زنان شاغل امروزی موفق‌ترند یا مادران دیروز؟

آرزو قاسمی در گفتگو با خبرنگار حوزه زنان و جوانان گروه اجتماعی خبرگزاری آنا درباره وضعیت مادران شاغل اظهار کرد: وضعیت زندگی امروزه به خصوص در کلان‌شهرها به‌گونه‌ای است که کار کردن مرد به تنهایی نمی‌تواند کفاف زندگی را بدهد و زن‌ها مجبورند همپای مردها کار کنند تا بتواند از پس مخارج زندگی و پرداخت اقساط منزل و شهریه مدرسه بچه‌ها برآیند.

وی افزود: در گذشته‌هایی بسیار دور مردم زندگی‌های بسیار ساده داشتند و دسته‌جمعی زندگی می‌کردند و خبری از چشم و هم چشمی‌های امروزه نبود و کارها همه مردانه بود و زنان به دلیل داشتن جسمی ضعیف امور خانه را به دست گرفته بودند اما کم‌کم با پیشرفت جامعه و به وجود آمدن کارهایی که زنان هم می‌توانستند انجام دهند زنان نیز به جامعه راه پیدا کردند ولی همچنان نقش خود را در منزل به عنوان همسر و مادر حفظ کردند و این‌گونه شد که امروزه ما در جامعه با زنانی مواجه هستیم که هم خانه‌دار هستند و هم کارمند و فشار مضاعفی را تحمل می‌کنند.

فعال حوزه زنان و ارتباطات و رسانه گفت: بسیاری از مردان با فعالیت‌های زنان عنادی ندارند و زنان نیز به قابلیت‌های خود واقف گشته‌اند. امروز اکثریت زنان جوان مایلند که زندگی خانوادگی، ازدواج، بچه و شغل را با هم داشته باشند و بر خلاف گذشته که مردان خود را نان‌آور خانواده می‌دانستند و اصرار بر خانه‌نشینی و محدود ساختن زنان به وظایف خانه‌داری و بچه‌داری می‌کردند اما امروز بسیاری از آنها بر این باورند که زن و شوهر در مسئولیت‌ها، خانه‌داری، نگهداری از بچه‌ها و نان آوری باید مشارکت داشته باشند.

  خیلی از زنان باید شاغل باشند و حیف است​ از توانایی‌های آنها استفاده نشود

قاسمی عنوان کرد: کار کردن زن‌ها بیرون از منزل مسئله‌ایست که این روزها با بالارفتن هزینه‌های زندگی و فشارهای اقتصادی به امری رایج و حتی واجب تبدیل شده است. موضوعی که با توجه به نقش کلیدی زن‌ها در خانواده می‌تواند با رعایت نکردن برخی از موازین عرفی و دینی جامعه مشکلات را به وجود آورد.

وی افزود: این روزها طرفداران حقوق زن، جملات قشنگی در مورد زن بودن می‌زنند، اما ما مادرهایمان را چگونه به یاد داریم؟ نسل ما خیلی خوشبخت بود که بوی غذای خانگی وقتی از مدرسه می‌آمد، دلش را آب می‌انداخت. ما از فرزندانمان خیلی خوشبخت‌‌تریم که کلاه و شال گردن بافته مادرمان را در فصل زمستان استفاده می‌کردیم، حالا مادرمان هیئت علمی بود یا نبود!

این فعال حوزه زنان بیان کرد: نمی‌خواهیم موضوع تکراری زنان، شاغل باشند یا نه را مثل علم بهتر است یا ثروت مطرح کنیم. زندگی مدرن با خود الزاماتی می‌آورد که گویا اجتناب‌ناپذیر است. خیلی از زنان باید شاغل باشند و اصلاً حیف است​ از توانایی‌های آنها استفاده نشود، اما اشتغال زنان و نحوه کار آنها باید با روحیات و نیازهای یک زن و خانواده‌اش همخوانی داشته باشد.

