مهرداد فراهانی: «طلب فیض» نادیدنی‌ها را برای مخاطب آشکار می‌کند
به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، در ادامه سلسله برنامه‌های انجمن تهیه‌کنندگان سینمای مستند، سه‌شنبه 12 خرداد فیلم مستند «طلب فیض» ساخته سید محمدصادق جعفری در تالار استاد شهناز خانه هنرمندان ایران به روی پرده رفت. در ادامه این برنامه نشست نقد و بررسی فیلم با حضور کارگردان فیلم، مهرداد فراهانی منتقد سینمایی و فرخ سیّدی مجری برنامه برگزار شد.
در ابتدای این نشست مهرداد فراهانی به ویژگی‌های این فیلم اشاره کرد و گفت: «بخش اعظم فیلم‌های ساخته شده در این زمینه، مستند پرتره هستند. اما در «طلب فیض» شاهد نگاهی جمعی و عمومی به طلاب هستیم. داده‌هایی که در این فیلم مورد استفاده قرار گرفته جالب‌توجه هستند و زوایایی پنهان از زندگی طلاب را به نمایش می‌گذارند که از دنیای بیرون قابل مشاهده نیستند. در واقع ارزش اصلی «طلب فیض» این است که نادیدنی‌ها را برای مخاطب آشکار می‌کند. اگرچه ممکن است مخاطب خواستار دیدن چیزهای بیشتری باشد، اما هر فیلم را باید در ظرف خودش سنجید. این فیلم برای صدا و سیما ساخته شده است و صدا و سیما هم چارچوب‌های مشخص خود را دارد.»
وی ادامه داد: «جعفری جزو نسلی از سینماگران ایران است که کار خود را بیرون از فضای صدا و سیما آغاز کردند و در ادامه به آن محیط پیوند خوردند. با این وجود جعفری تمام تلاش خود را کرده که استقلال نگاه و رای خودش را حفظ کند و مجری صرف منویات صدا و سیما نباشد. این نسل از سینماگران دغدغه ارتباط با مخاطب دارند و قصد ندارند آرتیست بودنشان را به رخ بکشند. جعفری در عین اینکه با زبانی ساده سخن می‌گوید تا با توده مخاطبان ارتباط بگیرد، سعی می‌کند به سراغ حیطه‌هایی ملتهب برود و در ساخت فیلم نیز فرمایشی عمل نکند.»
در ادامه جعفری به روند ساخت فیلم اشاره کرد و گفت: «در این در جستجوی این بودم که مراحل مختلف طلبگی چگونه طی می‌شود و چه تحولی در شخصیت و تفکر طلاب در درجات مختلف ایجاد می‌شود. در صورتی که می‌خواستیم صرفا بر روی یک نفر تمرکز کنیم، لازم بود حدود 10 تا 15 سال زمان صرف کنیم. در عوض تلاش کردیم افرادی نزدیک به هم را برای فیلم انتخاب کنیم و از طلبه تازه‌وارد تا کسی که درس خارج می‌خواند را به تصویر بکشیم تا مخاطب بتواند تغییرات را حس کند. ضمن اینکه زمان فیلم محدود است و قادر به پخش تمام جزئیات نبودیم. فیلم کوشیده است آرامش حاکم بر فضای طلبگی را نشان دهد و این موضوع در انتخاب نماها و پلان‌ها تاثیرگذار بود؛ دوربین ثابت و نماها لانگ‌شات بودند.»
وی ادامه داد: «اساسا ساخت فیلم از فضای حوزه و به سخن آوردن طلاب کار دشواری است. بعد از ساخت فیلم و بر اساس چارچوب‌های موجود ناچار به حذف برخی از سکانس‌ها نیز شدیم. در خصوص موسیقی فیلم هم باید بگویم امکان ساخت موسیقی برای ما وجود نداشت. سعی کردیم موسیقی‌ای را به‌کار بگیریم که در این فضاها خیلی شنیده نشده باشد و در عین حال روی فیلم بنشیند. از این‌رو موسیقی کلاسیک را انتخاب کردیم که به روایت ساده ما کمک کند. دوست دارم عکس‌العمل مخاطب نسبت به فیلم را ببینم و در نمایش هر یک از فیلم‌هایم درس‌های تازه‌ای می‌گیرم. امیدوارم در آینده مشکلات ساخت فیلم در حوزه مرتفع شود و ترس طلاب از فیلمسازان بریزد.»
در بخش پایانی این نشست فراهانی به بحث موسیقی فیلم پرداخت گفت: «موسیقی فیلم موضوعی بحث‌برانگیز است. به نظر من موسیقی این فیلم توانسته احساس کارگردان از استعلا و معنویت را به بیننده منتقل کند. در مورد متمرکز شدن بر روی یکی از مراحل طلبگی هم باید بگویم که ای کاش چنین چیزی امکان‌پذیر بود. جعفری در این مسیر پیشگام بوده و کار را برای کارگردان‌هایی که بخواهند در این خصوص فیلم بسازند، راحت‌تر کرده است. این مسیر، مسیر ناهمواری است و اشتباه در آن هم امری طبیعی به‌شمار می‌رود.»
انتهای پیام/