دانشگاه باید به محیطی شاداب، پرجوشش و زاینده تبدیل شود

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در اجلاس سراسری رؤسای دانشکده‌های علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی که صبح امروز در آمفی‌تئاتر فرهیختگان برگزار شد، گفت: دکتر خسرو پناه معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه در تحول علوم انسانی و هنر گام‌های بسیار جدی برداشته و این نوید خوبی برای دانشگاه به‌حساب می‌آید.

وی خاطرنشان کرد: 11 ماه قبل که مسئولیت دانشگاه آزاد اسلامی را بر عهده گرفتم، با یک طرح تحول در این دانشگاه حضور پیدا کردم؛ طرح تحولی که برای استحکام‌بخشی دانشگاه آزاد اسلامی یک الزام است.

دکتر طهرانچی بابیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی در گام اول خود بر یک مبنای فکری شکل‌گرفته بود، گفت: این دانشگاه در 36 سال فعالیت خود، کارکردهای مثبت و قابل‌تأملی داشته، اما زمان تغییر مسیر این دانشگاه فرارسیده است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به کاهش جمعیت دانشجویی کشور، اظهار داشت: در حال حاضر به دلیل کاهش رشد جمعیتی، سالانه تعداد دانشجویان کاهش می‌یابد که این موضوع درگذشته پیش‌بینی‌نشده بود و به همین دلیل لزوم تغییر و تحول در دانشگاه کاملاً حس می‌شود.

دانشگاه آزاد اسلامی باید بتواند منشأ تحول باشد

وی خاطرنشان کرد: در موضوع کاهش دانشجو لازم بود تدبیر درستی برای برون‌رفت از این شرایط اتخاذ شود، بنابراین پس از مطالعات و انجام کارشناسی‌های لازم، به این نتیجه رسیدیم که با یک طرح تحول می‌توانیم به سمت دانشگاه پویا حرکت کنیم؛ دانشگاهی که بتواند منشأ تحول بوده و روی پای خود بایستد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بابیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی حدود 656 هزار دانشجوی علوم انسانی در سراسر کشور دارد، گفت: بیش از نیمی از دانشجویان این دانشگاه در رشته‌های علوم انسانی و هنر تحصیل می‌کنند و این موضوع اهمیت تحول در این حوزه را به‌خوبی نشان می‌دهد.

دکتر طهرانچی با تأکید بر اینکه نگاه امروز در دانشگاه آزاد اسلامی یک نگاه تحولی دارای چارچوب است، خاطرنشان کرد: در تغییر ساختار دانشگاه، معاونت‌های آموزشی و پژوهشی که یک مدیریت شکلی داشتند، به مدیریت محتوایی تبدیل شدند. درواقع این نتیجه اتخاذ شد که دانشگاه آزاد اسلامی را نمی‌شود با مدیریت شکلی مدیریت کرد، بلکه باید مدیریت بر محتوا را در دستور کار قرارداد. این‌یک مبنای فکری است.

لزوم تحول و تعالی علوم انسانی در دانشگاه‌ها

عضو هیئت‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه با اشاره به یکی از فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص سؤال از دانشگاه، گفت: رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند «اکنون مهم‌ترین سؤال این است که دانشگاه‌ها با استفاده از این میراث تاریخی و علمی و تجربه گران‌قدر انقلاب اسلامی، چگونه می‌توانند در شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی که همان جامعه آرمانی اسلام است، نقش‌آفرینی کنند.» این فرمایش ارزشمند نشان می‌دهد که مهم‌ترین سؤال دانشگاه در حوزه علوم انسانی و نقش‌آفرینی در تمدن نوین اسلامی است، لذا لزوم تحول و تعالی علوم انسانی به‌شدت احساس می‌شود.

وی بابیان اینکه مقام معظم رهبری می‌فرمایند «یکی از مراکز مهم تربیت قوه عاقله کشور، دانشگاه است»، اظهار داشت: بر این اساس، تربیت قوه عاقله یک پله بالاتر از تربیت متخصصان است. این فرمایش نیز اهمیت علوم انسانی و لزوم ایجاد منزلت برای این حوزه در دانشگاه را به‌خوبی نشان می‌دهد.

دکتر طهرانچی با اشاره به بنیان‌گذاری اشتباه دانشگاه در کشور، گفت: مقام معظم رهبری نیز در این زمینه فرموده‌اند، دانشگاه ما بی‌رودربایستی غلط بنیان‌گذاری شده، از اول غلط بنیان‌گذاری شده؛ این معنایش این نیست که محیط دانشگاه محیط غلطی است یا محیط بدی است؛ نخیر، خوشبختانه دانشگاه ما فرآورده‌های بسیار خوب داشته، ولی بنای دانشگاه به‌وسیله آدم‌های نامطمئن و باسیاست‌های نامطمئن در زمان حکومت طاغوت گذاشته‌شده و این بنا همچنان وجود دارد. دانشگاه را مبنی بر دین‌زدایی بنیان‌گذاری کردند؛ دانشگاه را مبنی بر تقلید علمی و نه ابتکار علمی و تولید علم، بنیان‌گذاری کردند.

