بلاکچین؛ تکنولوژی نامرئی که جهان را متحول می‌کند
گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا- هانا حیدری؛ اگر بخواهیم در مورد Blockchain یا زنجیره بلوکی صحبت کنیم، باید در ابتدا دلایل حضور این پدیده مدرن در دنیای دیجیتال را بدانیم. به طور کلی باید گفت که اینترنت صنعت چاپ را دموکراتیزه کرده و قدرت تولید محتوا و اجازه دسترسی به این محتوا را در اختیار همه افراد جهان گذاشته است. این مدل غیرمتمرکز انتشارات، قدرت را از دست غول‌های رسانه‌ای ربوده است؛ این رسانه‌ها برای سال‌ها به صورت انحصاری اجازه دستکاری اخباری را داشته‌اند که به خورد مصرفکنندگان می‌رفته است.
با این حال، این انفجار محتوا باعث به وجود آمدن مشکلی نیز شده است؛ اطلاعات بیش از حد و اطلاعات غلط. هر روز میلیون‌ها پست در بلاگ‌ها و مقالات خبری در خبرگزاری‌ها منتشر می‌شود؛ کاربران برای پیدا کردن محتوای درست و مناسب با مشکل مواجه هستند، قادر به ایجاد تمایز بین واقعیت و داستان نیستند و راه خود را در اقیانوس دیجیتال گم کرده‌اند.
به همین دلیل مردم به سمت پلت‌فرم‌هایی مانند فیس‌بوک و توئیتر می‌روند. براساس گزارش‌های مرکز تحقیقاتی پیو، 62 درصد از افراد بالغ برای خواندن خبر از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. البته این پلت‌فرم‌ها نیز مشکلاتی دارند: خدمت‌رسانی به یک نهاد متمرکز. برای مثال فیس‌بوک از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای انتخاب محتوا برای کاربرانش استفاده می‌کند. این الگوریتم‌ها طراحی شده‌اند تا توجه کاربر را جلب کند و آنها را مجبور کند که وقت بیشتری را در این پلت‌فرم بگذرانند.
این امر باعث به وجود آمدن محتوای بی‌کیفیت می‌شود. برای ارتقای کیفیت محتوا به تکنولوژی‌ای نیاز است که مطمئن شود علاقه همه افراد در فرآیند تولید محتوا در نظر گرفته می‌شود. با وجود این که این امر هدف دشواری است اما بلاکچین می‌تواند در تحقق آن به ما کمک کند.
بلاکچین چیست؟
بلاکچین از دو واژه «بلاک» به معنی بلوک و «چین» به معنی زنجیره ساخته شده است؛ نوعی روش انتقال غیرقابل ردیابی برای همه اواراق بهادار دیجیتال، غیرمتمرکز و عمومی است که در معاملات مالی استفاده می‌شود. به عبارت دیگر بلاکچین سیستمی برای ثبت اطلاعات و گزارش است. در این فرآیند پس از انجام هر انتقال مالی، بلوک‌های کامل‌شده افزایش می‌یابند، این انتقالات ثبت می‌شوند و به ترتیب زمانی در کنار هم قرار می‌گیرند. این امر به بازارهای شرکت‌کننده اجازه می‌دهد، بدون ضبط اطلاعات، جریان انتقالات مالی را پیگیری کنند.
بیتکوین اولین کاربرد از فناوری بلاکچین است که از آن برای ذخیره اطلاعات دارایی کاربران استفاده می‌شود. اگر بلاکچین را یک سیستم عامل در نظر بگیریم، بیتکوین نرم‌افزار روی این سیستم‌عامل است.
هر گره، اتصال کامپیوتری به شبکه، یک کپی از بلاکچین را دریافت می‌کند که به صورت اتوماتیک دانلود می‌شود. اطلاعات به صورت مداوم در این گره‌ها ذخیره می‌شوند که این امر اجازه نمی‌دهد یک شخص به طور کامل همه چیز را کنترل کند.
بلاکچین در ابتدا به عنوان یک روش حسابداری برای ارز دیجتال بیتکوین توسعه پیدا کرد. بلاکچین از فناوری دفتر کل توزیع شده، اجماعی از داده‌های دیجیتال تکراری، اشتراک‌گذاری شده و همگام‌سازی شده، استفاده می‌کند که امروزه کاربردهای تجاری بسیاری دارد.
در حال حاضر، این تکنولوژی برای تائید انتقالات ارزهای مالی دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرد اما می‌توان هر گونه سندی را به صورت دیجیتال درآورد، کدگذاری کرد و در بلاکچین قرار داد.
انجام این کار یک رکورد پاک‌نشدنی ایجاد می‌کند که قابل تغییر نیست؛ همچنین کل جامعه‌ای که از بلاکچین استفاده می‌کنند می‌تواند صحت این رکورد را تائید کنند بنابراین نیازی به یک قدرت متمرکز نیست.
