توبه نصوح اعراب مقابل بشار اسد

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا: حدود یک ماه پیش بود که «خالد جارالله»، معاون وزیر امور خارجه کویت به‌طور غیرمستقیم اظهاراتی را مطرح کرد که از آن، بوی ازسرگیری روابط میان کویت و سوریه به مشام می‌رسید. وی گفت: «روابط کویت با سوریه به بن‌بست خورده ولی قطع نشده است». رسانه‌های کویتی به‌نقل از وی خبر دادند چند کشور عربی از دمشق خواسته‌اند تا سفارتخانه‌هایشان را در خاک سوریه بازگشایی کنند و به روابط دیپلماتیک خود ادامه دهند.

با وجود این، وی به‌طور مشخص از اعلام اینکه کویت درخواست خود را برای بازگشایی سفارتخانه‌اش در دمشق مطرح کرده است، سرباز زد. 

شاید بتوان گفت اظهارنظر این مقام رسمی کویت تحول جدیدی را در وهله نخست میان کویت با دمشق و در گام بعد، میان کشورهای عربی با سوریه پس از هشت سال جنگ و بحران در این کشور ایجاد کرد. دراین‌راستا امارات نیز اعلام کرد تمایل دارد سفارتخانه‌اش را در دمشق بازگشایی کند و از کارمندان این سفارتخانه خواست تا فعالیت‌های خود را در سوریه از سر بگیرند.

دولت سوریه از تحول به‌وجود آمده در میان کشورهای عربی و بازگشایی سفارخانه‌هایشان در دمشق استقبال و آن را یک گام جدی در راستای ازسرگیری همکاری‌های دیپلماتیک عنوان کرد. «فیصل المقداد»، معاون وزیر امور خارجه سوریه در مصاحبه با روزنامه «الوطن» درباره اقدام امارات گفت: «ما از هر اقدامی برای بازگشت کشورهای عربی و بازگشایی سفارتخانه‌هایشان در جمهوری عربی سوریه استقبال می‌کنیم. امارات کشوری دارای استقلال و حق حاکمیت است و ما از تصمیمشان برای بازگشایی سفارتخانه در دمشق حمایت می‌کنیم».

روزنامه «نزاوسیمایا گازتا» چاپ روسیه درباره بازگشت امارات به آغوش سوریه نوشت: «بازگشت کشورهای خلیج (فارس) به سوریه آن هم با اینکه مشروعیت سوریه را به رسمیت شناخته‌اند، باید با دید تردید نگریست. باوجود همه اتهام‌زنی‌های گذشته، اینک امارات رایزنی‌های خود را با حکومت سوریه برای بازگشایی سفارتخانه‌شان ازسرگرفته‌اند و این یعنی ابوظبی استقلال و حق حاکمیت سوریه را به رسمیت می‌شناسد».

امارات در حالی روابط خود را با سوریه ازسرگرفت که دفاتر دیپلماتیک خود را با سوریه از 2012 و پس از تصمیم شورای همکاری خلیج فارس برای قطع روابط با سوریه، بسته بود.

این روزنامه نوشت: «الکساندر اکسنیونوک، دیپلمات بلندپایه روس گفت که مذاکراتی برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان امارات و سوریه در جریان است و نشان می‌دهد که سوریه به‌زودی به آغوش جهان عرب بازخواهد گشت».

وی افزود: «دیدار وزیران امور خارجه سوریه و بحرین در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک نیز نشانه فراهم شدن مقدمات ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان این دو کشور عربی است. بعد از آن بود که عمان نیز مشابه چنین درخواستی را مطرح کرد».

روابط قطر و سوریه؛ دو کشور محاصره‌شده جهان عرب

قطر و سوریه دو کشوری هستند که عربستان دشمن و متجاوز اصلی به آنها به‌شمار می‌رود؛ در سوریه پول و سلاح در اختیار مخالفان سوری و تروریست‌ها قرار داد و در قطر، این کشور را با متحدان خود محاصره اقتصادی و سیاسی کرد. «تمیم بن‌حمد آل ثانی» و بشار اسد، رهبران مقتدر این دو کشور باوجود همه فشارها و تحریم‌ها به روابط پیدا و پنهان خود ادامه دادند و قطر توانست نفوذ خود را باوجود محاصره تا دریای مدیترانه گسترش دهد.

«رابرت فیسک»، روزنامه‌نگار انگلیسی دراین‌باره نوشت:‌ «دوحه و دمشق گام‌های اساسی برای توسعه روابط با یکدیگر برداشته‌اند و اسد چند ماه پیش بود که در نشستی غیرعلنی با برخی مطبوعات سوریه به آنها خبر داد که سطح روابط میان دو کشور بسیار بیش از پیش توسعه خواهد یافت».

ازسرگیری روابط امان و دمشق

دایره روابط سوریه با کشورهای عربی منطقه چندی پیش با حضور یک دیپلمات سوری در امان توسعه یافت. یک منبع دیپلماتیک عربی در اردن فاش کرد «ایمن علوش»، کاردار سفارت سوریه در جشنی که در کاخ «الحسینیه» به مناسبت استقلال اردن برگزار شد شرکت کرد . در این مراسم شخصیت‌های برجسته سیاسی اردن ازجمله «عبدالله دوم»، پادشاه و همسرش حضور داشتند. 

