افتخار می‌کنم که‌ جمشید مشایخی در 3 فیلم من بازی کرد

به گزارش خبرنگار حوزه سینمای گروه فرهنگ و هنر گروه خبرگزاری آنا، مسعود کیمیایی در آیین نکوداشت زنده‌یاد استاد جمشید مشایخی که عصر امروز در مجموعه فرهنگی هنری آسمان فرهنگستان هنر برگزار شد، با اشاره به اینکه صحبت کردن در مورد فقدان بازیگری همچون جمشید مشایخی بسیار سخت است، گفت: زنده‌یاد مشایخی لایحه‌های روحی با اخلاق‌های متفاوت داشت، لایحه‌هایی که همچون شعر بود. او فرهنگ کهن و کهن‌مردی را می‌شناخت. در گفتن نظریات خودش راحت بود و این چیزی است که به آسانی پیدا نمی‌شود.

کارگردان شناخته‌شده سینمای ایران اظهار کرد: من در سه فیلم با او کار کردم. رابطه‌ام با او در فیلم «سرب» نزدیک‌تر شد و با سلایق و سلوکش آشنا شدم. در زمان تولید این فیلم با استاد مشایخی به محله‌های پایین‌شهر تهران می‌رفتیم و قدم می‌زدیم. هر دوی ما آن کوچه‌ها، محله‌ها و دیدارها را خوب می‌شناختیم. من زیاد نمی‌توانم در مورد دوستانی که جسم‌شان رفته است، اما در میان ما حضور دارند، حرف بزنم و درباره جمشید مشایخی تنها می‌توانم بگویم که افتخار می‌کنم که در سه فیلم من بازی کرد.

در این مراسم علاوه بر مسعود کیمیایی، علی نصیریان، منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما، سید محمد‌مجتبی حسینی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت‌الاسلام محمود دعایی، علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی، سید محمد بهشتی، فاطمه معتمدآریا، احترام برومند، محمدجواد حق‌شناس و احمد مسجدجامعی اعضای شورای شهر تهران، بهزاد فراهانی، محمدمهدی حیدریان، جهانگیر الماسی، ایرج راد، علیرضا قاسمخان، جمشید گرگین، شاهین فرهت، داریوش اسدزاده، علیرضا اوسیوند و منوچهر طیاب نیز حضور داشتند.

هنرمندی اخلاق‌مدار و علاقه‌مند به ادبیات و فرهنگ ایرانی

در ابتدای این نکوداشت که اجرای آن به عهده سید عباس سجادی بود، سرپرست فرهنگستان هنر به عنوان متولی اصلی مراسم، جمشید مشایخی را  هنرمندی اخلاق‌مدار و علاقه‌مند به ادبیات و فرهنگ و هنر معرفی کرد و گفت: زنده‌یاد مشایخی به مردم کشورش عشق می‌ورزید. در کارنامه هنری او کارهای درخشانی در حوزه‌های مختلف هنری دیده می‌شود.

علیرضا اسماعیلی اظهار کرد: در مجموعه فرهنگستان هنر بزرگداشت‌هایی برای بزرگان هنر برگزار می‌شود. ما هم اواخر سال گذشته به دیدار جمشید مشایخی رفتیم و بنا بود برنامه بزرگداشتی برای ایشان در اردیبهشت‌ماه امسال برگزار شود، اما متأسفانه به دلیل درگذشت این هنرمند این اتفاق رخ نداد.

در ادامه مستندی از این هنرمند فقید به کارگردانی هیربد حسینی به نمایش درآمد که در آن حسین الهی‌قمشه‌ای، علی نصیریان، داوود رشیدی، محمدعلی کشاورز و عزت‌الله انتظامی درباره سبک بازیگری و جایگاه جمشید مشایخی در هنر ایران سخنانی را بیان کردند. پخش قسمت‌های کوتاهی از فیلم‌ها و سریال‌هایی همچون خشت و آیینه، قیصر، سوته‌دلان، هزاردستان و پیک سحر بخش دیگری این فیلم بود. این مستند با همکاری موزه سینما، فیلمخانه ملی و خانه سینما تولید شده بود.

