اوج‌گیری رسانه‌ها نیازمند عمل به شعار جوانگرایی است
به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگی و هنری گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، نماینده نشریات دانشجویی در دیدار دانشجویان با مقام معظم رهبری با اشاره به اینکه از ظرفیت رسانه‌های حاکمیتی مورداستفاده قرار نمی‌گیرد و در طول 40 سال اخیر هرچه در توان داشتند را به معرض نمایش گذاشته‌اند. با توجه به اهمیت فعالیت‌های دانشجویی در حوزه نشریات و تأثیرگذاری آن در تحولات جامعه گفتگویی با محمد زادمهر، مدیرمسئول نشریه سراسری و دانشجویی همشاگردی و همچنین مسئول روابط عمومی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان داشتیم که در زیر می‌خوانید:
آنا: آیا رسانه‌های حاکمیتی در نوآوری و تقابل با جریان ضدانقلاب به بن‌بست رسیده‌اند؟
زادمهر: در رابطه با رسانه‌های حاکمیتی چند نوع نگاه وجود دارد. رسانه‌های دولتی که روی کار هستند و رسانه‌های تابعه که رویکرد متغیری دارند. ازجمله روزنامه همشهری شهرداری تهران که با تغییر شورا و شهرداری فضای آن تغییر پیدا می‌کند و خبرگزاری ایرنا نیز در دولت‌های قبلی یک فضا داشته و در دولت یازدهم و دوازدهم فضایی دیگری به خود می‌گیرد.
روزنامه‌هایی مثل کیهان و اطلاعات سال‌هاست با یک نوع سیستم مدیریت می‌شوند و از سال 60 می‌شود گفت در تغییر آن‌چنانی نداشته‌اند. کیهانی که در دهه 70 منتشر می‌شد با کیهانی که در دهه 90 منتشر می‌شود تفاوت چندانی ندارد. باید بررسی شود که به چه علت این روند ادامهدار بوده و دلیل آن چیست.
برای نمونه اگر از ورودی روزنامه کیهان داخل شوید از نگهبان گرفته تا مسئولین‌های بالا همه از آقایان نسل اول انقلاب هستند و سن و سالی از آن‌ها گذشته است و نوع نگاه به رسانه در این سال‌های مدید به‌گونه‌ای شکل‌گرفته که ایجاد تحول در این نوع نگاه با توجه به سن و سال عملاً غیرممکن است. به همین دلیل می‌بینید که کیهان در همان فضای قبلی خود یعنی ابعاد، نوع قلم‌زنی‌ها، صفحه‌آرایی و... باقی‌مانده است.
شاید بهانه این باشد که چون روزنامه مثل کیهان چاپخانه دارد و نوع دستگاه‌هایش قدیمی است ایجاد تغییرات در آن‌ها صرفه اقتصادی ندارد درحالی‌که این توجیه درست نیست چراکه اگر قرار باشد این رسانه‌ها و روزنامه‌ها صدای انقلاب اسلامی باشند باید متناسب با ذائقه مردم، متناسب با تحولات رسانه در جهان حرکت کنیم. در فضای مجازی فعلی عملاً ظهور و بروزی از روزنامه کیهان دیده نمی‌شود. جمعیت افرادی که روزانه به کیوسک‌های روزنامه‌فروشی مراجعه کرده و روزنامه را خریداری می‌کنند از دهه 70 تابه‌حال به میزان قابل‌توجهی کمتر شده است و امروز درصد محدودی از جامعه روزنامه‌های مکتوب را خریداری و استفاده می‌کنند. اما می‌بینیم که روزنامه کیهان در همان فضا باقی‌مانده و منتشر می‌شود و عملاً اعتقادی هم به حضور در فضای مجازی ندارد.
آنا: به نظر شما با توجه به افزایش فعالیت‌های رسانه‌ها در فضای مجازی روزنامه‌ها به حد مناسبی تغییر رویه داشته‌اند؟
زادمهر: کارهای مختلفی که امروزه روزنامه‌ها در سراسر دنیا انجام می‌دهند، داشتن دفاتر و چاپخانه‌های منطقه‌ای است، برای منطقه آسیا با توجه به ذائقه و نیاز مردم آسیا چاپ می‌شود و برای مردم منطقه آمریکا به نسبت نیاز همان منطقه تولید محتوی می‌کند. در این حد روزنامه و رسانه در دنیا پیشرفت کرده اما ما هنوز همانی هستیم که سال‌های قبل بودیم.
