طرح‌های اشتغالزایی به کار نیامد/رشد چشمگیر فارغ‌التحصیلان دستفروش
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، کاهش قدرت خرید کارگران در کنار افزایش هزینه‌های زندگی از یک سو، مشکلات و تعدیل کارگران در واحدهای تولیدی از سوی دیگر باعث شده تا زندگی کارگران با دشواری همراه باشد، اما برخی از کارگران برای فرار از بیکاری مجبور هستند دستفروشی کنند.
بدون شک جوانانی که دستفروشی می‌کنند افرادی است که از سر ناچاری و به دور از رضایت به دنبال کسب روزی حلال هستند. اما افزایش تعداد دستفروشان در جامعه نشانه خوبی برای بازار کار نیست.
در شرایطی که اقتصاد توان تولید اشتغال و فرصت‌های کاری را ندارد، این مسئله باعث انباشت تقاضا برای کار شده و طبق آمارهای رسمی 3میلیون و 300 هزار نفر و غیررسمی 5میلیون بیکار متقاضی شغل در کشور وجود دارد. بنابر این بازار کار در شرایط نامناسبی قرار دارد و سالیانه ده‌ها هزار کارجوی جدید به آن اضافه می‌شود.
دولت‌ها در دوره‌های مختلف اقداماتی را برای حل مشکل اشتغالزایی در نظر می‌گیرند اما برخی حرکت‌ها و اقدامات مقطعی را برای اشتغالزایی ترتیب دادند که هیچ اثری نداشته است، همین موضوع باعث شده است که معضل بیکاری حل نشود. در این میان هستند، جوانانی که به دنبال دستفروشی هستند، یعنی دستفروشی را به خانه‌نشینی ترجیح می‌دهند.
در شرایط فعلی، اشتغال و یافتن کاری مناسب که بتوان روی آینده آن شغل حساب کرد برای بسیاری از جوانان یک معضل جدی و چه بسا به آرزویی تبدیل شده است و تقریباً بیش از 90 درصد کل افرادی که به سن کار می‌رسند را با خود درگیر می‌کند. مسائل مرتبط با بیکاری جوانان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، علاوه بر خود جوانان جویای کار خانواده‌ها را نیز با خود درگیر کرده است.
یافتن شغل یکی از دغدغه‌های خانواده‌ها است که در سفرهای استانی و ملاقات‌های مردمی نمایندگان مجلس درخواست کار و شغل دارند. از این‌رو می‌توان گفت بیکاری به معنای واقعی برای قشر جوان ایران به بحران واقعی تبدیل شده و آنگونه که برخی مقامات دولتی به سادگی درباره حل آن سخن می‌گویند و وعده می‌دهند قابل حل نیست.
کارشناسان می‌گویند از نشانه‌های بحران بیکاری و افزایش موانع مرتبط با اشتغال جوانان، رشد تصاعدی تعداد افرادی است که در بازار غیررسمی اقتصاد فعالیت دارند. طی سال‌های اخیر، افزایش تعداد جوانان دستفروش در مراکز خرید، شهرهای بزرگ، مراکز عمومی مانند مترو، خطوط اتوبوس رانی و ... به آسانی قابل لمس است و جوانان بسیار زیادی را می‌توان مشاهده کرد که مشغول فعالیت در این بخش هستند.برخی از شهرستان‌ها به پایتخت می‌روند و تلاش می‌کنند تا در سایه نبود فرصت‌های شغلی مناسب، از طریق اشتغال موقتی و دستفروشی کسب و کاری برای خود داشته باشند.
بررسی بازار کار نشان میدهد در 14 ماه منتهی به زمستان 96حدود یک‌میلیون نفر به جمعیت بیکار اضافه شده است و حدود 3میلیون نفر به جمعیت فعال افزوده شده است. شغل‌های ایجادشده در این مدت در زمینه خدماتی مانند خرده‌فروشی، واسطه‌گری و تعمیرات بوده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی طی یک مطالعه به بررسی تحولات مهم بازار کار ایران در دوره پاییز سال 1393 تا زمستان سال 1396 پرداخته است. بررسی‌های انجام‌شده نشان میدهد افزایش جمعیت فعال و نرخ مشارکت طی 3.5سال منتهی به زمستان سال 1396، تحولی است که زنان، جمعیت دارای تحصیلات دانشگاهی و متولدان دهه 1370 نقش پررنگی در ایجاد آن داشته‌اند، همچنین تحول یادشده پدیده‌ای عمدتاً شهری است که با وجود فراگیر بودن آن در کل کشور، در برخی استانها ازجمله یزد، تهران، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی، خراسان شمالی و خراسان رضوی و کرمان شدت این افزایش به‌مراتب بیش از استان‌های دیگر بوده است.