زند‌ه‌یاد مشایخی در بخشی از این فیلم با اشاره به این که بازیگری در سینما را مدیون ابراهیم گلستان می‌داند گفت: ابراهیم گلستان با ما تمرین کرد تا از بازی اغراق شده تئاتری فاصله بگیریم. در فیلم گاو هم همه بازیگران، از تئاتر آمده بودند و پیش از حضور سر صحنه، میزانسن‌ها را در اداره هنرهای دراماتیک تمرین می‌کردیم. 

وی درباره یکی از آرزوهای کاری خود نیز گفت: دوست دارم نقش دوران کهنسالی حکیم ابوالقاسم فردوسی یا حضرت حافظ را بازی کنم.

انس مشایخی با فرهنگ ایرانی و ساز کوک هنرش

سید محمد بهشتی از مدیران فرهنگی و سینمایی در دهه 60 و عضو پیوسته فرهنگستان هنر، دیگر سخنران این آیین نکوداشت بود.

 وی در ابتدای صحبت‌هایش عنوان کرد: نوازندگان در یک گروه ارکستر وقتی می‌خواهند اثری را اجرا کنند سازهای خود را با ساز آن نوازنده‌ای که سازش کوک است، کوک می‌کنند. اگر یک ساز در یک ارکستر کوک نباشد هر چقدر هم که نوازندگان استادانه بنوازند، آن موسیقی دلپذیر نخواهد شد.

بهشتی اظهار کرد: ما در معماری معاصرمان بنایی مثل مقبره حافظ را داریم که معمار آن «آندره گدار» فرانسوی است. بنای حافظیه برای همه ایرانیان یک بنای شیرین و دلچسب است و انگار به زبان شیرین فارسی با بازدیدکنندگان خود سخن می‌گوید. گدار به شدت به معماری ایرانی علاقه‌مند بود و با آثار معماری ایرانی انس گرفته بود. ساز ذوق و هنر او به خاطر انس با معماری ایرانی کوک شده بود.

عضو پیوسته فرهنگستان هنر گفت: زنده‌یاد مشایخی هر جا که حاضر بود و صحبتی می‌کرد، به هر بهانه‌ای یادی از مفاخر فرهنگ ایران زمین همچون حافظ و مولانا و فردوسی داشت. این نشان می‌داد که او با مفاخر فرهنگ ایرانی انس دارد و این انس داشتن، ساز هنر او را کوک می‌کرد. مهم نبود که چه نقشی را در چه اثری بازی می‌کرد؛ مهم این بود که نقش را دلپذیر ارائه می‌کرد.

وی افزود: می‌توان گفت مشایخی از معدود سرمایه‌ها و ثروت‌های سینما بود که عمر کاری‌اش تقریباً با عمر صنعت سینما در ایران همزمان شد. درست است که سینما در ایران با «عبدالحسین سپنتا» و فیلم «دختر لر» آغاز شده است، اما صنعت سینما به معنای واقعی آن از اواخر دهه 30 شروع شد که همزمان با آغاز حضور زنده‌یاد مشایخی در فیلم‌های سینمایی است.

بهشتی عنوان کرد: استاد مشایخی با آثار خود یادگارهای خوبی باقی گذاشت. قرار نیست ما عمر نوح داشته باشیم؛ عمر همه ما دیر یا زود تمام می‌شود.یادگارهایی که از هر کس باقی می‌ماند عمر را طولانی و جاودانه می‌کند. به تعبیر دیگر، کیفیت یادگارهایی که باقی می‌گذاریم مشخص می‌کند که ما عمری طولانی داشته‌ایم یا این که جوانمرگ شده‌ایم.

مردی که صحنه تئاتر را مقدس می‌دانست

ایرج راد هم در صحبت‌های کوتاهی گفت:استاد مشایخی هر زمانی که روی صحنه می‌آمد، خاک صحنه را می‌بوسید چرا که یک هنرمند بود و صحنه تئاتر را مکانی مقدس می‌دانست.

