سند جامع آب کشور را به تصویب می‌رسانم/ فاضلاب منبع جدید انرژی است

به گزارش حوزه پارلمانی خبرگزاری آنا، رضا اردکانیان در نشست علنی امروز (یکشنبه، 7 آبان ماه) مجلس شورای اسلامی در ابتدای نطق دفاعیه خود از برنامه هایش از 30 شهید صنعت آبادان و شهید دکتر حسن عباس پور وزیر نیرو در کابینه موقت انقلاب به عنوان استاد خود یاد کرد و در قدردانی از رئیس جمهور گفت: انتخاب من به عنوان وزیر پیشنهادی نیرو توسط رئیس جمهور ضروری ترین سطر رزومه اینجانب را رقم زده و امیدوارم با جلب اعتماد حداکثری نمایندگان که به تعبیری بیانگر اعتماد ملت ایران است بتوانم بزرگترین افتخار و در عین حال سنگین‌تر مسئولیت به دست آورم.

وی با تشکر از موافقان و مخالفان، تصریح‌کرد: من قبلا می‌خواستم از اهمیت آب و برق به عنوان عرصه‌هایی که مستقیم با امنیت و آسایش مردم مرتبط هستند، با شما سخن بگویم. می‌خواستم از ضرورت اقدامات اصلاحی در مدیریت منابع زیست‌محیطی و ضرورت پرداختن به مدیریت مصرف وتقاضا سخن بگویم. قصد داشتم از چاره‌جویی‌ها برای اصلاح الگوی مصرف در هر دو بخش آب و انرژی از افزایش بهره‌وری از ضرورت ملاحظات زیست‌محیطی از جامعه‌نگری در مدیریت منابع آب از ضرورت مدیریت آب در مقیاس حوزه آبریز و از اینگونه موارد مهم سخن بگویم.

وی ادامه داد: در خلال سه هفته گذشته از بامداد تا پاسی از شب با شما نمایندگان محترم به صورت رسمی وغیررسمی جلسه داشتم. به عنوان یک کارشناس بین‌آلمللی که در یک دهه گذشته برنامه آب و محیط زیست کشورهای در حال توسعه و کشورهای توسعه یافته را بررسی کرده‌ام با مدیران و سیاست‌مداران آنها نشست و برخاست داشته‌ام.

اردکانیان ادامه داد: وقتی این افتخار را کسب کردم که با جلب اعتماد ریاست محترم جمهوری دست اندر کار تدوین برنامه پیشنهادی برای وزارت نیرو شوم، ابتدا به لیست کردن چالش‌ها پرداختم. چالش‌های ما در بخش آب و پساآب در بخش برق و انرژی‌های تجدیدپذیر. در بخش تامین مدیریت منابع مالی، لیست بلندبالایی تهیه شد.

وی با بیان اینکه در مقابل چالش‌هایی که وجود دارد آنچه به عنوان فرصت و ظرفیت‌ها قابل ذکر است، ظرفیت عظیم منابع انسانی ماست، اظهار داشت: من نه تنها به هیچ وجه ناامید نیستم بلکه کاملا امیدوار و خوشبین هستم که همانطور که پدران ما در 3 هزار سال پیش در این اقلdم خشک و نیمه‌خشک با طبیعت به سازگاری رسیده‌اند و با عرضه شگفت‌انگیزترین پدیده آن زمان تا امروز نیز به عنوان پاریدارترین شیوه منابع زیرزمینی آب در دنیا قابل طرح است یعنی قنات مسائل خود را حل کردند قطعا ما نیز قادریم با کمک یکدیگر چاره‌جویی کنیم و در این منطقه همچون سایر بخش‌ها و سرفصل‌ها نمونه باشیم.

وزیر پیشنهادی نیرو ادامه داد: علاوه بر این ظرفیت بزرگ امروز سطح بزرگ آگاهی و شناخت و آمادگی برای همکاری در بین نمایندگان محترم یک نقطه امیدبخش دیگر است.

وی با اشاره به برنامه خود برای تصدی وزارت نیرو، اظهار داشت: در این برنامه به طور خاص به موضوع آب پرداخته شده است. امروز در دنیا کم کم لفظ فاضلاب در حال ترک کردن ادبیات این بخش است. چرا که فاضلاب نیز به عنوان یک منبع شناخته می‌شود. امروز فاضلاب به عنوان آب با رنگی متفاوت شناخته می‌شود. ما حتی در وزارت نیرو و شرح وظایف آن یکی از کارهای خود را دفع سالم فاضلاب می‌دانستیم. امروزه فاضلاب به عنوان منبع جدید برای ما قابل طرح است.