از پاییز سال 1393 تا زمستان سال 1396 تغییرات بنیادی در برخی روندهای بازار کار کشور رخ داده است که از آن جمله به افزایش نرخ مشارکت و جمعیت فعال اشاره شد. اما تحول ویژه‌تر طی این دوره آن است که بیش از 70 درصد جمعیت اضافه‌شده به جمعیت فعال، شاغل شده‌اند .بررسی آمارهای بازار کار نشان میدهد طی 3.5 سال منتهی به زمستان 1396 همواره جمعیت شاغل افزایش یافته است. به‌طور متوسط در هر فصل نسبت به فصل مشابه سال قبل 706 هزار نفر به جمعیت شاغل اضافه شده است. اضافه شدن بیش از 2 میلیون نفر طی 3 سال به جمعیت حدوداً 21 میلیون نفری شاغلان کشور رخداد بسیار مهمی است، به‌خصوص آنکه در شرایطی این اتفاق رخ داده است که انتظار چنین عملکردی برای افزایش اشتغال غیرممکن به‌نظر می‌رسید.
بدین معنا که افزایش جمعیت در چه گروه‌هایی (جنسیت، سکونت، استان، تحصیلات و سن) رخ داده و ویژگی‌های شغلی شاغلان جدید از منظر دارا بودن بیمه، بخش اقتصادی، اشتغال ناقص، اندازه بنگاه و وضعیت شغلی (کارفرما، کارکن مستقل، حقوق‌بگیر و...) در مقایسه با ساختار بازار کار کشور در سال‌های گذشته چگونه است.
بررسی‌های انجام‌شده نشان میدهد افزایش اشتغال طی 14 فصل منتهی به زمستان 1396 عمدتاً در بخش خدمات و بنگاه‌های بسیار کوچک (دارای کمتر از 4 نفر کارکن و با وضعیت شغلی «کارکن مستقل» بوده است که سهم کمتری از این اشتغال ایجادشده) نسبت به گذشته (دارای پوشش بیمه به‌واسطه شغل خود بوده‌اند و سهم بیشتری) نسبت به گذشته دارای اشتغال ناقص هستند و تمایل دارند شغل تمام‌وقتی داشته باشند.
*رواج دستفروشی در کلانشهرها
هادی ابوی، دبیرکل کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری با بیان اینکه انفجار دستفروشی در اقتصاد ایران نشان میدهد که ناتوانی در جذب افراد برای مشاغل واقعی رو به افزایش است گفت: در بخش دستفروشی و مشاغل غیررسمی مانند آن، گردش مالی بالایی نیز وجود دارد که می‌تواند نشان دهنده وجود یک رسته از مشاغل قابل اعتنا در این بخش است.
دبیرکل کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری اظهار کرد: قوانین متعدد مالیاتی و اخذ مالیات‌های گوناگون باعث ناتوانی بسیاری از کسبه و فروشندگان خرد شده است. علاوه بر این، می‌توان یک دلیل رواج دستفروشی را افزایش شدید هزینه‌های معیشت خانوار دانست که دیگر با اشتغال یک نفر با حقوق‌های معمولی و پایین امروز قابل تأمین نیست؛ از این رو در برخی خانواده‌ها چند نفری در بازار کار فعالیت دارند.
*جوانانی که از بیکاری بادکنک می‌فروشند
به گفته ابوی، ممکن است فردی در یک شغل رسمی فعالیت داشته باشد و در برخی مواقع نیز اقدام به دستفروشی کند تا بتواند به نحوی هزینه‌ها و مخارج خانواده را تامین کند. در عین حال، به دلیل اینکه دستفروشان برخی هزینه‌های جانبی مانند مالیات و هزینه دریافت پروانه کسب و ... را ندارند، می‌توانند با قیمت مناسب‌تری اجناس خود را در اختیار مردم قرار دهند و مردم نیز استقبال کرده و از آنها خرید می‌کنند.
وی بیان کرد: شواهد نشان میدهد که عزم جدی از سوی دولت برای ساماندهی اشتغال و همچنین مشاغل غیررسمی وجود ندارد. از سویی ممکن است برخی اقدامات مقطعی آن هم از نوع سلبی توسط شهرداری‌ها صورت گیرد که آن هم درست نیست و بهتر است به جای جمع آوری وسایل دستفروشان، مراکزی برای فعالیت آنها فراهم شود.
وی بخش دیگر رواج دستفروشی در بازار کار ایران را ناچاری از بیکاری دانست و افزود: فردی لیسانسیه می‌گفت به دلیل اینکه ماه‌ها به دنبال کار بوده و نتوانسته تا شغلی را به دست آورد ناچار شده در مقابل یک پیتزافروشی بایستد و به بچه‌ها بادکنک بفروشد.
منبع: تسنیم
انتهای پیام/4028/
انتهای پیام/