این روزها بارداری برای زنان شاغل اتفاق پر استرسی است

فعال حوزه ارتباطات و رسانه افزود: تغییرات جامعه در طول دهه‌های اخیر، در کنار تحولات معیارهای اقتصادی و دشواری‌های تأمین معاش باعث شد که دختران و زنانی که پیش از این تنها به ازدواج و خانه‌داری و فرزندآوری می‌اندیشیدند، پس از اتمام تحصیل با توجه به تخصص یا تحصیلاتشان در مشاغلی حضور پیدا کنند که در عین حفظ استقلال مالی، کمک خرجی هم برای زندگی به حساب می‌آمد. این تحول در سال‌های اخیر باعث شد که ما به ناگاه با ورود سیلی از دختران و زنان به محیط‌های شغلی روبرو شویم و این روزها پا به هر اداره و شرکتی که می‌گذاریم تعداد چشم‌گیری از خانم‌ها را می‌بینیم که تصدی جایگاه مختلف شغلی را بر عهده گرفته‌اند.

وی بیان کرد: حضور گسترده خانم در محیط‌های کاری در طول یک دهه اخیر در کنار پیامدهای مثبتی که در رشد اجتماعی و شخصیتی خانم‌ها داشت، مشکلاتی را هم برای خانم‌ها و بنیان خانواده به ارمغان آورد که یکی از مهم‌ترین این مشکلات زمانی به ظهور می‌رسید که خانم شاغل تصمیم به ازدواج و پس از آن فرزندآوری می‌گرفت. این روزها متأسفانه بارداری برای زنان شاغل اتفاق پر استرسی است، ترس از دست دادن شغل به دلیل مرخصی‌های پیش و پس از زایمان و عدم توجه کارفرماها به وضعیت زنان باردار و مادران از مسائلی است که ذهن و و روح زنان شاغل را به خود مشغول می‌دارد.

قاسمی ادامه داد: اینکه زنان به چه زحمتی روزهای بارداری را در محیط های استرس‌زای شغلی می‌گذرانند و این استرس چقدر می‌تواند در روحیه جنینشان تأثیرگذار باشد بماند، اما پس از زایمان حضور کودک، مادر شاغل را با حجم گسترده‌تری از مشکلات روبرو می‌کند که گاه امنیت روانی مادر را با خطر روبرو می سازد.

وی گفت: درصد قابل ملاحظه‌ای از زنان شاغل بنا به دلایل مختلف مجبورند چند ماه پس از تولد نوزادشان، به محل کار خود بازگردند.

 فعال حوزه ارتباطات و رسانه افزود: نیازهای مادران شاغل و دغدغه‌های آنها برای رسیدگی همزمان به شغل و بچه‌داری به ویژه در دوران کودکی فرزندانشان است. مادر وسیع‌ترین دنیای روانی و اجتماعی کودک است. مادری کردن برای زن شاغل امروزی، امری متفاوت از زنان نسل‌های پیشین محسوب می شود، اضطراب، استرس از مهمترین دغدغه های مادران شاغل است.

وی اظهار کرد: مادران شاغل همانند مادران غیر شاغل نمی‌توانند به طور تمام و کمال به کودکان خود رسیدگی کنند چون مادر چندین ساعت از روز را خواه ناخواه جدا از فرزند به سر می‌برد و وقتی که بعد از سپری شدن این ساعات به فرزند می‌رسد خستگی ناشی از دنیای ماشینی امروز و خستگی فکری و ذهنی به مادر اجازه نمی‌دهد که در ساعات باقی مانده روز برای کودک رسیدگی کافی و لازم را داشته باشد. از سوی دیگر مسئولیت خانه و خانه‌داری که بر دوش مادر شاغل است را نباید انکار کرد.

