پاس‌کاری مسکن مهر ماهدشت در زمین سازمان‌ها و اداره‌ها

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، اکنون 7 میلیون نفر در کشور درگیر پروژه‌های مسکن‌مهر هستند که شاید بسیاری از آنها اکنون از ورود به این پروژه ابراز پشیمانی کنند.

با این حال، به اعتقاد بسیاری پروژه مسکن‌مهر یکی از ده‌ها میراث احمدی‌نژاد برای دولت یازدهم است که با وجود تمامی حواشی و مشکلات پیرامونش باید به سرانجام برسد.

بر اساس آمار وزیر راه و شهرسازی 41 درصد صدور سند و 42 درصد واحدهای تحویل داده شده مسکن‌مهر معادل یک میلیون و 180 هزار واحد در دوره دولت یازدهم اتفاق افتاده و تاکنون ۲۷۴ هزار واحد مسکونی تمام شده وجود دارد. با این حال مشکلات عدیده مسکن‌مهر پای وزیر راه وشهرسازی را برای ارائه توضیح پیرامون آن به مجلس کشاند.

عباس آخوندی در جمع نمایندگان حاضر شد و بیان اینکه آغاز پروژه مسکن‌مهر در سال 87 با سقوط تولید ناخالص داخلی و افزایش تورم همراه شد، اعلام کرد که در یک سال و نیم عمر دولت یازدهم برابر تمام پنج سال دولت گذشته در بخش مسکن‌مهر فعالیت شده است، به طوری که ۵۰ درصد فروش اقساطی در این مدت صورت گرفته است.

به گفته او، در بحث مسکن‌مهر دو موضوع اساسی مطرح است. موضوع اول عملیات اجرایی خانه‌سازی است که بخش اعظم آن در یک سال و نیم آینده به اتمام می‌رسد.

وزیر راه وشهرسازی با تاکید بر اینکه دولت قبل گمان می‌کرد با کنار هم قرار دادن ۵۰ هزار نفر «شهر» تشکیل شده است،‌ اظهار کرده بود: موضوع دوم این است که به اعتقاد من تبدیل مسکن‌مهر به محل‌هایی جذاب برای سکونت بیش از ۴ دولت زمان خواهد برد.

اگر چه دولت یازدهم به دنبال حل مشکلات مسکن‌مهر با سرعت بخشیدن به زمان تحویل واحدهاست، مشکلات زیربنایی و نبود زیرساخت در آنها قابل انکار نیست. هر چند که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بازار مسکن باید ریشه اساسی آن را در دولت گذشته و با کلید زدن طرحی عظیم بدون در نظر گرفتن زیربنای لازم جست‌وجو کرد.

مشکلات متعدد مسکن مهر ماهدشت

در این میان مشکلات خریداران و حتی پیمانکاران مسکن‌مهر به قوت خود باقی است. از این دست پروژه‌ها می‌توان به مسکن‌مهر ماهدشت کرج اشاره کرد که با دریافت وجه خرید به صورت کامل از متقاضیان، واحدهای تحویلی قابلیت سکونت و زندگی ندارند.

در همین باره یکی از خریداران مسکن‌مهر ماهدشت در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری آنا در تشریح مشکلات پروژه 300 واحدی «آشیانه‌مهر» گفت: در سال 89 از طریق تعاونی 22 منطقه 8 اقدام به خرید واحدهای مسکن‌مهر کردیم که با توجه به خود مالکی بودن پروژه امید داشتیم با مشکلات نهادینه شده در سایر پروژه‌های مسکن‌مهر مواجه نشویم.

محمود ناظریان با بیان اینکه متاسفانه پروژه خودمالکی آشیانه‌مهر به مراتب مشکلاتی بدتر از سایر پروژه‌ها برای متقاضیان مسکن‌مهر داشت، افزود: در ابتدای جانمایی این پروژه، یک گاوداری در مجاورت آن قرار داشت که قرار بود با آغاز عملیات ساخت آن را به مکانی دیگر منتقل کنند، اما با وجود به اتمام رسیدن این پروژه ساکنان باید همچنان ناظر گاوداری در کنار محل سکونت خود باشند.

این متقاضی مسکن‌مهر ادامه داد: تا پایان سال 90 پروژه به پیشرفت فیزیکی حدود 90 درصدی رسید، اما با توجه به اینکه بهره‌برداری از بیشتر واحدهای مسکن‌مهر به علت مشکلات مالی به تعویق افتاد، بنابراین پروژه مسکن‌مهر آشیانه‌مهر ماهدشت کرج نیز متوقف و از هر خریدار دوبراه مبلغی معادل 5 میلیون تومان اخذ شد.

