امتحان سخت واحد تهران‌غرب با ورود به چالش اعتیاد

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، مجید فرج‌فائد- دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه کشور و یک سازمان حل مسئله، با بهره‌مندی از گسترده‌ترین شبکه ملی پژوهشگران، محققان و خبرگان تخصصی، می‌تواند به‌عنوان سازمانی مشورتی و حل مسئله و اتاق فکر تخصصی کارآمد در بطن نظام آموزش عالی کشور ایفای نقش کند.

بعد از تشکیل کمیته برنامه‌های علمی واحدهای دانشگاهی و احصای نظام موضوعات در سطح هر واحد دانشگاهی، ۹ برنامه علمی و 5 هزار و 300 برنامه پژوهشی ارائه شده در سطح کشور، کار خود را در واحدهای مختلف شروع کرده است.

«پایش‌نگار» با یک نگاه دقیق و جامع به‌دنبال معرفی ظرفیت‌های برنامه پایش در واحدهای دانشگاهی و ایجاد یک فضای تعاملی بین استادان و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی است.

پایش‌نگار در شماره‌های قبلی، نخست ضرورت و کلیات برنامه پایش و در ادامه به «مأموریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد‌ تهران‌‌شمال»، «مأموریت واحد تهران‌جنوب» و «مأموریت واحد تهران‌غرب» پرداخته است.

اعتیاد یک بیماری اجتماعی است

اعتیاد، یک بیماری اجتماعی است که عوارض جسمی و روانی در پی دارد و تا زمانی که به علل گرایش بیمار توجه نشود، درمان جسمی و روانی فقط برای مدتی نتیجه‌بخش خواهد بود و فرد مبتلا دوباره گرفتار مواد اعتیادآور می‌شود. اعتیاد به مواد مخدر یکی از مهم‌ترین چالش‌های اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی کشور است که عوارض ناشی از آن تهدیدی جدی برای جامعه و موجب رکود اجتماعی در زمینه‌های مختلف می‌شود.

ویرانگری‌های حاصل از اعتیاد، زمینه‌ساز از هم‌گسیختگی خانواده و طلاق، سقوط بسیاری از ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی و اخلاقی شده و به این ترتیب سلامت جامعه را به‌طور جدی به مخاطره می‌اندازد.

متأسفانه در جوامع امروزی، گسترش دامنه مصرف مواد مخدر در جامعه به حدی رسیده که حتی بعضاً قشر فرهیخته را نیز به سمت خود کشانده است. اعتیاد به‌عنوان یک آسیب اجتماعی، هیچ‌گاه به‌طور کامل ریشه‌کن نخواهد شد اما با تدبیر، اندیشه و تلاش واقعی می‌توان آن را کنترل کرد.

آسیب‌شناسی رفتاری؛ نخستین گام مقابله با اعتیاد

در گرایش به اعتیاد، عوامل مختلفی شناسایی و مطرح شده که البته در مباحث علت‌شناسی حائز ارزش بوده، سرچشمه بسیاری از مشکلات فردی، خانوادگی و اجتماعی هستند که اعتیاد به‌سبب ویژگی‌های ذاتی، بیشتر با سایر آسیب‌ها همراه می‌شود و موجب هدر رفتن نیروهای ثمربخش جامعه می‌شود.

از سوی دیگر، مدیریت چالش اعتیاد به‌عنوان یک آسیب اجتماعی با دامنه وسیع تأثیرگذاری، نیازمند تغییرات اساسی اجتماعی و رفتاری بوده و لازم است تحولاتی کلی و برنامه‌ریزی شده برای کنترل و رفع آن صورت بگیرد.

امتحان سخت واحد تهران‌غرب در چالش اعتیاد

دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌غرب، بعد از مأموریت‌پذیری در حوزه صنعت و سلامت، هم‌زمان در حوزه‌ای بسیار حساس و چالش‌برانگیز ورود پیدا کرده است. از آنجایی که حوزه اعتیاد بیشتر با سایر آسیب‌های اجتماعی در ارتباط است، در نتیجه در بسیاری از موارد، عامل ایجاد و بسترساز چالش‌های اجتماعی و هنجاری دیگری نظیر خودکشی، ایدز و نظام‌گسیختگی خانواده شده و جامعه را دچار بحران‌های شدید می‌کند.

باتوجه به زوایای پیدا و پنهان چالش اعتیاد، واحد تهران‌‌غرب باید به فعال‌سازی گروه‌ها و دانشکده‌های مختلف و هموارسازی ارتباطات با دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی اهتمام ورزیده تا به‌نوعی نقش پیشگیری کننده از وقوع سایر چالش‌ها و مدیریت بحران اجتماعی را در این زمینه به‌عهده بگیرد.

دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌غرب با همکاری دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی درحال حاضر با تعریف سه منظومه علمی در حوزه اعتیاد، وارد کارزار تحقیق در عملیات شده‌اند. مجموعه موضوعات پیشگیرانه از اعتیاد، مجموعه موضوعات پذیرش اجتماعی معتادان در حال ترک و پاک‌شدگان از اعتیاد و مجموعه موضوعات طولانی نمودن فواصل عود در بیماران معتاد (درمان بدون بازگشت)از جمله منظومات علمی چالش اعتیاد به شمار می‌آید.