خانمی از بابت نگهداری فرزندانشان نگرانی نداشته باشد، مطمئناً با فراغ بیشتری به انجام وظایف روزانه می‌پردازد

قاسمی گفت: در محیط‌های شغلی کشور ما؛ غالباً تنها چیزی که در ذهن مدیران جایگاهی ندارد، مشکلاتی است که مادران شاغل در نگه داری کودکانشان با آن درگیر هستند و انگاری که برخی از مدیران فقط به افزایش بازدهی و سود مالی مؤسسه خود می اندیشند و در این میان برایشان اهمیتی ندارد که مادران شاغل با چه دغدغه‌هایی دست به گریبان هستند. در این میان اگر کارفرماها و مدیران کمی عمیق‌تر به این مسئله بیندیشند، متوجه می‌شوند که اگر کارکنان خانمی که فرزند دارند، از بابت نگهداری فرزندانشان نگرانی نداشته باشند، مطمئناً با فراغ بیشتری به انجام وظایف روزانه شغلی می‌پردازند و به طبع بازدهی بهتر و مطلوب‌تری هم خواهند داشت.

وی اضافه کرد: در چنین شرایطی مؤسسات، ادارات و شرکت‌های بزرگی که تعداد بالایی کارمند خانم دارند که مطمئناً درصد قابل توجهی از آنها هم دارای فرزند خردسال هستند، می‌توانند با تعبیه اتاقی در ساختمان اداره و استخدام یک پرستار، از فرزندان خانم‌های شاغل در ساعات کار روزانه نگهداری کنند. اتفاقی که شاید هزینه چندانی هم برای کارفرما و مدیران ادارات در پی نداشته باشد ولی ره‌آوردهای گسترده ای در زندگی شغلی و خانوادگی زنان دارای فرزند شاغل در آن محیط کار در پی خواهد داشت. اما از آنجایی که ما یاد گرفته‌ایم افق دیدمان را با فاصله بینی‌مان هماهنگ کنیم، غالب مدیران مشاغل و ادارات مختلف بدون توجه به مشکلاتی که زنان دارای فرزند شاغل با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، تنها به فکر سود و زیان مالی خود هستند و معمولاً توجه به نیازهای روحی و خانوادگی کارمندان به فراموشی سپرده می‌شود.

قاسمی گفت: دغدغه وجود مهدکودک در محل کار، دغدغه تمامی مادران جوان و شاغل است. وجود مهدکودک برای مادران شاغل در محیط کار امری ضروری است که تا حدودی از دغدغه‌های روزمره‌شان می‌کاهد. تحلیل این واقعیت اجتماعی نشان می‌دهد که مادران شاغل مسئولیت سنگین‌تری دارند زیرا باید هم در داخل و هم خارج از منزل وظایف خود را به بهترین نحو انجام دهند. از آنجایی که مادران شاغل زمان کمتری را در منزل به سر می‌برند و وظایف بیشتری را برعهده دارند، لازم است برای رسیدن به همه کارهای خود برنامه ریزی کنند.

وی افزود: والدین شاغل مجبورند جانشینی برای مراقبت از فرزندشان برای ساعاتی که در منزل نیستند پیدا کنند، از سوی دیگر آنها برای پر کردن اوقات فراغت بچه‌ها بیشتر از کلاس های آموزشی و تفریحی استفاده می کنند.

قاسمی ادامه داد: نکته دیگر اینکه برخی از والدین تردید دارند که فرزندان را در مهد کودک بگذارند و ترجیح می‌دهند سرپرستی آن را به والدین خودشان بسپارند، پدر بزرگ‌ها و مادربزرگ‌هایی که با نوه‌های خود ساعت های طولانی را سپری می‌کنند و کودکان وابستگی زیادی به آنها پیدا می‌کنند و دوست دارند که همیشه پیش پدر بزرگ یا مادربزرگ‌شان باشند.

وی اضافه کرد: بسیاری از اوقات پیش می‌آید که پدربزرگ‌ها و مادر بزرگ برای نوه‌های خودشان هر کاری را انجام می‌دهند به گونه‌ای که والدین کودکان شاکی می‌شوند که آنها با مهربانی بیش از اندازه فرزندان را لوس می‌کنند. پدر بزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها از بودن با نوه‌ها احساس شادی کرده و لذت می‌برند. از سوی دیگر کودکان از دیدار پدر بزرگ و مادر بزرگشان دچار هیجان می‌شوند و برای پدر بزرگ و مادر بزرگ دیدن نوه‌هایی که به آنها علاقه دارند بسیار خوشایند است.