یک بلوک بخشی متداول از بلاکچین است و قسمتی یا تمام انتقالات اخیر را ثبت می‌کند. وقتی که یک بلوک کامل شد به عنوان یک پایگاه اطلاعاتی دائمی به بلاکچین بازمی‌گردد. هر بار که یک بلوک کامل می‌شود، یک بلوک جدید تولید می‌شود.
تعداد بی‌شماری بلوک در بلاکچین وجود دارد که به ترتیب زمانی در یک زنجیره قرار می‌گیرند. هر بلاک مقداری از اطلاعات بلاک قبلی را دارد. بلاکچین اطلاعات متفاوتی درباره آدرس‌های مختلف کاربر و تعادل مالی آنها دارد.
بلاکچین طوری طراحی شده است که انتقالات غیرقابل تغیر باشند؛ به این معنی که قابل حذف کردن نیستند. این بلوک‌ها با استفاده رمزنگاری اضافه می‌شوند که کسی نتواند بدون اجازه به آن دسترسی داشته باشد. این اطلاعات قابلیت بازنشر دارند اما قابل کپی کردن نیستند. با این حال برخی فکر می‌کنند که اندازه رو به رشد بلاکچین در آینده مشکلاتی در زمینه ذخیره و هماهنگ‌سازی ایجاد خواهد کرد.
بلاکچین و بیتکوین
بیتکوین یک ارز رمزی و نظام پرداخت جهانی است که کارکردهای مشابهی با پول بی‌پشتوانه دارد. از نظر حقوقی هیچ کشوری بیتکوین را به عنوان پول قانونی به رسمیت نشناخته است. از نظر فنی بیتکوین نخستین پول دیجیتال نامتمرکز جهان است چراکه سیستم آن بدون بانک مرکزی یا مسئول مرکزی کار می‌کند. این شبکه همتابه‌همتا است و تراکنش‌ها، به طور مستقیم و بدون واسطه بین کاربران انجام می‌شود. این بدین معناست که ما برای انجام تراکنش‌ها نیازی به نهادهای متمرکز مانند بانک یا موسسات دیگر نداریم. بیت کوین روی یک پایگاه داده غیرمتمرکز به اسم بلاکچین فعالیت می‌کند.
شاید بلاکچین فناوری اصلی بیتکوین باشد. بیتکوین توسط یک قدرت متمرکز تنظیم نمی‌شود. در واقع این کاربران هستند که به انتقالات اعتبار می‌بخشند؛ وقتی که این افراد بهای کالا یا سرویسی را به فرد دیگری می‌پردازند، نیاز به طرف سوم برای ذخیره یا پردازش پول را از بین می‌برند.
یک انتقال کامل به صورت عمومی در بلوک و در نهایت در بلاکچین ثبت می‌شود؛ جایی که کاربران دیگر بیتکوین به آن اعتبار می‌بخشند. به طور متوسط، هر 10 دقیقه یک بار یک بلوک جدید به بلاکچین اضافه می‌شود.
براساس توافق‌نامه بیتکوین، پایگاه اطلاعاتی بلاکچین توسط تمامی گره‌های موجود در یک سیستم به اشتراک گذاشته می‌شوند. با پیوستن به این شبکه، هر کامپیوتر متصل به آن یک کپی از بلاکچین دریافت می‌کند که حاوی اسناد و مدارک هر انتقال انجام شده است. این کار می‌تواند مشخص کند که هر آدرس چه مقدار ثروت داشته است.
آیا بلاکچین نسخه وب ۳٫۰ است؟
بلاکچین موجب تغییرات ساختاری در دنیای دیجیتال ما می‌شود. بلاکچین بسیار گسترده است و در چنان مقیاس گسترده‌ای ارائه می‌شود که توضیح آن دشوار است. بنابراین به این تعریف بسنده می‌کنیم: بلاکچین یک تغییر ساختاری در تکنولوژی است که روی نحوه تعاملات آنلاین ما تاثیر خواهد گذاشت.
نسخه وب ۱.۰، وبی است که کاربر به صورت گذرا به وب‌سایتی مراجعه می‌کند و اطلاعاتی را کسب می‌کند؛ کاربر اکثر اوقات نقشی در تولید محتوای سایت ندارد. نسخه وب ۲.۰، وبی است که با افزایش شبکه‌های اجتماعی ایجاد شد و در حال حاضر از آن استفاده می‌کنیم. به عبارت دیگر به وبی گفته می‌شود که کاربرها با یکدیگر تعامل می‌کنند و محتوای سایت را تولید می‌کنند.
نسخه وب ۳٫۰ دارای تعاریف زیادی است اما یکی جامع‌ترین آن می‌گوید: وبی که نسل بعدی برنامه‌ها، اطلاعات، مفاهیم و کاربران بدون واسطه با یکدیگر در ارتباط هستند و برای اطمینان از حفظ حریم خصوصی و امنیت دیگر نیازی به یک واسطه مانند بانک یا کمپانی تکنولوژی نیست. بلاکچین قدرت راه‌اندازی نسخه وب ۳٫۰ را دارد.