طبق مطالعات واحد تهران‌غرب و دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی، مدیریت معضل اعتیاد در جامعه به‌عنوان هدف نهایی این برنامه علمی تعیین شده است. از رهیافت‌های دانشگاهی موجود در نظام موضوعات چالش اعتیاد واحد تهران‌غرب می‌توان به رهیافت‌های جامعه‌شناسی، روانشناسی، مشاوره، پرستاری، مدیریت رسانه  ارتباطات، فرهنگی، پزشکی اجتماعی، بهداشت جامعه و پزشکی اشاره کرد.

اکنون نظام موضوعات تدوین شده توسط واحد تهران‌غرب و دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی با بیش از 200 موضوع در قالب  سه منظومه احصا شده است. از بین 43 هدف کلی برای احصای این نظام موضوعات، توجه به معضلات اجتماعی و رفتاری بیشتر بوده و به‌نوعی از نقاط عطف این  برنامه علمی به‌حساب می‌آید.

سرعت‌گیر اعتیاد در مراکز دانشگاهی چیست

حمیدرضا رحیمی معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌غرب در گفتگو با خبرنگار آنا، با اشاره به ایجاد کارگروه‌های تخصصی در رابطه با چالش اعتیاد می‌گوید: به‌علت حساسیت چالش اعتیاد، کارگروه‌های تخصصی در خصوص تنظیم نظام موضوعات در دانشکده علوم انسانی تشکیل و مقرر شد چالش‌های حوزه اعتیاد  از منظر آسیب‌های اجتماعی و روان‌شناختی، در واحد تهران‌غرب مورد توجه ویژه قرار بگیرد.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌غرب ادامه می‌دهد: باوجود مطرح شدن چالش اعتیاد پس از نظام موضوعات صنعت و سلامت، سرعت قابل‌قبولی در جلسات و تدوین نظام موضوعات اعتیاد ایجاد شد و کتابچه چالش اعتیاد زودتر از کتابچه موضوعات صنعت و سلامت به‌چاپ رسید.

رحیمی با اشاره به ظرفیت‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر در خصوص مطالعات اعتیاد، افزود: با توجه به این‌که واحد اسلامشهر دارای مرکز تحقیقات اعتیاد بوده و با هماهنگی‌های انجام شده در این خصوص، نسخه به‌روز شده نظام موضوعات چالش اعتیاد، با مشارکت واحد اسلامشهر تنظیم و به چاپ خواهد رسید.

وی تصریح کرد: با بهره‌مندی از ظرفیت‌های تحقیقاتی و اعضای هیئت‌علمی واحد اسلامشهر و همکاری بین کارگروه‌های علوم انسانی و مرکز تحقیقات اعتیاد واحد اسلامشهر، شاهد کیفی‌سازی و گسترش حوزه‌های پژوهشی خواهیم بود.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌غرب با اشاره به جامعیت برنامه علمی واحد تهران‌غرب، اظهار کرد: برنامه علمی مختص یک واحد دانشگاهی نبوده و با توجه جلسات مکرر در سازمان مرکزی، تمام واحدهای دانشگاهی می‌توانند در راستای عملیاتی کردن برنامه پایش از نظام موضوعات واحد تهران‌غرب استفاده کنند.

رحیمی در پایان گفت: واحد تهران‌غرب سه تفاهم‌نامه همکاری با معاونت پزشکی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی منعقد کرده که به‌موجب این تفاهم‌نامه، پروژه‌های مشترک بسیاری از جمله پایش، می‌تواند محقق شود.

گفتنی است چالش اعتیاد به دلیل گستردگی موضوعات از همان ابتدا با همکاری و مشارکت دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی بر روی آسیب‌شناسی‌های پزشکی، مورد طرح و بررسی قرار گرفت.

مدیریت علمی برای جلوگیری از بروز بحران

توجه به مدیریت چالش اعتیاد در تمام ابعاد، شناسایی زمینه‌های اعتیاد و عوامل جذب جوانان به‌سمت مصرف مواد مخدر، پیشگیری از اعتیاد، پذیرش اجتماعی معتادان در حال ترک توسط خانواده‌های آن‌ها و طولانی کردن فواصل عود این بیماری، درمان دارویی و بدون دارو  به معتادان برای ترک، کمک می‌کند تا چالش اعتیاد به بحران بدل نشود و مانع ایجاد زمینه برای آسیب‌های دیگر اجتماعی شود.

به این ترتیب جامعه به سمت بازپروری سرمایه‌های اجتماعی حرکت کرده و با بهره‌مندی از یک مدیریت دانش یکپارچه، سلامت جامعه، مدیریت و حمایت می‌شود. در مقوله اعتیاد، تک‌تک افراد در معرض این خطر جدی قرار دارند و به‌نوعی سلامت اجتماعی در تهدید جدی است.

واحد تهران‌غرب با ورود به چالش‌های میان‌رشته‌ای و عموماً اجتماعی، باید با استفاده از تمام ظرفیت علمی خود و دیگر واحدهای دانشگاهی، جهت تولید محتوا برای دستگاه‌های اجرایی  تلاش‌‌کرده و مدیریت جریان را برعهده بگیرد.

انتهای پیام/4116/4123/خ