افراط در کمدی‌سازی، دلزدگی مخاطب و سقوط ناگهانی سینما
علیرضا سجادپور در گفتگو با خبرنگار حوزه سینمای گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، درباره مهار موج ساخت فیلم‌های ضدخانوادگی و شوخی‌های سخیف در فیلم‌ها اظهار کرد: روند تولید و فروش آثار گرچه از نظر کمّی، ارقام بسیار دلگرم‌کننده و امیدبخشی را نشان می‌دهد، امّا از نظر تحلیل محتوایی برخی از صاحب‌نظران عرصه فرهنگ و سینما را خیلی نگران کرده است. یکی این که این فروش‌های درخشان فقط متعلق به تعداد محدودی از آثار هستند که آنها هم تقریباً از هر 10 فیلم هشت یا 9 فیلم متعلق به ژانر کمدی است.
ژانر دفاع مقدس، کلیدی و بومی‌ترین ژانر سینماست
وی افزود: در بین آثار پرفروش این روزهای سینمای ایران، تقریباً نشانی از ژانرهای دیگر سینما نیست؛ مثلاً ژانر بسیار مهم اجتماعی که خودش یک ابرژانر است یا ژانر دفاع مقدس که همیشه بومی‌ترین ژانر سینمای ما محسوب می‌شود و بسیار کلیدی است. همین‌طور ژانر کودک که تقریباً رد و اثری از آن نیست از این جمله‌اند. شاید از بین 10 اثر، یک یا دو اثر متعلق به ژانر وحشت، ژانر رمان، ملودرام و امثال اینها باشد. این که سنگینی آثار ارائه شده به سمت یک سبک و سیاق خاص میرود، برای کلیت سینما در درازمدت نگران‌کننده و مضر است.
سجادپور ادامه داد: پرداختن بیش از حد به سینمای کمدی که الان هم در صدر آثار پرفروش هستند، ممکن است موجب اشباع و دلزدگی مخاطب شود و در نتیجه سینما به ناگهان سقوطی غیرقابل تحمل را تجربه کند که امیدوارم رخ ندهد، امّا به‌هرحال خیلی از صاحب‌نظران از این مسئله احساس نگرانی می‌کنند.
وی بیان کرد: در مجموع نمی‌شود ایرادی به تولید آثار کمدی گرفت. همه جای دنیا وجود دارد و فروش می‌کند، در ایران هم این ژانر همیشه جزء آثار پرفروش هر سال بوده است، امّا این‌طور نبوده که از هر 10 اثر پرفروش هشت یا 9 اثر متعلق به یک گونه خاص باشد که متأسفانه از نظر وزن فرهنگی چندان آثار قابل دفاعی نباشد. یعنی آثاری که سرشار از شوخی‌های دمدستی، جوک‌های تلگرامی، روابط و ارتباطات تکراری و شخصیت‌های مشترک است. بعضی از این آثار چنان در کسب بازیگر و داستان شبیه هم هستند که انگار مخاطب یک فیلم را تکراری می‌بیند، با بازیگران ثابت و سبک و سیاق مشترک، این ممکن است یک جایی باعث دلزدگی مخاطب شود و یک‌دفعه سقوط ایجاد شود.
ژانر کمدی برخی‌ها را به نان و نوای خوبی رسانده است
سجادپور بیان کرد: فروش خوب سینما در دو سه سال گذشته موجب رونق سالن‌‌سازی و دفاتر پخش شده و برخی از تولیدکننده‌ها که متخصص این ژانر کمدی شدند را به نان و نوای خوبی رسانده است. حتی بعضی از فیلم‌سازانی که اصولاً متعلق به گونه‌های مختلف دیگری مثل اجتماعی و رمان و ملودرام یا حتی سیاسی بودند، به خاطر گرمی بازار به سمت تولید آثار صرفاً کمدی یا بهتر بگویم «خنده‌آور»رفته‌اند. چون کمدی خودش تعریفی دارد که به برخی از این آثار خیلی نمی‌چسبد و عبارت خنده‌آور توصیف بهتری است.
وی عنوان کرد: خیلی از فیلمسازان مطرح در عرصه‌های دیگر به سبک و تولید این‌گونه آثار روی آورده‌اند. اینها اشکالی ندارد. رونق و گردش سینما خوب است و همه را خوشحال می‌کند، به‌شرط اینکه در درازمدت موجب ایجاد ضربه جدی و ناگهانی به این آثار نشود.
