کپی‌رایت از مشکلات اصلی ناشران و مؤلفان کتاب است
به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگی و هنری گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، فعالیت انتشارات جهاد دانشگاهی هم‌زمان با تأسیس آن در سال ۵۹ آغاز شد و تا به امروز بالغ بر ۶ هزار عنوان کتاب در موضوعات مختلف دانشگاهی توسط این سازمان و شعبی که در سراسر کشور دارد منتشرشده است.
در راستای آشنایی با فعالیت‌های سازمان انتشارات دانشگاهی گفتگویی با عادل تقوی، رئیس سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی داشته‌ایم که در بخش دوم این گفتگو چگونگی و شرایط لازم برای انتشار کتاب، برنامه جهاد دانشگاهی برای کتاب دانشگاهی و مقابله با افزایش گرانی کتاب، پیشنهادهایی برای مناسب‌سازی و کنترل قیمت کتاب، چگونگی شرایط کتاب‌های الکترونیکی و فضای لازم برای فعالیت در این حوزه و همچنین سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی به چه میزان در بحث الکترونیکی شدن کتاب ورود کرده است اشاره شد. در ادامه، بخش سوم این گفتگو را می‌خوانید:
رئیس سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی با بیان اینکه موضوع کپی‌رایت از مشکلات اصلی ناشران و مؤلفان است گفت: برای جلوگیری از کپی‌رایت و در کنار آن ترویج فرهنگ لازم برای جلوگیری از آن باید بحث‌های تشویقی و ترغیبی انجام شود. دانشجویان، اساتید و مسئولان دانشگاهی نیز بایستی در این راه کمک کنند. درواقع یک عزم همگانی در فضای دانشگاهی لازم است تا در کنار هم بتوان به این معضل پایان داد.
وی ادامه داد: قانون در بخش کپی‌رایت بسیار ضعیف عمل می‌کند، خیلی از افراد و اساتید دانشگاهی که زحمات چندین ساله خود را به کتاب پرفروش و پراقبال تبدیل کرده‌اند به‌راحتی توسط یک عده افراد مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند به همین جهت لازم است مراجع قانونی هرچه بیشتر حامی ناشران باشند چراکه تنها با اقدامات ظاهری نمی‌توان این مشکل را حل کرد.
تقوی اظهار داشت: متولی اصلی و قانونی برای پیگیری مشکلات مربوط به حوزه چاپ و نشر کتاب وزارت ارشاد است که دفتر رسیدگی به این قبیل مشکلات در وزارتخانه وجود دارد. بعدازآن دادسرای فرهنگ و رسانه این کار را انجام می‌دهد. با مراجعه به این دفاتر شاهد خواهید بود که چه تعداد مراجعه‌کننده و همچنین تعداد کثیری شکایات و پرونده در این فضا وجود دارد، اگر از کسانی هم که شاکی هستند سؤال کنید متوجه می‌شوید که در این قسمت چقدر ضعیف عمل می‌شود و حقوق خیلی از ناشران و سرمایه‌گذاران که به‌عنوان حلقه اصلی این زنجیره بزرگ هستند، پایمال می‌شود.
وی با بیان اینکه ناشران برای تولید هر کتاب سرمایه زیادی صرف می‌کنند گفت: وقتی یک کتاب کپی می‌شود حقوق کل زنجیره مؤلف که در سایه یک‌عمر تلاش بوده است ضایع می‌شود و ناشری که سرمایه زندگی و اشتغالش را در این حوزه قرار داده است آسیب می‌بیند. عموماً کسانی که وارد بحث کپی می‌شوند، کتاب‌های پرفروش و پرمخاطب را شناسایی کرده و با هزینه‌ای کمتر آن را تکثیر می‌کنند. متأسفانه بحث گرانی کتاب هم به این موضوع دامن می‌زند و شاید خیلی از دانشجویان و مخاطبان ما هم این ملاحظه را نداشته باشند که موقع خرید کتاب اصل بودن یا کپی بودن آن را کنترل کنند.
دبیر جشنواره کتاب سال دانشجویی تصریح کرد: تولیدات انتشارات جهاد دانشگاهی به دلیل افزایش هزینه‌های حوزه نشر کاهش داشته، اما به‌طور متوسط در هرسال به همراه شعبات فعال خود در حدود 470 تا 500 عنوان کتاب منتشر می‌کند که بخشی از آن‌ها چاپ مجدد کتاب‌های قبلی است. امسال با 3 هزار جلد کتاب در سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شرکت کردیم که این آمار مربوط به تولیدات سه سال اخیر بود. از این تعداد حدود 60 درصد آثار چاپ اول و عنوان جدید بود و 40 درصد هم آثاری بود که از قبل منتشرشده و چاپ مجدد شده است.