تحول در دانشگاه و علوم انسانی باید صورت بگیرد

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: تحول در دانشگاه و علوم انسانی باید صورت بگیرد و این بنای غلط اصلاح شود، همان‌طور که عقل حکم می‌کند، اگر در ساختمان فرسوده‌ای زندگی می‌کنیم، آن را در اسرع وقت مقاوم‌سازی کنیم.

وی بابیان اینکه ما یک نگاه پایه‌ای و یک نگاه رویکردی به دانشگاه داریم، تصریح کرد: در دانشگاه موضوعاتی چون تربیت نیروی انسانی، حل مسئله، افزایش دانش مستند شده، تعالی فردی و اجتماعی و فضای عمومی وجود دارد که باید به‌تمامی آن‌ها پرداخت.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بابیان اینکه education در زبان فارسی «آموزش‌وپرورش» معنی شده است، اما high education «آموزش عالی» ترجمه می‌شود، گفت: چگونه ممکن است که در مورد اول، آموزش‌وپرورش در کنار هم بیاید، اما در مورد دوم، کلمه پرورش حذف شود. این درواقع خلق ناقص یک مفهوم و تقلید ناقص است که صورت گرفته است.

دکتر طهرانچی در ادامه بابیان اینکه تربیت قوه عاقله، اساس کار است، اظهار داشت: این تربیت شامل دانش تخصصی، دانش مهارتی و دانش اجتماعی می‌شود که هر سه این موارد باید به دانشجویان آموزش داده شود.

تربیت قوه عاقله در دانشگاه‌ها در دستور کار قرار گیرد

عضو هیئت‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر لزوم اهمیت تربیت قوه عاقله در دانشگاه‌ها، گفت: اگر فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در جامعه و در شغل تخصصی خود، با خطاهایی مواجه می‌شوند، باید دلیل آن را در دانشگاه و آموزش‌های اساتید پیدا کرد. این موضوع باید به‌شدت موردتوجه اساتید قرار گیرد.

وی بابیان اینکه در غرب آموزش‌وپرورش برای جامعه و با مفهوم پیشرفت آینده است، تصریح کرد: مسائل علم جدید طی چهارصد سال همواره ناظر به قوام عالم و آدم بوده است. با این قیاس، اگر وضع علم در جهان درحال‌توسعه، مرحله‌ای از تاریخ علم در جهان جدید باشد، باید مسائل علم را عین مسائل توسعه بدانیم.

دکتر طهرانچی در ادامه ضمن توضیح نهاد علم و آموزش عالی، گفت: در نهاد علم، فقط چیستی موضوعات موردبحث ما نیست، بلکه مبحث چرایی و چگونگی نیز از اهمیت قابل‌ملاحظه‌ای برخوردار است. «چیستی» علم شامل کنشگران، رابطه‌ها، ابعاد، مؤلفه‌ها، لایه‌ها و مساحت‌ها و «چرایی» شامل گزاره‌ها، اهداف، روش‌شناسی، نظریه‌ها، رویکرد، مکاتب و پارادایم و «چگونگی» شامل قوانین، مدیریت‌ها، نظام‌ها، تئوری‌ها، ابزارها، قالب‌ها، برنامه‌ها و سیاست‌ها است که همه این موارد با یکدیگر در تعامل هستند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بابیان اینکه آنچه ما در دانشگاه به‌عنوان علم به آن می‌پردازیم، دانش یا science است که به آن در این دوره علم جدید می‌گوییم، گفت: این علم در اروپا با تکیه‌بر میراث گذشتگان برمبنای نگاهی نوپدید آمد و پیشرفت کرد. ملتی که به تاریخ و گذشته خود توجه نکند، نمی‌تواند آینده خود را بسازد. ازاین‌رو ما که دارای تمدنی عظیم درگذشته بوده‌ایم، باید با توجه و نگاه به این تمدن، بتوانیم آینده خود را بسازیم.

