می‌خواهیم قطب شرکت‌های بین‌المللی و صنایع داخلی باشیم/ راه‌اندازی 20 شرکت زایشی دانش‌بنیان تا افق 1404
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا - پروین طالبیان: از زمان ابلاغ پروژه اقتصاد مقاومتی ارتقای ۵ دانشگاه و ۵ واحد پژوهشی برتر کشور به تراز بین‌المللی از سوی معاون اول رئیس جمهور در اردیبهشت سال جاری، این موضوع در دستور کار معاونت آموزشی وزارت علوم قرار گرفت و پس از آن از دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور خواسته شد تا طرح‌های خود را در این زمینه به وزارت علوم ارائه کنند.
پس از ارزیابی برنامه‌های ارسالی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور، برنامه ۱۶ دانشگاه و ۹ پژوهشگاه از جمله پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، برای ارتقا به تراز بین‌المللی مورد تایید قرار گرفت و این پژوهشگاه به همراه دیگر پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها با وزارت علوم قراردادی را منعقد کرد تا در این مسیر حرکت کند.
در ادامه با دکتر مهدی نکومنش رئیس پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران به گفت‌وگو نشستیم و در مورد برنامه‌های این پژوهشگاه برای ارتقا و حضور در جمع برترین‌های دنیا صحبت کردیم که در ادامه می‌خوانید:
*پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران را برای خوانندگان ما معرفی می‌کنید؟
- پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران در سال 1365 با هدف توسعه علوم و فناوری مواد پلیمری و پتروشیمیایی، تربیت نیروی انسانی متخصص و پژوهشگر، تقویت ارتباط با صنعت و دانشگاه، رفع نیازهای کشور در این رشته فنی و مشارکت در تولید جهانی علم به اهتمام معاون اجرائی نخست‌وزیر وقت آغاز به کار کرد و در آبان ماه سال1375با حضور رئیس جمهور وقت افتتاح شد.
هم اکنون این مجتمع با زیربنای 45000 مترمربع درزمینی به مساحت 17 هکتار شامل آزمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها، کتابخانه، سالن آمفی‌تئاتر، مرکز کامپیوتر، قسمت‌های اداری‌و‌مالی و بخش‌های خدمات پشتیبانی، مرکز رشد فناوری پلیمر، خانه‌های سازمانی اساتید، درمانگاه و مهمانسراست.
محققان پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران به عنوان سرمایه اصلی این پژوهشگاه در طی سال‌های فعالیت خود علاوه بر اجرای موفقیت‌آمیز طرح های پژوهشی کاربردی، صنعتی، توسعه‌ای وبنیادی و ارائه هزاران خدمات آزمایشگاهی به صنعت پلیمر با چاپ مقالات در نشریات علمی و پژوهشی در داخل و خارج کشور مشارکت گسترده‌ای در تولید جهانی علم داشته‌اند. این پژوهشگاه در کنار فعالیت‌های اصلی پژوهشی با برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت و بلند‌مدت و تأسیس رشته‌های کارشناسی ارشد و دکتری مهندسی پلیمر و برپائی سمینارهای علمی ملی و بین‌المللی نقش موثری در تربیت نیروی انسانی متخصص و پژوهشگر داشته است.
*بر اساس ماموریت وزارت علوم، برنامه شما برای حضور پژوهشگاه در تراز بین‌المللی چیست؟
بر اساس دستور مقام معظم رهبری برای اقتصاد مقاومتی قرار شد که وزارت علوم 5 پژوهشگاه و 5 دانشگاه را در تراز بین‌المللی قرار دهد تا این پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها جزو 100 دانشگاه و پژوهشگاه برتر باشند. ما برای بین‌المللی شدن فرآیندهای‌مان را بازبینی کردیم و بهبود دادیم و اکنون در حال ارتقا وضعیت موجود هستیم.
برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا هاب بین شرکت‌ها و موسسات بین‌المللی و صنایع داخلی باشیم، به پژوهشگران‌مان اعلام کردیم که اگر کسی پروژه همکاری بین‌المللی بگیرد به شرط تامین 50 درصدی هزینه پروژه از سوی طرف مقابل، 50 درصد دیگر آن را پژوهشگاه پرداخت می‌کند.
جذب دانشجو از کشورهای همجوار از دیگر اولویت‌های پژوهشگاه پتروشیمی و پلیمر ایران است، اکنون ما در بین پژوهشگاه‌های داخلی به لحاظ بین‌المللی در رتبه دوم قرار داریم و تصمیم داریم دانشجویان بین‌المللی بیشتری را جذب کنیم امیدوارم در این زمینه نیز موفق باشیم.
