جرات دفاع از شعارهایمان را داشته باشیم/ بی‌تجربگی موضوع دینی را به فیلمنامه ضد‌دینی تبدیل می‌کند
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری آنا، صبح سومین روز برگزاری هشتمین جشنواره مردمی عمار، دومین دوره آموزشی کارگاه آموزشی «راه‌نما» با حضور نادر طالب‌زاده، مسعود ده‌نمکی، محمدحسین نیرومند، شهریار بحرانی، ناصر هاشم‌زاده، احسان محمدحسنی و محمدباقر مفیدی‌کیا برگزار شد.
اعتماد به نفس یعنی توکل به خدا
در ابتدای این جلسه، مسعود ده‌نمکی با اشاره به موضوع آموزش به عنوان درست‌ترین شیوه یادگیری، بیان کرد: فارغ از تکنیک و آموزش باید اعتماد به نفس داشته باشیم. اعتماد به نفسی که به معنای اعتماد به خدا و توکل به او است.
وی ادامه داد: شیوه‌ای که من در این ماجرا دنبال کرده‌ام برای همه جواب نمی‌دهد، فیلمسازان جوان نباید توقع این را داشته باشند که به راحتی در جامعه سینمایی پذیرفته شوند، باید پوست‌کلفت باشند و با تمام مشکلات و موانع بجگند تا بتوانند حرفشان را در قالب موضوع انقلاب اسلامی بیان کنند. خوشبختانه شرایط تولید فیلم‌های انقلابی هم این روزها بهتر از زمان ما شده است. آن زمان کسی من را پشت صحنه راه نمی‌داد و برای آموزش نمی پذیرفت. اما فیلمسازان امروزی خوش‌شانس‌اند که این همه آدم نشسته اند تا به آنها تجربه هایشان را منتقل کنند.
هیچ کاری نشدنی نیست اگر راه را درست برویم
ده نمکی در ادامه به نقد غیرمنصافه‌ای که در زمان تولید «آژانس شیشه‌ای» به ابراهیم حاتمی‌کیا داشته، گفت: در دورانی که همه از حاتمی‌کیا تعریف می‌کردند با اینکه ما هم او را دوست داشتیم اما بر این باور بودیم که محبوبیت او باعث نمی‌شود از او انتقاد نکنیم. حاتمی‌کیا به اندازه‌ای عزت نفس داشت و دارد که این نقدها را می‌پذیرفت.
وی افزود: وقتی من فیلم ساختم آمد گفت چطور این را فیلم ساختی؟ گفتم سخت است اما نشدنی نیست. گفت ما آرزویمان این است که فیلم‌مان جریان ساز شود تو چطور این کار را کردی؟ گفتم رفتم دانشگاه تهران کتاب خریدم و از روی آن فیلم ساختم. روی میز زد و گفت کسی با کتاب فیلمساز نمی شود. گفت دیگر فیلم نساز بگذار با همین فیلم بهترین بمانی، اما من معتقدم خدا کمک می‌کند.
باید جرات دفاع از شعارهایمان را داشته باشیم
کارگردان «اخراجی‌ها» با تاکید بر پافشاری بر مواضع و آرمان‌ها خطاب به فیلمسازان جوان، عنوان کرد: از شعار نترسید بلکه جرات داشته باشید و از شعارتان دفاع کنید چرا که دفاع از باورها تاوان دارد. اگر جرات دفاع از آرمان‌ها را داشته باشید دیده خواهید شد اگر نه مثل بقیه می‌شوید.
هر اثر خلق‌شده باید قابلیت رسانه‌ای شدن داشته باشد
در ادامه این کارگاه آموزشی محمدحسین نیرومند، طی صحبت‌هایی به آثار حاضر در جشنواره امسال عمار اشاره کرد و گفت: بالغ بر ۱۵۰ کار دیدم که تقریبا همه آنها خوب بودند و می‌توانستند مفهوم سینمایی خود را بیان کنند. فیلمسازان این دوره ادب سینما را می‌شناسند و به آن مسلط هستند.