ایمیل، جهان وب، دات کام‌ها، شبکه‌های اجتماعی، شبکه موبایل، رایانش ابری، کلان‌داده و اینترنت اشیا همگی از دستاوردهای چهار دهه اول اینترنت است. مردم فراموش کرده‌اند که فرستادن ایمیل این روزها چقدر آسان است. مهم نیست که از چه سرویس یا دامنه‌ای استفاده می‌کنید، فقط کافی است که یک آدرس ایمیل داشته باشید.
اما وقتی بحث انتقال پول به میان می‌آید اوضاع کمی متفاوت است. برای انتقال 20 دلار باید یک دور بازی 20 سوالی انجام دهیم؛ از چه سرویسی برای پرداخت استفاده کنیم؟ حساب پی‌پل داریم؟ از چه سرویسی استفاده کنیم؟
شما از سرویس مخابراتی استفاده می‌کنید که خانواده و دوستان‌تان از آن استفاده می‌کنند. این کاری است که بسیار افراد در دنیای دیجیتال امروزی انجام می‌دهند. شما به فیس‌بوک می‌پیوندید چون دوستان‌تان در آن حساب کاربری دارید.
بنابراین اگر همه دوستان شما از سرویس پی‌پل استفاده کنند شما به سراغ سرویس مالی دیگری نمی‌روید. اما بلاکچین چندین انتخاب در برابر کاربر قرار می‌دهد. وقتی همه چیز در بلاکچین به اجرا درآید، قدرت مشتری نیز افزایش می‌یابد چراکه گزینه‌های زیادی پیش‌رو دارد.
استقبال کمپانی‌های تکنولوژی از بلاکچین
حذف واسطه، غیرمتمرکزسازی و دموکراتیزه کردن اینترنت باعث علاقه زیاد استارتاپ‌ها به ایده بلاکچین شده است. به طوری که بسیاری از استارتاپ‌ها نه تنها تکنولوژی بلاکچین را پذیرفته‌اند بلکه در حال همگام‌سازی و هماهنگی با آن هستند تا در صنعت‌های مختلف اختلال ایجاد کنند.
در میان استارتاپ‌هایی که از قدرت نفوذ تکنولوژی بلاکچین برای توسعه دستگاه‌های اینترنت اشیا استفاده می‌کنند، می‌توان به کمپانی 21 اشاره کرد. این استارتاپ در سال 2015، 116 میلیون دلار سرمایه جذب کرد تا دستگاه‌های اینترنت اشیا و گوشی‌های همراه را مجهز به تراشه‌های استخراج بیتکوین کند.
پلت‌فرم «BTCJam» در سانفرانسیسکو وام‌های مبتنی بر بیتکوین ارائه می‌کند. طی سال گذشته، این کمپانی بیش از 15 میلیون دلار به شکل بیتکوین وام داده است.
«استورج» کمپانی است که در حال آزمایش مفهوم توسعه فضای ذخیره‌سازی ابری در شبکه مبتنی بر بلاکچین است؛ این کار با هدف افزایش امنیت و کاهش وابستگی کاربران به سیستم مرکزی ذخیره‌سازی انجام می‌شود. این کمپانی به کاربران پیشنهاد می‌دهد فضای ذخیره‌سازی که نیاز ندارند را اجاره بدهند؛ درست مانند اجاره دادن ملک.
«ProofofExistence» یکی از اولین کمپانی‌هایی است که از بلاکچین استفاده غیرمالی می‌کند. این کمپانی پلت‌فرمی برای اجرای قراردادها فراهم می‌کند. ProofofExistence از تکنولوژی دفتر کل توزیع‌شده برای ذخیره اطلاعات رمزگذاری شده استفاده می‌کند، بنابراین می‌تواند تراکنشی را انجام دهد که قابل کپی‌کردن نیست.
حتی کمپانی‌های بزرگ مانند مایکروسافت نیز به بلاکچین علاقه‌مند شده‌اند. مایکروسافت اخیرا شروع به همکاری با شرکت بلاکچین «ConsenSys» کرده است. در دسامبر 2015، مایکروسافت و ConsenSys از سرویس «اِتیریِم» در «اَژور»رونمایی کردند.
اِتیریِم یک پلت‌فرم عمومی متن‌باز، بلاکچین محور با رایانش توزیع‌شده است که قابلیت قرارداد هوشمند دارد. اَژور نیز یک پلت‌فرم رایانش ابری مایکروسافت است که برای ایجاد، توسعه و مدیریت اپلیکیشن‌ها از طریق یک شبکه جهانی از مراکز داده تحت مدیریت مایکروسافت ایجاد شده است.
در ژوئن 2016، این دو کمپانی شروع به توسعه سیستم تشخیص هویت بلاکچین محور و متن‌باز برای افراد، محصولات، اپلیکیشن‌ها و سرویس‌ها کردند.
انتهای پیام/