وی اضافه کرد: پس از جمع‌آوری این هزینه اضافی از خریداران قرار شد تا اوایل سال گذشته سند واحدها صادر شود، اما این امر هم تاکنون صورت نگرفته است.

او با بیان اینکه تاکنون تنها حدود 50 نفر در این پروژه 300 واحدی با 8 بلوک ساکن شده‌اند، اظهار کرد: ما برای رسیدگی به مشکلات این واحدها به شورای محله، شهرداری ماهدشت، بنیاد مسکن، وزارت امور اقتصاد و دارایی، بانک مسکن و... مراجعه کرده‌ایم، اما وزارت امور اقتصاد اعلام کرد که مشکلات این واحدها به تعاونی باز می‌گردد و بانک مسکن نیز علت ارائه نکردن سند مالکیت را مشکلات تعاونی اعلام کرد.

این خریدار با بیان اینکه در عرض یک هفته لوله آب حدود 90 واحد از بلوک‌های این مسکن مهر دچار ترکیدگی شد، تاکید کرد: لوازم و تاسیسات به کار رفته در این واحدهای مسکن‌مهر اغلب از لوازم درجه 3 و 4 بازار هستند و حتی لوله‌های گاز نیز نشتی دارند که با وجود قول مساعدت و همکاری برای رفع آن به ساکنان تا کنون در این باره هم اقدامی صورت نگرفته است.

وی با تاکید بر اینکه تمام بلوک‌های مسکن‌مهر آشیانه‌مهر در فاصله نزدیک به هم و حدود 30 سانتی‌متری قرار دارند، بیان کرد: این در حالی است که باید هر یک از بلوک‌ها حداقل به میزان یک متر از هم فاصله داشته باشند. همچنین هنوز هم پارکینگ بلوک‌ها آسفالت و یا سنگ‌فرش نشده‌اند و ساکنان از زمین خاکی تحت عنوان پارکینگ استفاده می‌کنند.

او با بیان اینکه تغییر میزان وام اعطایی برای خرید این واحدهای مسکن‌مهر و مدت زمان بازپرداخت آن از دیگر مشکلات متقاضیان دریافت مسکن‌مهر ماهدشت بود، گفت: قرار بود میزان وام و تسهیلات اعطا شده به متقاضیان دریافت مسکن‌مهر ماهدشت 20 میلیون تومان با مدت بازپرداخت 15 سال باشد، اما پس از مدتی بر خلاف نظر خریداران و برای بیشتر شدن میزان بازپرداخت، سقف وام به 22 میلیون تومان افزایش و مدت زمان بازگرداندن آن نیز به 12 سال کاهش یافت.

این خریدار مسکن‌مهر خاطر نشان کرد: در حال حاضر مسئولان تعاونی پاسخگوی مشکلات اعضای خود درباره واحدهای مسکن‌مهر ماهدشت کرج نیستند و حتی موقعیت مکانی و دفتر تعاونی را نیز عوض کرده‌اند و آدرسی به اعضا نمی‌دهند.

معاون وزیر تعاون: تعاونی‌ها روند ساخت پروژه را تا حد امکان ادامه می‌دهند

در همین‌باره معاون تعاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری آنا با بیان اینکه مسکن‌مهر دارای سه بخش ساخت، مباحث عمرانی، فنی و خدمات عمومی و سازماندهی و مدیریت ساخت است، گفت: بخش سازماندهی و مدیریت ساخت مربوط به تعاونی‌هاست که البته بخشی از این موارد را نیز وزارت راه و شهرسازی با انبوه‌سازان قرارداد منعقد کرده بود.

حمید کلانتری با تاکید بر اینکه در حال حاضر ساخت 900 هزار واحد مسکن مهر در دست تعاونی‌ها به اتمام رسیده و حدود 500 هزار واحد نیز دارای پیشرفت فیزیکی بیش از 50 درصد است، افزود: به قضاوت وزارت راه و شهرسازی و واقعیت‌های موجود در عرصه‌های ساخت، تعاونی‌ها بهترین عملکرد را در بخش مسکن‌مهر داشتند، چرا که خود در این امر ذی‌نفع محسوب می‌شدند.

وی تصریح کرد: در بخش‌هایی که انبوه‌سازان سازنده واحدهای مسکن‌مهر بودند، پروژه‌ها به محض تامین نشدن منابع مالی متوقف می‌شدند، اما تعاونی‌ها به هر ترتیب روند ساخت پروژه را تا حد امکان ادامه می‌دادند.

