اندیشکده آمریکایی: آمریکا دنبال به چالش کشیدن قدرت ایران نباشد

به‌گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، بیشتر منتقدان معتقدند که توافق هسته‌ای تضمین کننده امکان غنی‌سازی اورانیوم برای ایران و تبدیل شدن به قدرتی در منطقه خاورمیانه را فراهم خواهد کرد.

«علیرضا نادر» از تحلیلگران ارشد سیاست بین‌الملل در اندیشکده رَند (RAND) در مقاله‌ای که روزنامه «نشنال اینترست» آن را منتشر کرده است، می‌نویسد: نمی‌توان برنامه هسته‌ای را که به دنبال تحریم، ده‌ها میلیارد دلار برای ایران هزینه دربرداشت، عامل افزایش قدرت این کشور در منطقه دانست. در حقیقت، حمله آمریکا به عراق، بهار عربی در برخی کشورها و نیز فروپاشی دولت‌های ضعیف‌تر منطقه، از جمله عواملی بودند که افزایش نفوذ و قدرت ایران را در منطقه تسهیل کردند، اما ایران تنها کشوری نیست که برای افزایش قدرت در منطقه تلاش می‌کند، این کشور رقبایی همچون عربستان و ترکیه دارد.

«نادر» با بیان اینکه ایران چالش بزرگی برای آمریکا خواهد بود و آمریکا باید بر راه حل‌های مناسب برای رویارویی با این چالش تمرکز کند، نوشت: تلاش‌ها با هدف ایجاد راه‌حل‌های جدید باید با شناسایی و تشخیص درست منافع آمریکا در منطقه آغاز شود. می‌توان گفت مذاکرات کنونی هسته‌ای مشکلات شدیدی در سیاست خارجی ایران ایجاد کرده است. بسیاری از مقام‌های ایرانی که منتقد سیاست مذاکره با آمریکا هستند، معتقدند که مذاکرات هسته‌ای به معنای کاهش نفوذ ایران در منطقه خواهد بود و قدرت جمهوری اسلامی را در داخل به چالش می‌کشد.

این تحلیل‌گر مسائل سیاسی در ادامه با تاکید بر اینکه ایران خواستار مبارزه و مقاومت در برابر دشمنان است و آمریکا در صدر این فهرست قرار دارد، نوشت: به چالش کشیدن نفوذ و قدرت ایران در منطقه به افزایش مخالفت‌ها با ادامه مذاکرات در فضای داخلی این کشور منجر می‌شود. بسیاری از آمریکایی‌ها با باور اینکه ایران تنها در مقابل اعمال فشار واکنش نشان می‌دهد، خواستار اقدامات جدی تر آمریکا در مقابل این کشور هستند. این افراد همچنین معتقدند که تحت فشار گذاشتن متحدان ایران در سوریه، عراق و یمن، تهران را به عقب‌نشینی در مذاکرات هسته‌ای وادار خواهد کرد، اما چنین راهبردی به احتمال زیاد نتیجه عکس خواهد داد.

به‌نوشته «نادر»، رهبر انقلاب اسلامی تاکنون از تلاش «حسن روحانی» رئیس‌جمهوری این کشور در راستای کاهش انزوای دیپلماتیک و بهبود اوضاع اقتصادی، حمایت کرده است. در حقیقت، آیت‌الله خامنه ای به «روحانی» فرصتی داده است تا از دیپلماسی برای حمایت از منافع ایران استفاده کند. اما اگر رهبر ایران موقعیت این کشور را در منطقه در خطر ببیند، به سیاست «مقاومت» متمایل خواهد شد که در این روند ایران از برنامه هسته‌ای عقب‌نشینی و در سیاست‌های منطقه‌ای تغییری ایجاد نخواهد کرد.

این تحلیل گر مسائل سیاسی نوشت: رهبر ایران حتی در صورت افزایش تحریم‌ها علیه این کشور تمایلی به عقب‌نشینی در مواضعش در خاورمیانه ندارد.

به‌نوشته تحلیل‌گر ارشد سیاست بین‌الملل اندیشکده رَند، ایران تنها عامل تحولات در خاورمیانه نیست. عربستان سعودی، یکی از متحدان نزدیک آمریکا، با دشمنی‌های خود با ایران به درگیری‌های فرقه‌ای دامن می‌زند. سعودی‌ها ایران را چالشی متفاوت و خطرناک برای مشروعیت خود می‌دانند. تهران نیز در مقابل، خاندان آل سعود را در ریاض مخالف اصلی شیعه می‌داند. از این رو، مهم نیست که ایران چه رویکردی در پیش بگیرد، ریاض احتمالا به هر صورت با اقدامات تهران مخالفت خواهد کرد.

در مقاله‌ای که روزنامه «نشنال اینترست» آن را منتشر کرد، با بیان اینکه تصور اینکه ایران تنها عامل تحولات در خاورمیانه است، تصوری ساده انگارانه است، آمده است: دشمنی‌های عربستان سعودی با ایران، پیدایش داعش، تامین مالی تروریست‌ها در سوریه به وسیله ترکیه و عربستان، همه از عوامل ایجاد بی‌ثباتی در خاورمیانه محسوب می‌شوند.

«نادر» می‌نویسد: واقعیت امر این است که ایران در چند سال آینده در منطقه خاورمیانه قدرت و نفوذ خواهد داشت. هدف از مطرح کردن این موضوعات، ترغیب آمریکا به تسلیم شدن در برابر ایران نیست؛ موضوعی که اهمیت دارد این است که توافق هسته‌ای به روابط بهتر میان تهران و واشنگتن و تغییری مثبت در سیاست‌های خارجی ایران منجر شود و این موضوع به توازن داخلی قدرت میان دولت روحانی و محافظه‌کاران بستگی دارد.

وی در پایان خاطرنشان می‌کند که مذاکرات هسته‌ای نباید در گرو کاهش نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه باشد. درگیری‌ها در خاورمیانه پیچیده‌تر از نظریه‌های پیشروی و امپراتوری جدید ایران در منطقه است. دستیابی به راه حل دیپلماتیک برای موضوع هسته‌ای و بهبود روابط میان واشنگتن و تهران، به طور کلی می‌تواند اوضاع را برای رسیدگی بهتر به تحولات و بی‌ثباتی‌ها در خاورمیانه فراهم کند.