دکتر طهرانچی با اشاره دانشمندان مطرح ازجمله ابن‌سینا، فارابی، خواجه نصیر و... که درگذشته پدیدآورنده علوم بزرگی در کشور و در سطح جهان بوده‌اند، گفت: در این زمینه به یک نمونه از تقسیم‌بندی فارابی در احصاء علوم اشاره می‌کنم که شامل علم زبان و بخش‌های آن، علم منطق و بخش‌های آن، علم تعلیمی و بخش‌های آن، علم مناظر، علم نجوم تعلیمی، علم موسیقی، علوم طبیعی و بخش‌های آن، علوم مذهبی، علم فقه و علم کلام است.

برای تحول در مدیریت باید عالمانه به میراث گذشتگان بنگریم

وی بابیان اینکه آموزش‌وپرورش در سطح عالی با انسان سروکار دارد و انسان همان مکتب فکری است، خاطرنشان کرد: ما نمی‌توانیم روش مدیریتی خود را متحول کنیم، اگر عالمانه به گذشته خود رجوع نکرده و از آن درس نگیریم. ما در کشور خود دانشگاه را بدون ریشه از غرب وارد کردیم و دانشگاه بدون ریشه بی‌شک به‌جایی نخواهد رسید.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر اینکه در هشتاد سال دانشگاه‌داری، در دیسیپلین زایی عقیم بوده‌ایم، گفت: مثال بارز این موضوع، تفاوت رشته‌های نقاشی و خط است. رشته نقاشی که از غرب وارد شد، در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری آموزش داده می‌شود، اما خط که متعلق به کشور خودمان است، در انجمن خوشنویسی تدریس می‌شود و نه در دانشگاه. درواقع ما نتوانسته‌ایم هیچ دانش ضمنی را با مدیریت دانش به دانش آشکار و دارای دیسیپلین تبدیل کنیم.

دکتر طهرانچی ضمن تأکید مجدد بر لزوم تحول در دانشگاه‌ها و همچنین علوم انسانی، اظهار داشت: باید به دنبال راهکار این مسئله بود. مقام معظم رهبری در سال 93 سیاست‌های کلی را ابلاغ کردند که دریکی از بندهای آن تأکید کردند که جهاد مستمر علمی باهدف کسب مرجعیت علمی و فناوری در جهان با تأکید بر تحول و ارتقای علوم انسانی به‌ویژه تعمیق شناخت معارف دینی و مبانی انقلاب اسلامی با تقویت جایگاه و منزلت این علوم، جذب افراد مستعد و باانگیزه، صورت گیرد. این موضوع باید در دستور کار و اولویت اصلی اساتید و رؤسای دانشکده‌ها قرار گیرد.

مرجعیت علمی، محصول جهاد است

عضو هیئت‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی بابیان اینکه عالم باید جهادگر بوده و ازخودگذشتگی و ایثار داشته باشد، گفت: اگر قرار بود عالمان درگذشته منتظر توجهی بمانند، هیچ‌گاه کار علمی حادث نمی‌شد و فلسفه صدرایی نیز متولد نمی‌شد. مرجعیت علمی، محصول جهاد است.

وی افزود: ما در دانشگاه آزاد اسلامی می‌خواهیم بگوییم ما حرف نو و تازه‌ای داریم. در این مسیر تحول و ارتقای علوم انسانی یکی از ملزومات است و برای رسیدن به آن، تعمیق شناخت معارف دینی و مبانی انقلاب اسلامی ضروری است. امام عارف و فقیه و فیلسوف که انقلاب اسلامی ایران را بنیان گذاشت، دانشگاه را که با بنیان دین‌زدایی تأسیس‌شده بود، حذف نکرد بلکه آن را اصلاح کرد.

دکتر طهرانچی با تأکید بر اهمیت رشته‌های علوم انسانی در دانشگاه، اظهار داشت: جایگاه و منزلت علوم انسانی باید تقویت شود. مگر می‌شود برای سلامت جسم انسان اهمیت قائل بود و معاونت علوم پزشکی راه‌اندازی کرد، اما سلامت فکری تمدن ساز انسان در دانشگاه آزاد مهم نباشد. ازاین‌رو راه‌اندازی معاونت علوم انسانی و هنر، گامی در مسیر سلامت فکری انسان است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ضمن تأکید بر لزوم جذب افراد مستعد و باانگیزه در حوزه علوم انسانی و هنر، گفت: رؤسای دانشکده‌های علوم انسانی و هنر محیط دانشگاه را باید به محیطی شاداب، پرجوشش و زاینده تبدیل کنند. باید از دانشکده‌های علوم انسانی، کرسی‌های نظریه‌پردازی و راهکارهای حل معضلات اجتماعی بیرون بیاید.

دکتر طهرانچی در پایان با تأکید بر اینکه تحول در دانشگاه پایان ندارد، اظهار داشت: افتخار داریم که در این تحول و تعمیق شناخت معارف دینی و مبانی انقلاب اسلامی نقش داریم.

انتهای پیام/4108/