وی ادامه داد: بیشترین حجم فروش در فضای کتاب‌های جهاد دانشگاهی به دلیل اینکه تعداد بیشتری عنوان دارند، در حوزه کتاب‌های کشاورزی یا منابع طبیعی و فنی مهندسی است. در حوزه علوم انسانی و حوزه علوم پزشکی متأسفانه تعداد کتاب کم است اما در حوزه هنر و معماری به نسبت سال‌های قبل کتاب‌های خوبی تولید شده است.
تقوی گفت: جهاد دانشگاهی شاید ترکیبی از بخش خصوصی و بخش دولتی است. یک نهاد غیرعمومی که تقریباً 80 درصد بودجه خودش را باید تأمین کند. جهاد دانشگاهی در حوزه تولید، فروش کتاب، طرح‌های پژوهشی، خدمات آموزشی، درمانی و... فعالیت‌های موفقیت‌آمیزی دارد که همین باعث شده است تقریباً به بخش خصوصی شبیه باشد و همانند شهرداری‌ها به‌عنوان نهاد غیردولتی کسب درآمد کند. کمک‌های دولتی در قالب فعالیت فرهنگی در سرفصل‌هایی تحت عنوان ترویج فعالیت‌های کتاب و کتاب‌خوانی مثل همین جشنواره‌ها و فعالیت‌های فرهنگی در حوزه کتاب در دانشگاه‌ها است. جهاد دانشگاهی مستقیماً وارد بحث تولید و توزیع کتاب نمی‌شود بلکه مشابه بخش خصوصی عمل می‌کند و به‌صورت خودگردان اداره می‌شود، هرچند کاملاً شبیه بخش خصوصی نیست.
وی ادامه داد: مؤلفانی که با سازمان جهاد دانشگاهی همکاری می‌کنند صاحب امتیازات بخصوصی می‌شوند. اولی بحث ارزیابی و داوری دقیق کتاب و دومی توزیع و فروش آن در شعبات استان‌های مختلف در سطح کشور است که این دو گزینه می‌تواند امتیاز ویژه برای مؤلفان باشد. علاوه بر بحث حفظ کیفیت اثر، به لحاظ قیمت هم مراعات حال دانشجویان و اساتید را دارد. تولید اثر اگر قرار باشد با هزینه خود مؤلف باشد در حد امکان تسهیلات نشر در اختیارشان قرار داده می‌شود تا بتوانند کتاب را منتشر کنند، اگر کتابی با موضوعات موردنیاز مجموعه جهاد دانشگاهی و دانشگاه باشد، امکان سرمایه‌گذاری برای ما وجود دارد که سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی عهده‌دار انتشار کتاب می‌شود.
تقوی در خصوص فرآیند چاپ و صرف زمان که اهمیت زیادی برای مؤلف دارد بیان کرد: سعی می‌کنیم با حفظ شرایط و ضوابط در کوتاه‌ترین زمان ممکن کتاب را منتشر کرده و در اختیار دانشجویان قرار بدهیم. در بحث توزیع آثار از طریق 16 فروشگاه فعال که در سراسر کشور به‌صورت فعال کار می‌کنند کتاب را به‌راحتی در اختیار دانشجویان و متقاضیان قرار می‌دهیم. امکانات جانبی ازجمله بحث فروش الکترونیکی، بحث اپلیکیشن‌های فروش کتاب هم کمک می‌کند که بتوانند کتاب‌های خود را هرچه بهتر و سریع‌تر عرضه کنند.
رئیس انتشارات جهاد سازندگی در پایان در رابطه با برنامه‌های روزهای آینده این سازمان گفت: امسال برنامه‌ریزی کردیم تا بتوانیم نشر کتب عمومی را به‌طورجدی پیگیری و راه‌اندازی کنیم. برنامه دیگر این است که بتوانیم امکاناتی را مهیا کنیم تا فروشگاه کتابی که مستقیماً زیرمجموعه خود سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی فعالیت می‌کند بتواند علاوه بر بحث عرضه کتاب در کنار آن محصولات فرهنگی دیگری هم ارائه کند و در یک فضای مناسب‌سازی شده برای تردد دانشجویان گفتمان‌های مؤثری با حضور اساتید در آن فضا به وجود بیاورد.
انتهای پیام/4107/4108/پ
انتهای پیام/