کلانتری با بیان اینکه ما در بسیاری از امور اجرایی کشور مشکل نبود جامع‌نگری را داریم، ادامه داد: زمانی طرحی موفق خواهد بود که تاثیر و تاثر همه عناصر مرتبط با آن دیده شود و در مسکن‌مهر نیز این اشکال وجود داشت.

معاون تعاون وزیر تعاون‌، کار و رفاه اجتماعی بیان کرد: مسکن تنها شامل یک واحد مسکونی که خریدار بدون نیاز به هیچ امکانات جانبی در آن ساکن شود نیست، بلکه این امر نیازمند سرویس‌های جانبی، حمل‌ونقل، محوطه و... است که متاسفانه بودجه و اعتبارات لازم برای این موارد به درستی تعریف نشده است.

وی با بیان اینکه در برخی موارد با وجود اتمام ساخت واحدها دستگاه‌های ناظر مانند وزارت راه و شهرسازی بر تکمیل خدمات عمومی مدیریت لازم را لحاظ نمی‌کنند، ادامه داد: با این اوصاف مسکن‌مهر طرحی است که دولت یازدهم به ناچار با آن روبه‌رو شد و به علت رعایت رفاه حال مردم با همه مشکلات آن دست و پنجه نرم می‌کند. البته ما سالانه تعداد قابل توجهی از این واحدها را به اتمام رسانده و تحویل می‌دهیم.

کلانتری با بیان اینکه در حال حاضر واحدهای متوقف شده مسکن‌مهر نداریم، اضافه کرد: هرچند که ممکن است در برخی موارد روند پروژه به کندی پیش رود اما پروژه متوقف شده نداریم. در حال حاضر تعامل و ارتباط مناسبی میان اداره کل تعاونی‌های توزیعی، قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در حوزه مسکن مهر و ادارت راه و شهرسازی استان‌های کشور وجود دارد.

معاون تعاون وزیر تعاون‌، کار و رفاه اجتماعی خاطرنشان کرد: به علت اینکه خریداران مسکن‌مهر از طریق تعاونی‌ها را خود اعضا تشکیل می‌دهند، نوعی مدیریت تشکیلاتی وجود دارد و مشکلات این پروژه ها کم‌تر از سایر موارد است. البته ممکن است روند اتمام برخی پروژه‌ها به علت کمبود نقدینگی بیش‌تر طول بکشد، اما تبعات اجتماعی خود را بهتر حل می‌کنند و ما نیز در بازدیدهای استانی این را مشاهده می‌کنیم.

سیستم نظارتی کجا بوده است؟

همچنین مدیر تعاونی‌های مسکن مهر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز با تاکید بر اینکه در صورت وجود گاوداری در کنار واحدهای مسکن‌مهر مقصر این امر وزارت راه و شهرسازی است، به خبرنگار آنا گفت: جانمایی واحدها بر عهده وزارت راه و شهرسازی است و اگر بلوک‌های مسکن‌مهر نزدیک به هم هستند، معاونت ساختمان سازمان نظام مهندسی و کنترل ساختمان وظیفه نظارت بر این امر را داشته و در طراحی دقت کافی را به خرج نداده است.

محمد کریمان افزود: مگر تعاونی اجازه تعیین موقعیت مکانی بلوک‌ها را دارد؟ بی‌دقتی و تخلف در طراحی و ارائه جواز به تعاونی مربوط نمی‌شود.

وی با تاکید بر اینکه نباید مقصر ترکیدگی لوله‌های آب در بلوک‌ها را تعاونی دانست، تصریح کرد: سیستم نظارتی در این وضع کجا بوده است؟ اگر این پروژه چند صد واحدی است، پس یک شرکت حقوقی نظارت آن را بر عهده داشته است.

کریمان ادامه داد: فکر می‌کنم این پروژه نیز سه‌جانبه باشد، چرا که بسیاری از پروژه‌های ماهدشت سه‌جانبه هستند، بنابراین وزارت مسکن با بانک و پیمانکار طرف قرارداد بوده است و در این صورت تعاونی در هیچ جایی از این قضیه نقش ندارد.

وی اضافه کرد: به عبارت دیگر در مسکن‌مهر ماهدشت شاید یک درصد تعاونی با پیمانکار قرارداد داشته باشد که حتی در این صورت نیز کل سیستم‌های طراحی، ‌جانمایی زمین و کنترل کیفی و کمی بر عهده دستگاه‌های زیرمجموعه وزارت راه و شهرسازی است.