دعوت از چنین شخصیت برجسته دیپلماتیکی از سوریه نشان می‌دهد روز ملی اردن را می‌توان روز ازسرگیری روابط میان اردن و سوریه نیز دانست. این رابطه تا آنجا ادامه یافت که روابط دو کشور عادی شد و اردن و سوریه مرزهای مشترک خود را در گذرگاه «نصیب» بازگشایی کردند.

«ناظم دباغ»، رئیس دفتر اقلیم کردستان عراق در تهران در گفتگو با خبرنگار حوزه غرب آسیا و محور مقاومت گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا تأکید کرد: «در اوضاع کنونی ثابت شده دشمنی کشورهای عربی با سوریه بی‌نتیجه است و به‌جای تضعیف نظام سوریه باعث شد تا داعش تقویت شود و روابط میان کشورهای عربی به‌هم بخورد».

وی افزود: «احساس ملی‌گرایی در میان کشورهای عربی به اوج خود رسیده است و می خواهند به‌جای دشمنی، روابط میان خود را اصلاح کنند».

 روابط سوریه با مصر و لیبی

مصر ازجمله کشورهایی بود که از برقراری رابطه با سوریه حمایت می‌کرد و بر لزوم به رسمیت شناختن استقلال این کشور تأکید داشت. 

«بشر یازجی» وزیر گردشگری سوریه که به‌تازگی مشاور بشار اسد شده است، برای نخستین‌بار از دستیابی به توافق بر سر همکاری‌های گردشگری میان دو وزارتخانه در مصر و سوریه خبر داد و قرار شد برای گردشگران دو کشور ویزای گردشگری صادر و روند ترددشان تسهیل شود. دو طرف همچنین فارغ از همکاری‌های سیاسی متعهد شدند روابط گردشگری خود را توسعه دهند.

سخنگوی وزارت امور خارجه مصر نیز پس از توسعه همکاری‌های گردشگری وارد میدان شد و از توسعه روابط دیپلماتیک میان قاهره و دمشق خبر داد و تأکید کرد که دو کشور خواستار حفظ دفاتر دیپلماتیک خود هستند.

 سوریه همچنین روابط اقتصادی خود را با لیبی توسعه داد و تاجرانی از لیبی به دمشق سفر کردند و بشار اسد در دیدار با آنها از گسترش روابط میان سوریه با کشورهای عربی و درخواست بسیاری از کشورها برای بازگشایی دفاتر دیپلماتیک در دمشق خبر داد.

بازگشایی سفارتخانه‌های کشورهای عربی در سوریه آن هم با وجود تحت فشار قرار گرفتن عربستان در دو پرونده قتل «جمال خاشقجی» فعال مخالف سعودی و جنایت‌های ائتلاف عربی در یمن می‌تواند حامل این پیام باشد که دوران حاکمیت سعودی‌ها بر اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج فارس پایان یافته است و کشورهای عربی این روزها به‌جای نشانه رفتن تفنگ‌ها بر پیشانی انسان‌های بی‌گناه به‌دنبال گسترش صلح و برقراری ثبات در منطقه هستند. همه اینها را باید به این موضوع افزود که در سال‌های اخیر علاوه بر کشورهای عربی منطقه، کشورهای اسلامی همچون ترکیه و چندین کشور اروپایی روابط خود را با سوریه توسعه دادند و درخواست بازگشایی سفارتخانه‌هایشان را در دمشق مطرح کردند.

«سیدجعفر قنادباشی»، کارشناس امور بین‌الملل در گفتگو با خبرنگار حوزه غرب آسیا و محور مقاومت گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا دراین‌باره گفت: «کشورهای عربی به این نتیجه دست یافته‌اند که راهی که پیموده شده تا دولت سوریه سرنگون شود، درست نبوده و دولت بشار اسد از مقبولیت قابل توجهی در میان مردم سوریه برخوردار است».

وی افزود: «کشورهای عربی دانستند که ادامه این نوع روابط به زیانشان است و می‌تواند در نوع روابط میان این کشورها تأثیر منفی بگذارد. علاوه‌ بر این، کشورهای حامی مخالفان سوریه مدت‌هاست مقبولیت گذشته را ندارند و بی‌اعتبار شده‌اند».

به گزارش آنا، وقتی امارات، مصر، لیبی، قطر و چند کشور عربی دیگر خواهان برقراری روابط دیپلماتیک با کشوری همچون سوریه هستند، به‌این معنی است که هژمونی سعودی‌ها پایان یافته و آنها حق حاکمیت و استقلال سوریه را به‌عنوان کشوری مستقل به رسمیت شناخته‌اند.

«قنادباشی» تصریح کرد: «با پیوستن کشورهای عربی به آغوش سوریه، تصوری که کشورهای عربی از عربستان داشتند شکسته و هژمونی آنها افول کرده است و این موضوع مهمی به‌شمار می‌رود».

انتهای پیام/4033/ن