مشکلات زنان شاغل این است که کودکانشان از محبت و تربیت آنها بهره کمتری را می‌برند

قاسمی گفت: یکی از مشکلات امروز فعالیت‌های اجتماعی زنان این است که کودکانشان از زیر سایه محبت و تربیت آنها بهره کمتری را می‌برند و ممکن است آسیب‌هایی را نیز ببینند و همین مسئله یکی از دغدغه‌های اصلی بسیاری از مادران شاغل است.

وی ادامه داد: این روزها توجه کمتری به مادران شاغل در مشاغل گوناگون می‌شوند، مادرانی که مجبورند برای حفظ شغل خود و دریافت مزایای آن از بسیاری از خواسته‌های فرزندان و خانه خود چشم پوشی کنند، هم کارمند نمونه‌ای در محل کار بوده و هم مادر مهربان برای فرزندان و نیز همسر جذاب برای همسر خود باشند.

این فعال حوزه زنان افزود: این روزها و به ویژه در سالهای اخیر که زنان عمدتاً شاغل هستند، میانگین سن کودکانی که به مهدکودک می‌روند کاهش یافته به طوری که گاه نوزادان ۳ ماهه تا ۶ ماهه بیشترین میزان کودکان مهد را تشکیل می‌دهند، کودکانی که برای حفظ امنیت شغلی مادرانشان و تأمین معاش بیشتر، باید دور از مادر و در کنار مربی مهدکودک بزرگ شوند.

وی بیان کرد: کودکان خواب آلودی که سپیده صبح طلوع نکرده و اغلب در خواب به مربی مهد سپرده می‌شوند و تا عصر که مادر از سر کار باز گردد در آنجا می‌مانند، مادر نیز به سر کار رفته و باید وظایف خود را به نحو احسن انجام دهد و سعی در جلب رضایت مافوق خود داشته باشد.

قاسمی ادامه داد: گاه در این میان برخی از زنان که انرژی بیش از حدی برای هماهنگی میان نقش‌های مختلف صرف می‌کنند، دچار مشکلاتی می‌شوند، زنان شاغل باید هم به عنوان معلم، پزشک، پرستار، کارمند، آشپز، خبرنگار و تحویل دار بانک وظیفه شغلی خود را به طور مطلوب انجام دهند و هم وظایف یک زن خانه دار را همچون کدبانو به رخ بکشند. تمایز خاصی معمولاً بین شاغل و زنان خانه دار در این زمینه وجود ندارد و جامعه از هر دو انتظارات یکسانی دارد.

وی افزود: اگر زنی شاغل باشد امکان دارد این شغل با مسئولیت‌های وی در خانه تداخل پیدا کند، مثلا نتواند وظیفه همسری یا مادری را به درستی انجام دهد و این البته بستگی به شغل او نیز دارد، برخی مشاغل سنگین‌تر هستند و وقت آنها نامناسب است، برخی مشاغل نیز جزء مشاغل مدیریتی محسوب می‌شوند و بسیار وقت‌گیر و استرس‌زا هستند.

مادران شاغل در شغلشان مناصب خیلی سخت را قبول نکنند

قاسمی گفت: بسیاری از زنان خانه‌داری که وقت بیشتری نسبت به شاغلان دارند نیز گاه ممکن است مشکلاتی در زندگی خود داشته باشند و جمع کثیری از زنان شاغل نیز به خوبی از عهده مسئولیت‌های شغلی، مادری و همسری خود بر می‌آیند اما باید برای مشکلاتی که ممکن پیش آید تدبیراتی از قبل اتخاذ کنند.