مدیر تعاونی‌های مسکن‌مهر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بیان کرد: اصلا جالب نیست تا زمانی که کار به مشکل مشهودی بر نخورده بگوییم همه زحمات را ما متحمل شده‌ایم، اما به محض بروز یک مشکل بار همه مسائل بر دوش وزارت تعاون و تعاونی‌ها گذاشته شود.

کریمان با تاکید بر اینکه تعاونی یک قالب و شخصیت حقوقی است، اظهار کرد: تشکیل یک شرکت الکترونیک الزاما بدین معنا نیست که طراحی‌های الکترونیک نیز از سوی اعضای شرکت انجام می‌شود، بنابراین تعاونی هم وظیفه هماهنگی، ساماندهی، ‌اخذ پول و تزریق به موقع آن به بخش‌ها را در تفاهم‌نامه‌های سه جانبه یا قرارداد مستقیم برای تامین مسکن داشته است.

وی با بیان اینکه نامناسب بودن کیفیت کار، نبود تاسیسات زیربنایی و افزایش نرخ تورم تقصیر تعاونی نیست، تاکید کرد: اگر تعاونی منابعی را از مردم اخذ و آنها را به پروژه اختصاص نداد و یا اعضای آن متواری شدند، در این موارد وظیفه رسیدگی بر عهده وزارت تعاون، کار رفاه اجتماعی است.

کریمان گفت: اینکه تعاونی دفتر خود را تغییر داده و آدرس آن را نیز در اختیار اعضای خود قرار نمی‌دهد، قابل تامل و درست است. فرض بگیریم واحدهای مسکن مهر قرارداد مستقیم باشند، باز هم در این صورت سیستم کنترلی سابق سر جای خود است و طراحی‌ها با وزارت مسکن و پیمانکار آن نیز باز از همان سمت است.

مدیر تعاونی‌های مسکن‌مهر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تاکید بر اینکه تعاونی‌ها قانونا حق ورود به روند ساخت و ساز پروژه را ندارند، افزود: بر فرض مثال رشته تحصیلی من پزشکی باشد، اما درباره ساخت و ساز نظر بدهم. کما اینکه چند نفر از مهندسان ساختمان را سراغ دارید که در امور پزشکی اظهار نظر می‌کنند؟

وی تصریح کرد: جالب‌تر اینکه حتی باید تخصص کامل نیز رعایت شود. در یک داروخانه پزشکان داروساز اجازه تجویز نسخه را ندارند و تنها باید نسخه پزشک را برای بیمار فراهم کنند، بنابراین این امر شاخه تخصصی است. این در حالی است که تعاونی‌ها اساسا کارشان چیز دیگری است و متاسفانه ما در بسیاری از اوقات فکر می‌کنیم که چون اسم تعاونی در واحدهای مسکن‌مهر آورده می‌شود،‌ مشکلات نیز از تعاونی‌ها نشات می‌گیرند.

کریمان ادامه داد: دفاتر تعاونی‌ها جابه‌جا می‌شوند و این امر طبیعی است، اما این واحدها وظیفه اعلام آدرس جدید به صورت دقیق به اعضا را بر عهده دارند.

وی با بیان اینکه احتمال می‌دهم پروژه‌های ماهدشت تفاهم‌نامه‌های سه جانبه باشند، اظهار کرد: این تعاونی از جمله تعاونی‌هایی بوده است که نفرات را معرفی کرده تا وزارت مسکن پروژه را بسازد، بنابراین عملا کار با تحویل واحد به اتمام رسیده است.

کریمان با تاکید بر اینکه از نظر ما این تعاونی باید دفتر خود را تعطیل کند، بیان کرد: تعطیل نشدن دفتر تعاونی با یک سری هزینه‌ها از جمله نیروی انسانی، اجاره‌بها‌، قبوض آب و برق و... همراه است که بر دوش مردم گذاشته می‌شود.

مدیر تعاونی‌های مسکن‌مهر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه در واحدهای مسکن‌مهر باید در ابتدا دو جانبه بودن و یا سه جانبه بودن پروژه را مشخص کرد، ادامه داد: پس از این امر باید مشخص شود که کدام یک از آیتم‌های مطرح شده به تعاونی باز می‌گردد. متاسفانه مراجعات و شکایت‌های بلند بالایی در بحث مسکن‌مهر از تعاونی‌ها می‌شود که بسیاری از آنها ارتباطی به این واحدها ندارند.