* برنامه پژوهشگاه برای جذب دانشجوی بین‌المللی چیست و چه تعداد را تا پایان سال آینده جذب خواهد کرد؟
- بهبود زیرساخت‌ها مانند ایجاد خوابگاه‌های مناسب، بهینه کردن سایت پژوهشگاه، کسب مجوزات لازم و... هدفگذاری شده‌اند. با توجه به آنکه رسالت پژوهشگاه آموزش نبوده و در پژوهشگاه پلیمر تنها رشته پلیمر به طور تخصصی پوشش داده می‌شود، انتظار نمی‌رود رشد تعداد دانشجوی خارجی همانند دانشگاه‌ها جذب شود.
* کشورهای هدف کدامند؟
پژوهشگاه محدودیتی برای همکارای بین‌المللی با کشورهای خارجی ندارد. کشورهای هدف را می‌توان به دو گروه تقسیم‌بندی کرد؛ کشورهای همسایه و کشورهای پیشرفته.
* اولویت پژوهشگاه در موضوعات تحقیقاتی چیست؟
پژوهشگاه پلیمر محدودیتی برای انجام پروژه‌های مشترک اعلام نکرده است. با این حال پروژههایی که در راستای پروژه‌های کلان کشور باشد و به حل مشکلات صنعتی بینجامند و یا به دستیابی به دانش فنی تولید محصولات استراتژیک منجر شوند از اولویت بیشتری برخوردارند. قراردادی با انجمن پلاستیک و کائوچوی فرانسه منعقد کردیم تا دانش فنی مواد پلاستیکی و کائوچوی پژو سیتروئن را به ایران انتقال دهیم. همچنین با یک شرکت ایتالیایی برای بهبود کاتالیست‌های پتروشیمی مذاکره کرده‌ایم و قرار است در این زمینه نیز فعالیت داشته باشیم.
خوشبختانه ما هسته‌هایی داریم که در دنیا بسیار شناخته‌شده هستند، مثلا دکتر یگانه که روی پوشش‌های پلیمری کار می‌کنند یا خانم دکتر شکراللهی مدت زیادی است که بایو پلمیریست و روی رگ مصنوعی کار می‌کند در دنیا و در حوزه خودشان بسیار شناخته‌شده هستند، بسیاری از خارجی‌ها دوست دارند که با ما کار کنند. اگر ما بتوانیم پروژههایی را تعریف کنیم می‌توانیم موفقیت‌های خوبی را به دست آوریم. برای موفقیت باید نقط قوتمان را پیدا کنیم و به وسیله آنها نقاط ضعفمان را بپوشانیم.
* آیا به کشورهای همسایه خدمات ارائه می‌شود؟ نوع خدمات به کشورهای هدف چیست؟
- از آنجایی که ارتباطات بین‌المللی با کشورهای همسایه مد‌نظر است، تعامل در اشکال مختلف با کشورهای همسایه در اولویت است. در ارتباطات بین المللی بر حسب دانشگاه و موسسه هدف، و توافق طرفین، خدمات تعیین می‌شوند. به طور کلی می‌توان به مواردی مانند ارائه مشاوره فنی، انجام آزمون‌های تخصصی، برپایی کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی، فروش دانش فنی، کمک به احداث آزمایشگاه یا مرکز تحقیقاتی، مشارکت در انجام پروژه‌های مشترک و ... اشاره کرد.
* چه بودجه‌ای برای بین‌المللی شدن در نظر گرفته‌اید؟
- غیر از بودجه سالیانه 4 میلیارد و 200 میلیون تومان در سال باید برای پژوهش به پژوهشگاه اختصاص یابد.
* شما قبلا گفته‌اید که درآمد سالانه شما از صنعت روبه افول است، پژوهشگاه پلیمر به عنوان یک پژوهشگاه تخصصی باید بخشی از مشکلات صنعت را حل کند و درآمدش افزایش یابد، در این زمینه چه برنامه‌ای دارید؟
روبه افول به این دلیل است که تمایلی برای ادامه همکاری به شکل کنونی نداریم. اکنون صنایع کشور دچار رکودند و گرفتن کار مشکل است. ما هم به خاطر این شرایط مدل کار را عوض کردیم. قدیم برای طرحی هزار جا را دنبال می‌کردیم تا سازمان یا شرکتی را پیدا کنیم تا با ما مشارکت داشته باشد و تجهیزات مورد نیاز را فراهم کنند. بعد همه دانش فنی برای طرف مقابل می‌ماند اگر هم طرف مقابل می‌رفت ما چه به دست می‌آوردیم؟ هیچ‌چیز نداشتیم. ما این کار را کنار گذاشتیم اکنون خودمان برای طرح‌ها تامین اعتبار میکنیم.