در حال حاضر شاهد تحول در برخی روزنامه‌ها هستیم که در سطح کشور توانسته‌اند مخاطب را با خود همراه کنند. ازنظر صفحه‌آرایی، ابعاد صفحات تحولات بزرگی را رقم‌زده و با مردم همراه شده‌اند و شاید این همراهی ازنظر دیداری با ذائقه مردم بوده باشد اما باز تأثیرگذاری باید از این بیشتر باشد. رسانه باید از همه نظر مخاطب را جذب و با او همراه شده و تأثیرگذاری داشته باشد.
روزنامه نباید به‌نوعی فعالیت داشته باشد که مخاطب تنها با خواندن تیتر اصلی آن صفحات دیگر آن را ورق نزند.
آنا: ضعف بزرگ روزنامه‌های حاکمیتی چیست؟ چه خلأهایی در این حوزه وجود دارد؟
زادمهر: روزنامه‌های کیهان و اطلاعات به‌عنوان روزنامه‌های حاکمیتی برگرفته از افرادی هستند که در فضای فعالیت نشریات دانشجویی بودند و در دهه 70 این فعالان به رسانه تزریق شدند ولی بعد از دهه 80 و 90 هیچ فعال دانشجویی به بدنه این روزنامه‌ها تزریق نشده و این سیستم‌ها همانند قبل به کار خود ادامه می‌دهند. مگر اینکه فعالان دانشجویی به‌صورت محدود به رسانه، پایگاه‌های خبری و خبرگزاری‌ها آمده باشند که این ضعف بزرگی در بدنه روزنامه‌های ایران همچنان باقی است.
خلأهایی در روزنامه‌های حاکمیتی داریم، علاوه بر اینکه سطح مطالعه پایین آمده است، نسل جوان ما سمت رسانه‌های مکتوب نمی‌رود و عملاً این روزنامه‌ها، تأثیرگذاری چندانی بر روی نسل جوان ندارند و دلیل این معضل شاید این باشد که نسل جوان آن‌گونه که باید به روزنامه‌های حاکمیتی تزریق نشده است تا بتواند تعادل لازم را برقرار کند. این مشکلات باعث شده است که روزنامه‌ها با حداقل مخاطب روبه شده و صرفاً فعالیت‌هایشان به خاطر این تعداد محدودی از مخاطبان باشد. در این میان هرازگاهی با نقطه زنی و یا تیتر خاص یک جریان را دنبال می‌کنند تا در بین سایر فعالیت‌های مشابه خود را حفظ کنند. متأسفانه برای بهتر شدن و پیشرفت و اوج گرفتن تلاش نمی‌کنند.
در بخش رسانه‌های فضای مجازی خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران به دلیل اینکه رسانه کاملاً در اختیار دولت است و با تغییر دولت رویکرد خود را تغییر می‌دهد، چندان رسانه ماندگاری حساب نمی‌شود هر 4 سال یا 8 سال یک‌بار تغییر جهت داده و نمی‌تواند اولویت اصلی مردم برای گرفتن اطلاعات و اخبار باشد.
آنا: آیا فعالان نشریات دانشجویی، دارای توانایی رسانه‌ای مطلوب هستند تا بتوانند وارد این بخش‌ها شوند؟
زادمهر: به‌عنوان‌مثال نشریه دانشجویی همشاگردی چهار سال پیش تأسیس شد و در طول این چند سال به‌صورت مرتب به فعالیت‌های خود با دارا بودن مدیرمسئول، سردبیر و هیئت تحریریه ادامه داده است و قبل از آن نیز با عنوان آی پرس، شبکه تحلیل تبیینی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان فعالیت می‌کرد.
اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان با داشتن 80 دفتر در دانشگاه‌های سراسر کشور نشریات متعددی دارد و رصدی که هرساله در جشنواره نشریات داریم شاهد هستیم که در هر شماره به کیفیت همه‌جانبه این نشریات افزوده می‌شود. سطح تحولات و سطح پیشرفت جنبش دانشجویی در بحث نشریات بالا بوده و با در نظر گرفتن امکانات محدود فراتر از انتظار عمل می‌کند. نشریاتی داریم که در مقایسه با فعالیت‌های مشابه قطعاً می‌تواند به‌عنوان نشریه ممتاز در حوزه علوم انسانی معرفی شود، اگر اسم دانشگاه از این نشریه حذف شود عملاً نمی‌توان تشخیص داد که جمعیت دانشجویی این آثار را تهیه و تولید می‌کند، به این دلیل جنبش دانشجویی ظرفیت‌های بالایی در حوزه رسانه دارد و می‌تواند تغییرات چشم‌گیری را در بدنه روزنامه‌ها ایجاد کند.
آنا: به چه دلیلی جنبش‌های دانشجویی از این توانایی برخوردار هستند و نقش آن‌ها در تحولات رسانه‌ها چه بود؟
زادمهر: اینکه چرا جنبش‌های دانشجویی این ظرفیت را دارد موضوعی است که باید بیشتر به نوع فعالیت‌های آن توجه کرد به این دلیل که صفرتا صد فعالیت را خودشان شروع می‌کنند و به‌مرور تجربه‌های مهمی را در فضای حساس و تأثیرگذار دانشگاه کسب می‌کنند. از سوژه پردازی و تولید محتوی گرفته تا ذائقه شناسی و توزیع نشریه توسط خود دانشجویان انجام می‌شود و این فعالیت‌ها در طول چهار سال دوران دانشجویی باعث می‌شود به یک تحلیلگر قهار تبدیل شود. مسلماً اگر این نیرو در روزنامه‌ای مثل کیهان فعالیت داشته باشد قطعاً می‌تواند آغازگر یک تحول باشد و تغییرات بزرگی را ایجاد کند.
اگر توجه کنید، فضای مطبوعات کشور مابعد از انقلاب اسلامی شاهد تحولات عظیمی بود و دلیل این تحولات مؤثر دانشجویان خط امام و دانشجویان انقلابی آن دوران بودند و بعدازاینکه فضا عوض شد، کیهان و اطلاعات و... مسئولانش عوض شد، خط فکری‌ها تغییر کرد.
آنا: با به کارگیری جنبش های دانشجویی در حوزه مطبوعات چه مدت زمان لازم است تا شاهد تغییرات در این حوزه باشیم؟
زادمهر: باید توجه داشت که عدم تزریق جنبش دانشجویی و فعالان نشریات دانشجویی در رسانه‌ها، تأثیر منفی با خود به همراه داشته است. وقتی در نشریه دانشجویی فعالیت می‌کنیم بدون توجه و بدون پیشینه ذهنی نسبت به این روزنامه و مطبوعات انجام می‌شود. خود این هم درواقع اثر منفی دارد چراکه نشریه دانشجویی در حقیقت با یکسری واقعیات روزنامه‌نگاری روبه‌رو نیست و باید آموزش‌هایی در این بخش ارائه شود.
اغلب نشریات دانشجویی به‌صورت ماهنامه منتشر می‌شوند و فعالیت به‌صورت روزنامه مباحث اقتصادی بیشتری دارد. اما ولی چون این فاصله را ایجاد کرده‌اند، عملاً نه کارآموزی، نه به‌صورت دوره‌ای، قلم بزنند و این خلأ تأثیرگذار است. نباید انتظار داشته باشیم که اگر امروز مقام معظم رهبری می‌فرمایند از ظرفیت فعالان نشریات دانشجویی استفاده شوند مثلاً در عرض 6 ماه شاهد تحولاتی در روزنامه‌ای هم‌چون کیهان باشیم. فضای جنبش دانشجویی فضای طویلی از مطوباعات دارد چراکه اجازه نزدیک شدن به این حوزه به جنبش‌های دانشجویی داده نشده است. با در اختیار گذاشتن فضای لازم در اختیار جنبش دانشجویی و عمل به شعار جوانگرایی قطعاً می‌توان در چند سال آینده شاهد تحول بزرگی در این زمینه باشیم.
انتهای پیام/4107/4108/
انتهای پیام/