اردکانیان ادامه داد: در سرفصل مربوط به آب و پساب همانگونه که در برنامه ذکر شده اصلی‌ترین کار ما تدوین سریع طرح‌های آمایش سرزمین در مقیاس‌های مختلف به گونه‌ای که بر محور آب تعریف شود، ذکر شده است.

وی با بیان اینکه ما نیازمند مفاهمه در سطح سازمان دولت در قالب شورای عالی آب به عنوان یک سازوکار قانونی هستیم، اظهار داشت: هر چقدر سطح این مفاهمه افزایش یابد آمادگی‌ها برای تدوین راهکارها و عملیاتی کردن آنها بیشتر خواهد بود.

وزیر پیشنهادی نیرو بحث پردازش آمار و اطلاعات پایه را مورد اشاره قرار داد و اظهار داشت: ما می‌بایست ساختار مدیریت آب کشور را متناسب با اصول و ضرورت‌های مدیریت توامان عرضه و تقاضا طراحی کنیم. مستحضر هستید که بیش از یک دهه در حالی که دست اندرکار احداث سدها و سایر سازه‌های آبی بودیم در عین حال این ضرورت که ما هر چه سریع‌تر باید به مدیریت تقاضا بپردازیم مدنظر بود.

اردکانیان ادامه داد: هیأت وزیران در سال 83 استراتژی‌های توسعه بلند مدت منابع آب ایران را تدوین و تثبیت کرد. این مجموعه در قالب برنامه چهارم توسعه به تصویب مجلس محترم وقت رسید. منتها به هر تقدیر با تغییر اولویت‌ها بخش‌هایی از این راهکارها نیازمند اقدام و عملیات اجرایی است.

وی به تدوین برنامه ملی آب مبتنی بر داده‌های آسیب‌شناسی وضعیت فعلی چشم‌انداز آینده و راهکارهای تعدیل مشکلات اشاره کرد و اظهار داشت: سند جامع آب کشور را با مشارکت همه ذینفعان تدوین و به تصویب خواهیم رساند. طرح احیا و تعادل بخشی به منابع آب زیرزمینی و کاهش برداشت از این منابع به میزان 8 میلیارد متر مکعب را در دستور کار خواهیم داشت.

وزیر پیشنهادی نیرو استقرار نظام حسابداری ملی را یکی دیگر از برنامه‌های خود دانست و اظهار داشت: اصلاح ساختار اقتصاد آب و کشور و افزایش سهم بخش‌های دولتی در ایجاد طرح‌های و توسعه تاسیسات فاضلاب جزو کارها و برنامه‌های پیشنهادی و تقدیمی اینجانب است.

اردکانیان ادامه داد: سدهای در حال ساخت بر مبنای داده‌های معتبر هیدرولوژیک، تغییرات اقلیمی، توجیه اقتصادی، ارزیابی آثار زیست‌محیطی و افزایش آب قابل تنظیم جدید مورد بازنگری قرار خواهند گرفت.

وی ساخت و طراحی شبکه‌های آبیاری و زهکشی را مورد اشاره قرار داد و اظهار داشت: به ویژه در اراضی پایاب سدهای در دست بهره‌برداری به میزان 250 هزار هکتار عملیاتی شود. تامین پایدار آب شرب سالم و بهداشتی مورد نیاز آحاد جامعه به ویژه در روستاها و جوامع عشایری به میزان هزار و 200 میلیون متر مکعب با اولویت ساخت و تکمیل 550 مجتمع آبرسانی، روستایی شامل 13 هزار روستا و جمعیت 6 میلیون نفر مورد توجه قرار خواهد گرفت.

وزیر پیشنهادی نیرو ادامه داد: به موضوع پساب به عنوان یک منبع جدید نگاه خواهیم کرد. بنده این افتخار را داشتم که در سطح دنیا در حالی که امروز بیش از 20 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی از حدود 85 کشور با فاضلاب آبیاری می‌شود پروژه‌ای را با همکاری آژانس‌های تخصصی ملل متحد، سازمان جهانی خوار و بار، سازمان جهانی بهداشت و دانشگاه سازمان ملل متحد استفاده سالم از پساب در آب کشاورزی را راه‌اندازی کنیم. این پروژه در نقاط مختلف دنیا در حال اجرا است و خوشبختانه این توفیق نیز فراهم بود که از چندی قبل در ایران نیز با همکاری مهندسان شرکت‌های آب و فاضلاب کشور شروع به پیاده کردن این کار و ظرفیت‌سازی سالم برای این کار بکنیم.

اردکانیان بیان داشت:‌ تنوع‌بخشی به سامانه‌های تولید و توزیع آب شرب و بهداشتی و بهره‌گیری از آب‌های غیر متعارف که شامل آب شیرین‌کن‌ها است در برنامه تقدیمی نیست، اما ما قطعاً در اولویت تدوین یک طرح جامع برای همه این برنامه‌ها خواهیم پرداخت.

