریح کرد: پروژه احیای یوز یک دفتر مطالعاتی در محل معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست است و در این طرح نقش کاتالیزور را دارد ولی در مواردی این نقش تسهیل‌گری و مشاوره آن با بحث اجرا اشتباه شده است.

یک سوم مناطق تحت حفاظت تنها 96 محیط بان دارد

این عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست با اشاره به این مطلب که به‌طور کلی سازمان محیط زیست 17 میلیون هکتار منطقه مورد حفاظت با 2 هزار و 800 محیط‌بان است، افزود: 5 میلیون و 850 هزار هکتار از این مساحت که بیش از یک‌سوم این مساحت تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست است در این پروژه تعریف شده و با توجه به این‌که این مساحت باید 960 محیط بان داشته باشد، تنها 96 محیط بان به آن اختصاص یافته است.

نظامی اذعان کرد: از آنجا که محیط بانان می‌بایست از سوی اداره کل استان‌ها تأمین شود ولی استان‌ها بر این باورند که خود پروژه در بحث محیط بان می‌بایست نیرو تأمین کند در حالی‌که نقش آن تنها یک دفتر مشاوره است.

نایبندان طبس با وسعتی بیش از استان مازندران تنها 6 محیط بان دارد

این کارشناس حوزه حیات وحش با اشاره به این مطلب که زمانی‌که بحث حفاظت در یک پروژه گونه در معرض خطر مورد توجه قرار نگیرد ضربه جبران‌ناپذیری به پروژه وارد می‌شود، گفت: مناطقی که یوز در آنها مشاهده شده وضعیت حفاظت آن بسیار نگران‌‌کننده است، مثلاً در حال حاضر راور کرمان با رئیس اداره شهرستان تنها 5 و یا  نایبندان طبس 6 محیط بان دارند و این در حالی است تنها وسعت این منطقه از کل استان مازندران بیشتر است، چگونه می‌تواند راهبری و حفاظت را به‌عنوان اولین گام برای احیا تأمین کند.

وی افزود: زمانی‌که جمعیت یک گونه به کمتر از 100  می‌رسد چه موافق و چه مخالف موضوع تکثیر در اسارت امری اجتناب‌ناپذیر می‌شود و باید به‌جای اقدامات احساسی همچون نمونه‌ای که در کمپینی تحت عنوان «نه به تکثیر در اسارت» نسبت به وضعیت فعلی واقع‌بین بوده و منطقی عمل کنیم.

پروژه تکثیر در اسارت در بهترین زمان باروری نمونه‌ها مسکوت مانده بود

عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست ضمن اشاره به این مطلب که عقیمی در یوزهای نر به دلایل اکولوژیک برخلاف گاوسانان بیشتر است و یک ماده باید با چند نر جفت‌گیری کند تا شانس باروری در نرها افزایش یابد، خاطرنشان کرد: به‌نظر من باید دو یوز نری که در یزد وجود دارد را گرفته و در طرح تکثیر در اسارت وارد کنیم.

نظامی با اشاره به این مطلب که یکی از دلایل مخالفت با این اقدام این است که اگر این دو یوز نر از یزد برده شوند جمعیت یوز در استان از بین می‌رود به کاستی‌های دوره‌های گذشته در طرح احیای یوز اشاره کرد و گفت: این یوزهای نر و ماده که برای طرح احیا موجود هستند در سال 87 و 88گرفته شدند و اگر بخواهیم محق به قضیه نگاه کنیم در آن زمان این یوزها 2 تا 3 سال داشتند و بهترین زمان برای احیا و تکثیر در حالی‌که تا این زمان این طرح مسکوت ماند.

این کارشناس حوزه حیات وحش اذعان کرد: اگر در آن زمان از اجرای طرح می‌خواستیم دو قلاده یوز را برای تکثیر در اسارت استفاده کنیم به این اندازه فعلی وضعیت حساس نبود چون در آن زمان وضعیت جمعیتی آنها خوب بود.

افزایش نرزایی در یوزها از دلایل کاهش جمعیت این حیوان است

وی با اشاره به این مطلب که علت این‌که برخی از مدیران به‌عنوان افرادی که در دوره مدیریتی‌شان شکست نخورده‌اند این است که ترسو بوده‌اند و شجاعت عمل نداشته و بهترین استراتژی را رها کردن وضعیت در همان شکل خود می‌دانستند، گفت: در حاضر ما باید جرأت داشته باشیم و این طرح را جلو ببریم چون هر چه بگذرد وضعیت بدتر و مخالفان پروژه بیشتر می‌شوند.

عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست در ادامه به وضعیت جمعیتی یوزها در کشور اشاره و عنوان کرد: در گذشته تعداد یوزها بین 40 تا 70 عنوان می‌شد ولی در حال حاضر این میزان قطع به یقین کمتر از این میزان است.

نظامی با بیان این‌که اوضاع ما از لحاظ تعداد جمعیت یوزها در بهترین مناطق ما هم خوب نیست، افزود: یکی از دلایل آن این وضعیت وخیم کاهش یوزها، افزایش نرزایی در این حیوان است چون زمانی‌که حیوان وضعیت حفاظتی خوبی وجود نداشته و موفقیت تولیدمثلی پایین باشد به‌واسطه ویژگی اکولوژیکی ترجیح به تولد توله نر می‌دهند تا به‌واسطه جفت‌گیری با چند ماده بتوانند ژن خود را به نسل بعدی منتقل کند.

در بسیاری از مناطق 8 تا 10 سال است که یوزی مشاهده نشده است

وی در خصوص میزان پراکندگی یوز در کشور نیز اظهار کرد: خراسان شمالی و جنوبی، سمنان، یزد،  کرمان و اصفهان استان‌هایی بودند که ما در آنها یوز داشتیم ولی در حال حاضر به جز 3 الی 4 منطقه در سایر مناطق اوضاع خوبی نداریم مثلاً در پارک ملی کویر آخرین باری که یوز مشاهده شده مربوط به سال 93-92 بوده یا در پارک ملی سیاهکوه آخرین مشاهده در سال 89 و یا در بافق یزد رؤیت این حیوان به سال  89 بازمی‌گردد و این نشانگر آن است که در اکثر مناطق بین 8 تا 10 سال است که یوزی مشاهده نشده است.

این کارشناس حوزه حیات وحش در پایان گفت: ما برای احیای یوز در درجه اول باید تمام توان محافظتی خود را در منطقه راور کرمان، نایبندان طبس و توران سمنان و پس از آن میاندشت در خراسان شمالی متمرکز کنیم چون در سایر مناطق اوضاع خوب و امیدوارکننده‌ای نداریم.

انتهای پیام/4105/