وی افزود: بانوانی که می‌خواهند وظیفه مادری را بپذیرند ابتدا بهتر است شغل خود را سبک کنند یا در شغلشان مناصب خیلی سخت را قبول نکنند هرچند بحث پیشرفت شغلی نیز موضوعی وسوسه انگیز است که به راحتی نمی‌توان از آن گذشت. به عنوان مثال خانمی که معلم است یا در شرکت و بانک مشغول کار است، وقتی شغل سبک‌تری دارد به تناسب، استرس‌های آن کمتر است، اما وقتی قرار است ارتقاء شغلی پیدا کند طبیعی است که هر چه درجه شغلی بالاتر می‌رود وقتی که او برای کار می‌گذارد بیشتر خواهد بود و او درگیر استرس‌های شغلی می‌شود، از طرفی فشار خانواده هم وجود دارد.

قاسمی گفت: وقتی زن به عنوان کارمند و یک زن شاغل عمده زمان خود را صرف کارش می‌کند، با توجه به انرژی از دست رفته‌ای که دارد، معمولاً در انجام وظایف همسری خود کوتاهی کرده و عشوه‌گری‌های زنانه را فراموش می‌کند که در این میان اگر کودکی هم داشته باشد بقیه زمان خود را به او اختصاص داده و کلا از مرد خود غافل می‌شود که این کم کم موجب از دست دادن جذابیت‌های زن برای همسر خود شده و زمینه نارضایتی و اختلافات را به‌وجود می‌آورد.

وی اظهار کرد:‌ حرف آخر اینکه بسیاری از زنان هم در محیط کار موفق هستند و هم در زندگی شخصی، چنین زنانی می‌توانند الگوی خوبی برای سایر همنوعانشان باشند، زیرا اگر مسائل مربوط به اشتغال زنان، مدیریت و کنترل نشود، در طولانی مدت، آسیب‌زا خواهد بود و برخی آسیب‌ها قابل ترمیم نیستند.

چاره‌ای برای مادران شاغل

قاسمی گفت: مردان با درک صحیح و مناسب شرایط همسرانشان بهتر است آنان را در مسیرهای پیش رو کمک کنند، چرا که قطعاً زنان در رسیدن به اهداف مشترک زندگی زناشویی و مشارکت در مدیریت مخارج خانه اقدام به انتخاب شغل در خارج منزل کرده و زمان خود را بیرون و دور از فرزندان سپری می‌کنند. بنابراین مردان بهتر است با کمک در انجام امورات منزل به همسران خود، زمینه آرامش هرچه بیشتر فکری و روحی زن را فراهم آورده و اگر میهمانی‌های خانوادگی نیز برگزار می‌شود، مردان با مشارکت در پذیرایی از میهمانان و یا حتی نگهداری فرزند خردسال، رضایت خانواده و فامیل را میسر سازند که مبادا شغل زن مانع صله ارحام و رفت و آمدهای خانوادگی شود.

این فعال فرهنگی بیان کرد: در این بین دولت و مجلس با وضع و انجام قوانین جدید می‌توانند کارفرمایان و مدیران و روسای ادارات و موسسات و شرکت‌ها را متعهد تعبیه اماکنی در محیط‌های کاری کنند تا زنان شاغل بتوانند کودکانشان را به محیط‌های کاری آورده و دیگر نگران تنها بودن کودکان و برآورده کردن نیازهایشان نباشند. با توجه به گسترش حضور بانوان در محیط های شغلی و اجتماعی مطمئناً این مشکل در سال‌های آینده ابعاد تازه‌ای به خود خواهد گرفت. با در نظر گرفتن این موارد، نهادهای مسئول در کنار رسانه‌ها می‌توانند چاره‌ای برای مشکل این حجم از مادران و کودکانی بیندیشند که به واسطه شاغل بودن مادر از هم دور مانده‌اند. از سوی دیگر رسانه‌ها به خصوص رسانه ملی هم می‌توانند با تولید و پخش برنامه‌هایی با محوریت مشکلات زنان شاغل دارای فرزند در محیط‌های کار و ارائه راهکاری مناسب برای نگهداری کودکان در مهد کودک‌هایی واقع در محیط‌های کار، مدیران را به سمت این راهکار جدید رهنمون کنند.

انتهای پیام/4046/