وی عنوان کرد: تا جایی که من به یاد دارم او همیشه با عشق روی صحنه می‌آمد زیرا آنچه روی صحنه اتفاق می‌افتاد با آن چیزی که در بازی زندگی وجود دارد متفاوت است. در زندگی بازی می‌کنیم و می‌خواهیم واقعیتی را مخفی کنیم اما زمانی که روی صحنه بازی می‌کنیم می‌خواهیم تا حقیقت را عیان و آشکار کنیم. مشایخی کارش را از تئاتر آغاز کرد و در این عرصه خیلی تلاش کرد. او کوله‌باری از تجربه‌های خوب و بد خود را از تئاتر به سینما برد. ما همیشه وامدار این چنین هنرمندانی هستیم.

درک ایرانی بودن با سه حرف «ت»!

نادر مشایخی فرزند استاد مشایخی هم که رهبری اجرای یک اثر موسیقی به یاد استاد جمشید مشایخی را به عهده داشت، دیگر سخنران این مراسم بود. این قطعه موسیقی با عنوان «افسوس همه عمر دیر رسیدیم» توسط گروه ارکستری که از ارکستر سمفونیک و ارکستر ملی تشکیل شده بود، اجرا گردید و با تشویق حاضران مواجه شد.

نادر مشایخی پس از این اجرا در سخنان کوتاهی از درسی که از پدرش آموخت چنین یاد کرد:  من در سال 1989  مدتی در شهر «وین»  اتریش میزبان پدرم بودم. در آن یکی دو ماهی که ایشان پیش من بودند، خیلی با هم صحبت می‌‌کردیم. چند بار از من پرسید: تو چرا درک نمی‌کنی که ایرانی بودن یعنی چه؟ این ایرانی بودن و ایرانی ماندن، یکی از درس‌هایی بود که پدرم به من داد و برایم واقعاً جالب بود.

وی افزود: او ایرانی بودن را با سه حرف «ت» به من آموخت. این که ایرانی‌ها را نباید هرگز تهدید و تحقیر کرد و بین آنان تبعیض قائل شد. همان موقع بود که من هم به این نتیجه رسیدم که پس از پایان تحصیلات باید به ایران برگردم تا احساس خوشبختی داشته باشم. امروز هم اعتقاد دارم تا وقتی که یک ایرانی گرسنه باشد، ایران گرسنه است.

رونمایی از یادبودهای استاد مشایخی

در این مراسم با حضور جمعی از هنرمندان و مدیران فرهنگی از جمله علی نصیریان، احترام برومند، بهمن نامورمطلق، محمد مجتبی حسینی، محسن مهرعلیزاده و حجت‌الاسلام دعایی بر روی سن، از چند اثر هنری با محوریت زنده‌یاد جمشید مشایخی رونمایی شد. نقاشی پرتره رنگ و روغن این هنرمند فقید اثر حبیب درخشانی، سردیس بتون‌گلاسه استاد مشایخی که توسط احمد عرب‌بیگی طراحی و ساخته شده بود و سرانجام کتاب یادنامه زنده‌یاد جمشید مشایخی که به کوشش منیژه کنگرانی تدوین شده بود آثاری بودند که در این مراسم رونمایی شدند. 

نکوداشت زنده‌یاد جمشید مشایخی با افتتاح نمایشگاهی در محل گالری مجتمع فرهنگی هنری آسمان به پایان رسید. در این نمایشگاه منتخبی از پوستر فیلم‌هایی که زنده‌یاد مشایخی در آنها ایفای نقش کرده بود به همراه تعدادی از تصاویر شخصی و یادبودها و تندیس‌های وی، به نمایش درآمده است.

لازم به ذکر است این مراسم به همت فرهنگستان هنر و همکاری بنیاد رودکی، خانه سینما، بنیاد سینمایی فارابی، سازمان زیباسازی شهرداری تهران، موزه سینما و بنیاد آفرینش‌های هنری نیاوران برگزار شد.

انتهای پیام/4072/4104/