علوم انسانی ارتباط خود را با نظام اجتماعی قطع کرده است

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن سعیدی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، درباره ناتوانی دانشگاه‌های کشور در تولید اندیشه و نظر اظهار کرد: در این مورد باید بررسی شود آیا بسترهای نظریه‌پردازی در کشور و به ویژه دانشگاه‌ها فراهم شده است یا خیر؟ اگر تعامل یک سویه برقرار باشد، قاعدتا نمی‌توانیم به حوزه نظریه‌پردازی ورود کنیم یا توقع تولید نظریه داشته باشیم.

وی با اشاره به سخن شیخ شهاب‌الدین سهروردی درباره علم ادامه داد: شیخ اشراق می‌فرماید: «علم وقف هیچکس نیست.» اگر دانشجوی ما استاد زده باشد یا استاد، شخصیت‌زده باشد در چنین محیطی نظریه‌پردازی رخ نخواهد داد.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: اگر بستر برای اظهار نظر دانشجو فراهم باشد یا استاد دارای استقلال نظر و رای باشد می‌توان به نظریه‌پردازی و تولید نظریه در کشور توسط همین استادان و دانشجویان امیدوار بود، دانشجویان و استادان ما از پتانسیل بالایی برخوردار هستند.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی درباره منابع درسی فلسفی و همچنین درباره انتقادها از مطالب درسی فلسفه در دانشگاه‌ها که بیشتر اختصاص به تاریخ فلسفه دارد؛ گفت: البته تفاوت اساسی بین فلسفه اسلامی و فلسفه غرب وجود دارد و این نکته بیشتر در حوزه فلسفه غرب در دانشگاه‌ها صادق است.

سعیدی تصریح کرد: در فلسفه غرب بیشتر از اینکه آموزه های فلسفی به عنوان یک محتوا حاکم باشد تاریخ فلسفه حاکم است؛ اما در حوزه فلسفه اسلامی بیشترین تمرکز بر محتوا است. البته مشکل دیگری که بین دانشجویان فلسفه اسلامی وجو دارد این است که تا چه حد این محتویات کاربردی است. در واقع دانشجویان در فلسفه‌ی فلسفه سوال دارند، که تا چه حد می‌تواند کاربردی و دارای تاثیر باشد نکته مهم اینجاست و گرنه فلسفه اسلامی تنها رویکرد تاریخی ندارد.

وی درباره کاربردی نشدن اندیشه‌های فلسفه در ایران عنوان کرد: باید از یک سو بین مجریان و از سوی دیگر بین متفکرین، ارتباط دو سویه برقرار شود و این دوحلقه باید برای کاربردی شدن نظریات به یکدیگر پیوند بخورند.

این استاد دانشگاه گفت: نظام آموزش عالی کشور، باید نگرش و اطمینان مورد نظر را به آموزش عالی و دانشگاه‌ها داشته باشد تا بتواند از نظرات و اندیشه‌های آنها در حوزه‌های مختلف استفاده کند.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی تاکید کرد: با چینش و ساختاری که در عرصه آموزش عالی و به تعبیری در مدیریت سیاسی کشور مشاهده می‌شود، توجه جدی نسبت به علوم انسانی و به ویژه فلسفه به چشم نمی‌خورد و لذا کسی که در حوزه فلسفه تحصیل می‌کند این تصور را دارد که در یک حوزه انتزاعی بسر می‌برد و ارتباطی با عینیت‌ها ندارد.

وی در پایان درباره کاربردی شدن اندیشه و نظریه‌های فلسفی در کشورهای پیشرفته گفت: در غرب کسانی که در رشته فلسفه تحصیل می‌کنند، نظام سیاسی در بخش‌های مختلف دیگر، کاربردی برای آنها در نظر گرفته است. اما در کشور ما متاسفانه اینگونه نیست علوم انسانی و فلسفه را در فضای دربسته و انتزاعی قرار داده‌ و ارتباط خود را با نظام اجتماعی قطع کرده‌اند.