لزوم کارآمدی آموزش عالی با تغییر الگوهای ذهنی حاکم

به گزارش خبرنگار آنا، دکتر محمدمهدی طهرانچی در جمع اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال با توجه به مراحل پنجگانه تحولات علم و فناوری به عنوان جلوه های تمدنی غرب و قبض و بسط آموزش عالی در ایران گفت: مقام معظم رهبری در سال 93 سیاست های کلی علم و فناوری را اعلام فرمودند که در آن تحصیلات تکمیلی رکن اصلی سیاست های کلی بوده است.

وی ادامه داد: در این برهه رکود اقتصادی در حال تحمیل کردن خود در عرصه آموزش عالی است. در پی آن مسئولان آموزش عالی به این نتیجه رسیده اند که با توجه به بیکاری 40 درصدی در آموزش عالی باید آن را کوچک کرد. کاهش پذیرش تحصیلات تکمیلی توسط آموزش عالی در سال پیش رو به این تصمیم بر می گردد غافل از آنکه ما باید گستره جهان امروز را بهتر درک کنیم تا درباره این مساله عمیق تر بیندیشیم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران و واحد تهران مرکزی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری به موج پنجم که همان موج تحولات علم و فناوری است افزود: موج پنجم همان جهان شبکه ای است که به عنوان جلوه ای جدید از تمدن غرب در حال بروز و ظهور است، جلوه ای که مبتنی بر فضای سایبری است در حال رخنمایی است.

وی با بیان اینکه امپراتورهای جهانی و تجاری در اقتصاد دانش بنیان در حال بروز و ظهور هستند، گفت: این دوره ویژگی های خاص خودش را دارد. فناوری های همگرا و فرا دیسیپلین ها بروز و ظهور دارند. عجیب است در دوره ای که حدود دو دهه از آن سپری شده است ما نیز در آموزش عالی می کوشیم تا خود را برای مواجهه با آن آماده سازیم. متاسفانه شعار ما این است: رشته جدید ممنوع! سوال اینجاست: پس ظهور فرادیسیپلین ها را چگونه باید پاسخ داد؟ اقتصاد دانش بنیان که امروز بر آن تاکید می کنیم چیست و سخن از چه می گوید و عنصر دقیق این اقتصاد دانش بنیان چیست و چرا به آن عنصر توجه نمی کنیم.

رئیس واحد تهران مرکزی ادامه داد: وقتی به سرمایه، ایجاد شغل، کارخانه، تاسیس شرکت های بزرگ و تجاری سازی تحقیقات توجه داریم یعنی ما در دوره های قبل مانده ایم و غافل از این هستیم که رشد و توسعه آموزش عالی خصوصا در تحصیلات تکمیلی در کنار گسترش فناوری اطلاعات موتور نوآوری اقتصاد دانش بنیان به شمار می رود که خود یکی از عناصر سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی است.

وی با بیان اینکه راهبری جهانی مبتنی بر اقتصاد دانش بنیان ویژگی های جدیدی دارد، افزود: سازمان جهانی یونیسف آمریکا در سال 2016 طی گزارشی اعلام کرد که شاخص های فنی مهندسی امروزه اطلاعاتی را به ما می دهند که مربوط به حرکت اقتصاد دانش بنیان است. در آن گزارش؛ توام شدن اقتصاد و علم، دسترسی گسترده به آموزش عالی در کنار دسترسی به فناوری اطلاعات و ارتباطات، مهارت نیروی انسانی، توسعه پایدار، تحقیق در علوم مهندسی و تجاری سازی را پایه های اقتصاد دانش بنیان می دانند. یعنی اگر اقتصاد دانش بنیان را داریم رکن اصلی آن دسترسی گسترده به آموزش عالی است. پس نمی شود بدون دسترسی گسترده به آموزش عالی وارد عرصه اقتصاد دانش بنیان شد.

طهرانچی گفت: جمهوری اسلامی ایران هم در کنار کشورهای نوظهوری مثل: چین، هند، برزیل، افریقای جنوبی در به هم ریختن جغرافیای علم با شاخصه های توسعه پژوهش و توسعه فناوری نقش آقرینی کرد.

وی افزود: پس از سال 1990 و فروپاشی بلوک شرق در آغاز دوران جدید عصر جهان شبکه ای ما از 65 میلیون به 170 میلیون رسیدیم. رشد جمیعت 18تا 23 سال در دنیا یک درصد بوده است ولی رشد آموزش عالی در دنیا 5 درصد بوده است. از آنجا که رشد آموزش عالی یک رشد جهانی است، جهان مبتنی بر اقتصاد دانش بنیان وابستگی گسترده به آموزش عالی دارد. چین، هند، آمریکا، برزیل و ایران به ترتیب بیشترین جمیعت آموزش عالی سرزمینی را دارند و ایران کشور پنجم است. این در حالی است که کشورهای: اندونزی، روسیه و ترکیه هم در منطقه توسعه سرزمینی آموزش عالی داشته اند. ما می خواهیم در منطقه اول شویم اما غافل از پیشرفت همسایگانمان هستیم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران با بیان اینکه دنیای جدید دنیای حاکمیت فرامرزی است، افزود: فضای سایبری بیش از آنکه تکنیک بخواهد محتوا می خواهد و محتوا بیش از آنکه تراوشات ذهنی انسان ها را بخواهد آموزش چگونه تولید کردن می خواهد و اینکه چه چیز و چرا باید تولید شود.

وی با تاکید بر اینکه دانشگاه نسبت به آینده جوانان مسئول است گفت: امروز صنایع فرهنگی بیش از صنابع سخت افزاری مورد نیاز کشور است. اقتصاد، فرهنگ، ارتباطات و سلایق فرزندانمان را نباید بیگانگان طراحی کنند. فرزندان ما نباید از بدو تولد در بستر برنامه هایی که برایمان طراحی کردند قرار بگیرند. باید تحقیق کنیم، تدبیر کنیم و با همدلی و همفکری حرکتی رو به جلو را رقم بزنیم و جلوه دیگری از کارآمدی را در آموزش عالی نشان دهیم.

عضو هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر تکیه آموزش عالی بر نیروی انسانی کارآمد افزود: کسانی که به اسم کیفیت و اشتغال دانش آموختگان در پی محدودیت در پیشرفت علمی هستند به تحولات جهانی در عرصه علم و فناوری و نقش توسعه تحصیلات تکمیلی در آن بیشتر دقت کنند. کارآمدی نیاز امروز آموزش عالی است و کارآمدسازی از تغییر الگوهای ذهنی حاکم بر اداره آموزش عالی حاصل خواهد شد. اگر دانشگاه منشأ تحول نباشد پس منشأ تحول کجاست؟ باید به نیروی انسانی مان تکیه کنیم و اگر در این زمینه غفلت کنیم قطعا نسبت به آیندگان مسئول خواهیم بود.