این کارگردان و فیلمنامه‌نویس سینما گفت: سعی کردم خیلی از این آثار را کنجکاوانه ببینم و در جریان همه امور جاری در سینمای ایران باشم، محتوای این آثار این‌گونه نیست که ضد خانواده باشد اما نوع ساخت، نوع شوخی، نوع دیالوگ‌ها، نوع ارتباطات افراد و ... شاید به‌گونه‌ای باشد که خانواده‌ها خیلی مایل نباشند با بچه‌هایشان به تماشای آن بنشینند. این فیلم‌ها مشتریان خاصی را به سمت خودش جلب می‌کند. طبیعتاً سینمای ایران باید جایی برای سرگرمی و خنده داشته باشد، امّا در عین حال سینما هنری است که جدا از بُعد سرگرمی‌سازی، باید بُعد فکری و تفکر هم داشته باشد.
فیلمسازان توجه بیشتری به وجه تفکربرانگیز آثار کمدی داشته باشند
وی افزود: بسیاری از کمدی‌های مطرح و دلنشین که در تاریخ سینما چه در ایران چه در جهان باقی مانده‌اند، در کنار اینکه خنده‌آور بودند و لحظات مفرحی را ایجاد کرده‌اند، امّا در عین حال تفکربرانگیز بودند. من امیدوارم همکارانی در سینما که بسیار به این ژانر کمدی توجه نشان می‌دهند و رونق سینما هم فعلاً بر اساس همین ژانر جلو میرود، در تولید فیلم‌نامه و سوژه‌ها و مضامین داستانی توجه بیشتری به وجه تفکربرانگیز این آثار هم داشته باشند.
سجادپور ادامه داد: سینما در ظاهر یک هنر کاملاً دولتی و تحت کنترل دولت محسوب می‌شود، البته نقش مدیران دولتی را نمی‌توان کتمان کرد و در این قسمت صاحب نقش و مسئول هستند.
معاون سابق نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی گفت: سیاست‌گذارانی که در شوراهای کلیدی مثل شورای پروانه ساخت، شورای پروانه نمایش و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئولیت دارند، سعی کنند به گونه‌های سینمایی تنوع ببخشند و طوری نشود که صاحبان آثار تفکربرانگیز سیاسی، اجتماعی، کودک، ملودرام و امثال آنها احساس کنند که دیگر جایی در سینما ندارند و اگر می‌خواهند بمانند باید به سمت تولید آثار کمدی بروند. این خوب نیست و تنوع و بالندگی سینمای ایران را بسیار کم خواهد کرد.
کفه ترازو آثار کمدی خیلی بیش از حد سنگین شده است
تهیه‌کننده فیلم مستطیل قرمز افزود: نقش مدیران بسیار مهم است و باید فکری به‌حال این موضوع بکنند. با نگاه خیلی ساده و دمدستی به آمار می‌توان فهمید که سنگینی این بخش خیلی زیاد شده است. البته من شخصاً موافق حملات عجیب و غریب و تعابیر خیلی تندی که به‌کار گرفته می‌شود نیستم و به‌نظرم غلوآمیز می‌آید، امّا شاید همان عکس‌العمل‌های تند و غلوآمیز و احساسی هم حتی از ناحیه بعضی سیاسیون و نمایندگان مجلس ناشی از همین باشد که در ترازوی سینمای ایران، این کفه ترازو خیلی بیش از حد سنگین شده است.
وی گفت: زمانی که می‌گوییم آثار کمدی، نصف آثار و نصف ژانرها را تشکیل می‌دهند که حتی همین هم محل بحث بود که چرا یک ژانر معادل بقیه باشد، امّا الان کار بسیار عجیب‌تر شده، یعنی ژانر کمدی به تنهایی چندین برابر تمامی آثار از ژانرهای دیگر است. فکر می‌کنم این مسئله نیاز به یک تجدیدنظر مناسب دارد، البته بدون اینکه آسیبی به روند رونق گیشه و رونق سینما در این سال‌ها بخورد.
انتهای پیام/4072/4046/ن
انتهای پیام/