وی ادامه داد: بخشی از هنرها چند وجهی هستند. یکی از وجوه کار گرافیک یا سینما، رسانه‌ای بودن آن است، اثری که خلق می‌شود باید قابلیت رسانه‌ای شدن را داشته باشد تا بتوان آن را تدریس کرد.
کلاس آموزشی و فیلم دیدن، قهرمان بزرگ فیلمسازی نمی‌سازد
سپس احسان محمدحسنی؛ مدیرعامل بنیاد با بیان خاطره‌ای از یک فرمانده، توضیح داد: چندی پیش فرمانده‌ای از من پرسید تا چند سال دیگر می‌توانیم ۵۰ فیلمساز مثل فلان کارگردان داشته باشیم؟ سوال سختی بود و خیلی فکر کردم تا جواب درستی بدهم، سوال او را با سوال دیگری جواب دادم و پرسیدم شما تا چند سال دیگر در دانشگاه‌تان می‌توانید افرادی مثل قاسم سلیمانی، احمد کاظمی تربیت کنید؟ و این فرمانده به فکر فرو رفت.
وی افزود: اما مساله این است که کسی مثل قاسم سلیمانی از دالان‌های متعددی عبور کرده تا قاسم سلیمانی شده است. امروز هم ما از مسعود ده‌نمکی و نادر طالب‌زاده فقط یک نمونه داریم و هر کدام از این‌ها مراحل سختی را پشت سر گذاشته‌اند تا به اینجا رسیده‌اند.
مدیر سازمان هنری اوج ادامه داد: توقع نداشته باشیم که با کلاس آموزشی و فیلم دیدن به یک قهرمان بزرگ تبدیل شویم چرا که این توقع صحیحی نیست اما می‌توانیم در یک دهه ۵۰۰ چریک کار درست حوزه هنر تربیت کنیم به طوری که همه آنها کسانی باشند که اگر ما نباشیم یقه دشمنان را بگیرند و حرفی برای گفتن داشته باشند.
فیلمسازی بدون تجربه خطرناک است
ناصر هاشم‌زاده به عنوان دیگر مدرس این کارگاه با اشاره به موضوع خلاقیت در هنر، بیان کرد: خلاقیت از کجا می‌آید؟ آیا در همه وجود دارد؟ آیا باید آن را پرورش داد؟ همه کسانی که فلسفه خوانده‌اند فیلسوف نشده‌اند و همه کسانی هم که ادبیات خوانده‌اند و استاد ادبیات شده‌اند اما شاعر نه.
وی گفت: وقتی قصد داریم درباره انقلاب فیلم بسازیم باید مختصات آن را بشناسیم. اگر موضوعی را بد می‌گوییم یعنی نسبت به آن موضوع معرفت خوبی نداریم اگر داشتیم آن را درست بیان می کردیم. پس تکنیک آموختنی است اما شاکله آموختنی نیست، در مقابل فرم و محتوا هم از هم جدا شدنی نیستند اینکه بعضی می‌گویند محتوای خوبی دارم اما فرم ندارم اصلا درست نیست.
گاهی عدم‌تجربه موضوع دینی را به فیلمنامه ضد‌دینی تبدیل می‌کند
هاشم‌زاده اضافه کرد: اگر تجربه وجود نداشته باشد نمی‌توان نوشت. بدون تجربه کارمان خیلی خطرناک است، خطرناک است که از حقایقی حرف بزنیم که نسبت به آنها هیچ دیدگاهی نداریم. به عنوان مثال اگر یک فیلم می‌خواهد وجه انقلابی، اجتماعی، رئال و سوررئال پیدا کند باید آن فضا را بشناسیم. توجه به فضا و مکان است که به فیلم معنا می‌دهد و اینکه بدون آگاهی به موضوع بپردازیم، فیلمنامه را مقدس نمی‌کند.