وی اضافه کرد: در یک طرح جامع امکانات، فرصت‌ها و احیاناً هزینه‌های مربوط به استفاده از آب‌های متعارف را ارائه خواهیم داد. بحث آب شیرین‌کن‌ها، بحث آب‌های ژرف و سایر منابعی که می‌تواند به‌عنوان یک منبع جدید برای ما مطرح شود، مورد توجه قرار خواهند گرفت.

وزیر پیشنهادی نیرو خاطرنشان کرد: در دوره مدیریت تقاضا اعتقاد من این نیست که ما با صرف انتقال آب از یک نقطه به یک نقطه دیگر در نقطه دوم مسائل خود را حل کرده و یا با صرف عدم انتقال آب از یک نقطه به نقطه دیگر در مبدأ مسائل خود را حل کرده‌ایم، ما مسائل متعددی را داریم. بحث تلفات آب شرب و کشاورزی را می‌بایست مورد توجه قرار دهیم.

وی تصریح کرد: ما بحث کاهش آلاینده‌ها را به‌ویژه در ارتباط با منابع زیرزمینی می‌بایست مورد توجه قرار دهیم.

اردکانیان خاطرنشان کرد: در حال حاضر بر اساس گزارشات موجود ناشی از پساب‌های صنعتی و کودهای شیمیایی غیر استاندارد و فاضلاب در 10 سال گذشته حدود 11 درصد از منابع آبی کشور به دلیل نیتراته شدن از مدار خارج شده است.

وزیر پیشنهادی نیرو اعلام کرد: پرداختن به این مسائل یک ضرورت است. ما باید آب موجود را درست و صحیح مصرف کنیم. ما در روزهای گذشته بدون واسطه از طریق نمایندگان محترم مجلس در جریان دغدغه‌های مردم در مورد مسائل آب و انرژی قرار می‌گرفتم.

وی تصریح کرد: مناطق مرزی ما باید جزء آبادترین نقاط این کشور باشد، اگر ما همه مسائل را در همه جا حل کنیم، ولی وضعیت آب و مسائل زیست محیطی و خاک در استان خوزستان ما این باشد که هست، ما هیچ توفیقی نداشتیم.

اردکانیان گفت: حتماً می‌بایست این مسائل هرچه سریع‌تر و دقیق‌تر به شکل جامع تصویربرداری شود. ما توان حل مسئله را داریم.

وزیر پیشنهادی نیرو در مورد پیشنهاد ارائه‌شده از سوی آقای کاتب، اظهار داشت: من قطعاً به این مسئله خواهم پرداخت و در اولویت‌ بازدیدها، در کنار نمایندگان محترم با این مسائل روبرو خواهیم شد و سعی خواهیم کرد بهترین تصمیم‌ها را در عرصه‌های مختلف مربوط به تأمین آب شرب و سامانه‌های جمع‌آوری و دفع فاضلاب و سامان دادن به کارون و پروژه عظیم 550 هکتار و سایر تعهدات می‌پردازیم.

وی اظهار داشت: همان‌گونه که امروز صبح در اظهارات ریاست محترم جمهوری ذکر شد، ما در مقطعی که باید سریع‌تر طرح‌های تأمین آب را به نتیجه می‌رساندیم، مرتکب اشتباهاتی نیز شدیم. قطعاً به این اشتباهات پرداخته خواهد شد. نه صرفاً برای دستگیری بلکه به جهت رسیدگی‌های قانونی لازم و همچنین برخوردهای قانونی لازم با هرگونه قصور و تقصیری که در این صحنه صورت گرفته است و من به طور خاص به پروژه سد گتوند اشاره می‌کنم که این موضوع به اتکای ظرفیت‌های کارشناسی ذیصلاح و مورد اعتماد در سطح کشور انجام خواهد گرفت.

اردکانیان ضمن اشاره به تعامل نمایندگان مجلس و وزارت نیرو اظهار داشت: ارتباط نزدیک و گفت و شنود سازنده و مفاهمه‌ای که این روزها بین ما و نمایندگان مجلس بر سر حل مسائل موجود است، این فضا حفظ خواهد شد. ما با علاقه زیاد لیست تمام تذکرات چه کتبی و چه شفاهی و چه سوالاتی که نمایندگان محترم در فاصله زمانی 4 سال گذشته در ارتباط با وزارت نیرو داشتند را بررسی کردم.

وزیر پیشنهادی نیرو اضافه کرد: 75 درصد از حدود 60 سؤال مربوط به آب و 85 درصد مجموع 425 تذکر کتبی و شفاهی نمایندگان محترم، مربوط به بخش آب و بقیه مربوط به برق و سایر امور بوده است.