قبلا چون طرف مقابل نمی‌دانست که ما می‌توانیم یا نه؟ با ریسک می‌آمد و پیدا کردن مشکل بود. ولی الان وقتی دستگاهی را می‌سازیم یا طرحی را به اتمام می‌رسانیم، دیگر فروختن خیلی راحتر است و با اعتبار بیشتر هم به فروش می‌رسد. ما با صنعت قهر نکردیم بلکه می‌خواهیم آشتی کنیم ولی آشتی از یک بُعد دیگر و با قوت بیشتر خواهد بود. الان که رکود است و سرمایهگذار کمتر است، وقتی برای طرحی سرمایهگذار پیدا شد، چرخه را تقویت میکنیم و سرمایه‌گذران بیشتری را جذب خواهیم کرد.
* براساس هدف تشکیل پژوهشگاه‌ها قرار بود که در پژوهشگاه‌ها نیز محصولات در کنار آزمایشگاه‌ها تولید شود و حتی همان جا صنعتی شود، چرا در پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی علی‌رغم فضای زیادی، این اتفاق نیافتاد؟
- متاسفانه پژوهشگاه از بدو تاسیس تاکنون به این سمت نرفت و الان هم کمی سخت است که بخواهیم شرکت‌های داخلی یا خارجی را برای تولید محصول تجاری به محیط پژوهشگاه بیاوریم. ما چند سال پیش یک مورد همکاری با کشور سوئیس انجام دادیم، حلزون گوش داخلی را ساختیم، آنها، پتنت آن را 200 هزار دلار خریدند و الان هم دارند تولید می‌کنند. برای مرحله بعدی سرغ ما نیامدند چرا که به تحریم‌ها خورد.
کار خیلی مشکل است، راهکار فعلی ما این است که در موضوعاتی که قوی هستیم و پتانسیل خوبی داریم قدرتمند حاضر شویم و با خارجی‌ها هم همکاری داشته باشیم. دنیا ما را رصد می‌کند. این کار هم ظرف یکی دو سال به نتیجه نمی‌رسد بلکه پروسه زمانبر است.
ارتباط با صنعت پر ریسک و البته پردرآمد است، متاسفانه در کشور ما این آمادگی وجود ندارد، مدیریت صنایع در کشور پایدار نیستند و به همین دلیل نمی‌توان ارتباط مستمری با صنایع داشت، متاسفانه قوانین هم حمایت کننده نیستند.
در حال حاضر تصمیم گرفته‌ایم به دلیل رکود صنایع در کشور شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد کنیم و راه برون رفت از چالش‌های کنونی را همین موضوع می‌دانیم. محصولات دانش‌بنیان نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان ندارند و چند فارغ‌التحصیل دانشگاهی می‌توانند این محصولات را تولید کنند، تصمیم گرفته‌ایم در افق 1404، 20 شرکت زایشی دانش‌بنیان داشته باشیم که 40 درصد از اعتبارات پژوهشگاه را تامین کنند.
درآمد سالیانه پژوهشگاه از صنعت را 2/5 میلیارد تومان است، برای اینکه سهم درآمد پژوهشگاه از صنعت را بالا ببریم آسیب‌شناسی کردیم، ظرفیت‌های پژوهشگاه برای ارتباط با صنعت مناسب است، ما 90 عضو هیات علمی داریم که 20 نفر استاد تمام و 23 نفر در حد دانشیاری هستند. با وجود ظرفیت خوب پژوهشگاه نتوانستیم ارتباط خوبی با صنعت بگیریم چرا که صنایع اطمینان کامل به خروجی کار ما ندارند.
همچنین ما چرخه TRL را ایجاد کرده‌ایم، از 4 سال گذشته برای ایجاد این چرخه بسیار تلاش کردیم با این وجود دیگر ما پژوهش‌های مقطعی نخواهیم داشت و پژوهش‌های ما مبتنی‌بر TRL خواهند بود در حال حاضر ما تا سقف 8 TRL پیش رفته‌ایم در صورتی که سقف 8 TRL در دنیا برای پارک‌های علم و فناوری است ولی ما به خاطر اثبات هویت‌مان مجبور شدیم این چرخه را ایجاد کنیم.
انتهای پیام/