ریشه و نقش گرافیک در دوران انقلاب اسلامی

به گزارش حوزه هنرهای تجسمی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، در کارگاه گرافیکی که با حضور مسعود نجابتی استاد برجسته گرافیک و جمعی از گرافیست‌های کشور، در سالن سعدی حوزه هنری برگزار شد، مسعود نجابتی گفت: دیوارنگاره‌های قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برگرفته از گرافیک است و گرافیک وظیفه و ماهیتی دارد. سابقه گرافیک با انقلاب اسلامی گره‌خورده است.

این استاد برجسته گرافیک بیان کرد: شاید برخی از جوانان از این موضوع اطلاع نداشته باشند که ریشه گرافیک نشئت گرفته از دوران انقلاب است و جوانان انقلابی در این عرصه خوش درخشیدند و در حال حاضر از گرافیست‌های برجسته کشور هستند.

وی با بیان اینکه گرافیک وظیفه رساندن پیام را به دوش دارد، گفت: گرافیک به‌عنوان یک استراتژی در دوران انقلاب وظیفه خود را به‌خوبی انجام داده است و نمونه آن شعارهایی است که توسط مردم بر روی دیوارها نگاشته می‌شد. من در دوران انقلاب در اصفهان زندگی می‌کردم و اولین حکومت‌ نظامی‌ در این شهر انجام شد. من بخشی از تجربیات گرافیکی را به دلیل فعالیت‌های هنری و آنچه بر روی دیوارها نوشته می‌شد به‌دقت آوردم.

گرافیست برجسته تصریح کرد: تجربیات گرافیکی به شکل مردمی در کوچه و خیابان شکل گرفت و تصویر دست‌های خونی بر روی دیوار یا بسیاری از شابلون‌ها یا شعار معروف «مرگ بر شاه» گویای همین تجربیات است. در زمان پیروزی انقلاب اسلامی، گرافیک به شکل حرفه‌ای‌تر در قالب اعلامیه‌ها و چاپ‌های دستی تکثیر و بین مردم منتشر شد و گرافیک نقش جدی خود را پیدا کرد.

نجابتی با اشاره به اهمیت دیوارنگاره‌ها و شعارنویسی در زمان انقلاب بیان کرد: در حال حاضر برخی دیوار نوشته‌ها در بعضی از محلات باقی‌مانده است. وی از برادران شیشه‌گران به‌عنوان گرافیست‌های برجسته‌ای یاد کرد که زمان قبل و دوران انقلاب به تولید آثار گرافیکی با موضوعات انقلابی می‌پرداختند و گفت: شیشه‌گران سه برادر بودند که اولین آثار حرفه‌ای را در سطح شهر به‌صورت گسترده کار کردند.

این هنرمند گرافیست تصریح کرد: گرافیک فارغ از فضای روشنفکری و دانشگاهی به سطح خیابان‌ها کشیده شد و وارد زندگی اجتماعی مردم شد. در آن زمان پوسترهای گرافیکی با موضوعات انقلابی را می‌فروختند و بسیاری از مردم عادی خریداران این پوسترها بودند.

این فعال برجسته گرافیک گفت: نمایشگاه گرافیک دانشجویان تهران مهم‌ترین اتفاقی بود که در آن برهه زمانی شکل گرفت.

وی بیان کرد: دانشکده هنرهای زیبا در تهران برای نخستین بار این فضای حرفه‌ای را رقم زد و تمام‌قد وارد میدان شد و منجر به تقویت ارتباط گرافیک با مردم در این زمینه شد. در سال ۱۳۵۸ بسیاری از جریان‌سازان گرافیک عقب‌نشینی کردند و مهم‌تر اینکه این مسیر را ادامه ندادند، اما آثار آن‌ها موجود است.

این هنرمند برجسته گرافیک افزود: پس از برپایی نمایشگاه گرافیک دانشگاه هنر، وجود نمایشگاه‌های دیگر منتفی شد و این مسیر از حرکت بازایستاد و شاید بتوان گفت این اولین و آخرین حرکت کشوری است که وارد عمل شد و پس‌ از آن از حرکت ایستاد. اتفاقات دیگری در عرصه واقعی جامعه مانند پوسترهای مبتنی بر نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای شکل گرفت که ادامه راه گرافیک بوده است. بسیاری از هنرمندان برجسته غربی درباره گرافیک‌های انجام‌شده در ایران نظرات بسیاری داشته‌اند.

وی ادامه داد: چهره‌های مبارزیم انقلابی بهانه‌ای شد تا گرافیست‌های کشوری آن‌ها را در موضوعات مختلف به تصویر بکشند. حتی کاریکاتوریست‌ها نیز وارد عرصه شدند و از این چهره‌ها برای آثار خود استفاده کردند. پس‌ از آن، گرافیک از شکل مردمی خارج شد و ترجمان‌های دولتی پوسترهای گرافیکی به گرافیست‌ها سفارش می‌دادند تا در سازمان خود استفاده کنند.

نجابتی افزود: سفارش پوستر یکی از مهم‌ترین موضوعات برای گرافیست‌هاست که برخی به‌ اشتباه معتقدند این کار آفت کار گرافیکی است. یکی از اندیشمندان آمریکایی معتقد است که گرافیک یکی از خطرناک‌ترین هنرهاست که می‌تواند باعث تخریب شخصیت یا یک جامعه شود.

وی خاطرنشان کرد: کشیدن کاریکاتور پیامبر (ص) توسط هنرمند غربی ما را ناراحت کرد و خطرناک بودن این رشته بی‌دلیل هم نیست. شکل‌گیری هنر انقلاب و حوزه هنری نیز از اثر گرافیک بوده است و پس‌ از آن این موضوع در هنر انقلاب هم به بار نشست.

انتهای پیام/4072/4100/خ