وی افزود: ما به طور جدی این موضوعات را در دستورکار قرار خواهیم داد و تک‌تک مدیران صنعت نیرو مکلف خواهند بود در این ارتباط کوچک‌ترین قصوری نداشته باشند همان‌طوری که تاکنون بوده‌اند.

اردکانیان خاطرنشان کرد: بخش انرژی‌های تجدیدپذیر از زیربناهای اصلی ما برای توسعه است، همان‌گونه که در برنامه نیز ذکر شده است صنعت برق ایران با 77 هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی و با تکیه بر توانمندی‌های داخلی در سطح جهانی در جایگاه چهاردهم و در منطقه دارای رتبه نخست می‌باشد.

وزیر پیشنهادی نیرو تأکید کرد: همان‌گونه که در صحبت نمایندگان محترم نیز اشاره شد، ما در حال حاضر در شرایط خوبی چه از نقطه‌نظر رشد مصرف برق و بالا بودن شدت انرژی و چه از نظر انباشت حجم بدهی‌های صنعت برق به تولیدکنندگان بخش خصوصی نیستیم. این امر مستلزم اقدامات وسیعی است که پشتیبانی شما نمایندگان را می‌طلبد.

وی بیان داشت: در مورد انرژی‌های تجدیدپذیر و آنچه در برنامه ششم آمده است، همه آن را در برنامه‌های خود تقدیم کرده‌ام و به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین سندهای بالادستی، سند برنامه ششم توسعه موردتوجه خواهد بود. 5 هزار مگاوات افزایش ظرفیت در طول برنامه که 4 هزار مگاوات آن در دولت دوازدهم خواهد بود، این صنعت علاوه‌بر تولید انرژی پاک، نقش مهمی در اشتغالزایی خواهد داشت. تا پایان برنامه 500 هزار اشتغال مستقیم و غیرمستقیم حاصل این توجه خواهد بود.

اردکانیان بیان داشت: انرژی‌های تجدیدپذیر به‌ویژه انرژی‌های خورشیدی نقش تعیین‌کننده‌ای به‌عنوان معیشت جایگزین در مناطقی خواهد داشت که احیاناً به دلیل فقر منابع آبی و محرومیت شدید نیازمند چنین فرصتی هستند تا جایگزین کشاورزی شود.

وی تأکید کرد: تکلیف قانونی دولت جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با کنوانسیون تغییر اقلیم و کاهش آلاینده‌ها از ناحیه تجدیدپذیرها نیز قابل پیگیری است. معادل ۸ میلیون تن دی‌اکسید کربن نتیجه استقرار این صنعت در طول این زمان خواهد بود که البته در کل بیش از ۲۵ درصد تعهد غیرمشروط ما را در افق ۱۳ سال آینده قرار می‌دهد.

وی اضافه کرد: بحث آب‌های مرزی و مشترک و تأمین حق‌آبه‌ها موضوع دیگری است که مورد توجه اینجانب بیش از گذشته قرار خواهد گرفت. در دوره مدیریت اینجانب بود که برای اولین بار بعد از سی سال موفق شدیم معاهده هیرمند بین ایران و کشور همسایه افغانستان را عملیاتی کنیم. موفق شدیم سد دوستی را بر روی رودخانه هریررود بنا کنیم. توفیق یافتیم سد بزرگ خداآفرین را بر رودخانه ارس برپا کنیم و اینها همه در حالی بود که در حال حاضر در ۲۰۰ سال گذشته بیش از ۲۵۰۰ توافق‌نامه بر سر آب‌های مرزی در سطح جهان به امضا رسیده و هنوز تعداد پروژه‌های موفق تعداد کم‌شماری است.

وزیر پیشنهادی نیرو اعلام کرد: اگر این توفیق را بیابم که امروز مسئولیت وزارت نیرو را به دست بگیرم، در پیشگاه شما این تعهد را خواهم داد که همانگونه که ذکر شد، به جز منافع ملی و به جز اتکا بر یافته‌ها و داشته‌های کارشناسی، به جز شایسته‌گزینی در به کارگیری نیروهای که در پهنه صنعت آب و برق خدمت خواهند کرد و می‌کنند و به جز تعامل سازنده، ین افتخاری است که نصیب بنده و همکارانم خواهد شد و به کمک شما نمایندگان آنگونه رفتار کنیم که آنها در بیرون از مرزها به تشنگی ما چشم دوخته‌اند، از آن برای عاملی برای خدشه بر وحدت ملی می‌خواهند ایجاد کنند بگوییم این آرزو برآورده نخواهد شد.