وی ادامه داد: گاهی عدم تجربه باعث می‌شود یک موضوع کاملا دینی به یک فیلمنامه ضد دین تبدیل شود به عنوان مثال ممکن است یک نفر نماز بخواند ولی بتوان آن‌را لعنت کرد و موضوع او را نجات نمی‌دهد.
دانشگاه‌های هنری خلاقیت را می‌کشند
شهریار بحرانی در این کارگاه توضیح داد: آیا می‌توان هنر را آموزش داد؟ آیا کسی به صرف حضور در کلاس هنری هنرمند می‌شود؟ آیا هنر چیزی است که با آموزش منتقل می‌شود؟ به نظر می‌آید که خود هنر توسط آموزش منتقل نمی‌شود بلکه از یک هم‌نشینی در فضای هنری به دست می‌آید. هنرمندان کمی از دانشگاه‌های هنر بیرون می‌آیند. به قول شهریار زرشناس همه دانشگاه‌های هنری استعدادسوز هستند و خلاقیت را می‌کشند.
وی افزود: برای جوشیدن ذوق هنری نباید احساس تحقیر شدن داشته باشیم بلکه باید راحت باشیم و احساس امنیت کنیم. در این شرایط آدم رفته رفته دلش باز می شود. آدم ها غالبا گارد بسته ای دارند اما وقتی این گارد باز می شود یک چیزهایی وارد وجودش می شود.
کارگردان «مریم مقدس» افزود: وی با اشاره نقش امدادهای الهی در این زمینه بیان کرد: وقتی که دستمان را گرفتند باید قدرشناس باشیم و بدانیم که دوباره به کمک اهل بیت نیاز داریم. اگر در دنیا هم آوازه‌ای داشته باشیم بدون کمک آنها راه به جایی نمی‌بریم. آموزش یعنی ساختن یک فضای هنری که در درازمدت اثربخش است به همین خاطر گاهی اثری تکنیک ندارد اما نور و روح دارد چراکه خداوند به آن عنایتی داشته است.
هدف «عمار» آمورش همراه با تولید است
حامد بامروت‌نژاد؛ مدیر مدرسه سینمایی عمار نیز به برگزاری دوره‌های پیشین کارگاه آموزشی «راه‌نما» اشاره کرد و گفت: از ۲ سال پیش هدفمان آموزش همراه با تولید بود. قصد داشتیم کسانی را که حزب اللهی هستند و کار می سازند شناسایی کنیم و راه را برای آنها باز کنیم و این کار را هم انجام دادیم.
وی ادامه داد: در دوره‌ای از حضور هنرمندانی چون ابوالقاسم طالبی، اسفندیار شهیدی و ناصر هاشم‌زاده استفاده کردیم. دوستان رفتند و با طرح برگشتند؛ طرح‌هایی که به تولید نزدیک شد و در دوره بعد از آن از میان طرح‌ها، سه کار تولید شد و این دوره جامع دوم است که در طی سه روز در حال برگزاری است.
دیده‌نشدن نباید باعث دلزدگی شود
در پایان این کارگاه محمدباقر مفیدی‌کیا در توصیه به فیلمسازان شهرستانی گفت: تاکید صحبتم روی فیلمسازان شهرستان و به خصوص خانم‌ها است. در شهرستان هستید و کسی شما را جدی نمی گیرد، وقتی امکانات و پول نیست و کسی که هنوز خودش را اثبات نکرده، شاید کمتر مورد توجه قرار بگیرید. این موضوع نباید شما را از راهتان دلزده و دور کند.
وی ادامه داد: من در چنین شرایط مشابهی درباره مادربزرگم فیلم ساختم و اصلا برایش پول خرج نکردم و با همین روش از عید تا سیزده‌به‌در فیلم ساختم. فیلمی که مخاطبش فامیل است و هر سال آن را می بینیم و کیف می‌کنیم. تمرین کردن به این شیوه این مزیت را دارد که تکلیف با خودمان روشن می‌شود و می‌فهمیم آیا فیلمساز هستیم؟
انتهای پیام/