وی با بیان اینکه نامرغوب بودن زمین، دور بودن از شهر و... ارتباطی به تعاونی ندارد،‌ اضافه کرد: استان البرز تا چند سال گذشته زیرمجموعه‌ای از استان تهران بود، اما پس از تفکیک استان‌ها، تعاونی‌هایی که آدرس اقامتی خود را به استان البرز تغییر دادند دیگر زیر مجموعه ادارات کل این استان محسوب نمی‌شوند.

کریمان تصریح کرد: در گام نخست پیشنهاد من این است که خریداران واحدهای مسکن مهر آشیانه‌مهر ماهدشت کرج مشکل خود را مکتوب کنند، چرا که با این اقدام معضل ساماندهی می‌شود و سپس آن را به اداره کل تعاون استان تهران ارائه کنند که در صورت انتقال تعاونی به استان البرز این امر به اطلاعشان می‌رسد.

مدیر تعاونی‌های مسکن مهر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تاکید بر اینکه آن بخش از مشکلات مربوط به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از این طریق قابل پیگیری است، اظهار کرد: در این موارد ما موظف به پاسخگویی به اعضای تعاونی و یا هر مرجع دیگری هستیم، بنابراین در ابتدا باید مشکل شناسایی و سپس راه‌حل آن پیدا شود.

وی با بیان اینکه مشکلات مسکن‌مهر ارتباطی به استانداری نداشته و مراجعه به آنجا بی‌فایده است، بیان کرد: ذی‌نفعان باید مشکلات را به صورت مکتوب اعلام و به اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران مراجعه کنند و سپس اگر نیاز بود به اداره کل راه و شهرسازی استان تهران بروند.

کریمان خاطر نشان کرد: اطلاع‌رسانی و آگاهی مردم امری بسیار مهم است، بنابراین درخواست داریم که اطلاعات نه تنها از جانب ما بلکه از سایر دستگاه‌ها نیز یک سویه به مردم منتقل نشوند. مردم تحت تاثیر اطلاعات یک جانبه به زحمت و ‌هزینه دچار می‌شوند.

به ما مربوط نیست!

خبرنگار آنا برای پیگیری موضوع با هادی حق‌شناس معاون امور مسکن‌مهر بنیاد مسکن تماس گرفت. وی در این باره اعلام کرد بنیاد مسکن متولی مسکن‌مهر در شهرهای جدید زیر 25 هزار نفر جمعیت است و مسکن‌مهر ماهدشت ارتباطی با این بنیاد ندارد.

بر این اساس خبرنگار ما به سراغ فریبرز واحدی مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران رفت که وی نیز این پروژه را جزو پروژه‌های خارج از حوزه وظایف اداره کل استان تهران عنوان و گفت که این پروژه‌ها مربوط به اداره راه وشهرسازی استان البرز است.

مریم یوسف‌زاده سرپرست ستاد مسکن مهر اداره کل راه و شهرسازی استان البرز نیز در پیگیری این موضوع به خبرنگار آنا گفت: این پروژه خود مالکی است و جز پروژه‌های مسکن‌مهر 99 ساله محسوب نمی‌شود تا اطلاعات آن را در اختیار قرار دهیم.

در همین باره معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی استان البرز هم در گفت‌وگو با خبرنگار آنا با بیان اینکه در پروژه‌های خودمالکی زمین برای دولت نبوده و متعلق به شخص است، گفت: در این موارد فرد تسهیلات را با سقف سود 7 درصد از بانک مسکن دریافت و خود اقدام به ساخت مسکن‌مهر کرده است.

داریوش حسینی با بیان اینکه محوطه‌سازی بر عهده شهرداری است، افزود: با توجه به اینکه شهرداری برای اعطای پروانه ساختمانی اقدام به اخذ مبالغی از مردم کرده است، بنابراین باید خدمات‌رسانی را نیز انجام دهد.

وی با بیان اینکه متولی تعاونی‌ها وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است، تصریح کرد: ما به هیچ وجه قراردادی با تعاونی نداشتیم و تنها تعاونی اعضای خود را در سامانه مسکن‌مهر ما ثبت‌نام کردند.

حسینی اظهار کرد: اگر خریداران مسکن‌مهر در استان البرز به ویژه خریداران این واحدها در پروژه آشیانه‌مهر ماهدشت اعتراضی نسبت به این پروژه دارند می‌توانند برای پیگیری موضوع به اداره کل راه و شهرسازی استان البرز مراجعه کنند.

گزارش از سهیلا گلی‌زاده