بهمنی: رفتن به سمت کتاب‌های پرفروش که چندین بار ترجمه شده‌اند، افتخاری ندارد
کیهان بهمنی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا، ضمن بیان اینکه همچنان اوضاع نشر و ترجمه در بازار کتاب، رضایت‌بخش نیست، گفت: «من فکر نمی‌کنم اتفاق قابل توجهی در بازار کتاب رخ داده باشد که شرایط را بهتر کند. به نظر من هنوز هم اگر یک مترجم بخواهد به سمت ترجمه ادبیات جدی و معناگرا برود، یک مترجم تک‌چاپی خواهد بود.»
وی توضیح داد: «اینکه چندماه روی ترجمه یک کتاب جدی و حجیم کار کنی، و در نهایت حتی هزار نسخه از کتاب هم فروش نرود، واقعا اتفاق جالبی نیست و طبیعی است که در چنین شرایطی مترجمان به سمت ترجمه کتاب‌هایی که ظرفیت بیشتری برای فروش دارند و کیفیت‌شان کم‌تر است بروند.»
بهمنی با اشاره به یک تجربه شخصی، اظهار داشت: «من 5 سال پیش کتابی را از دان دلیلو با نام «نقطه امگا» ترجمه کردم که کتاب بسیار مهمی است و نشر روزنه انتشار آن را به عهده داشت. جالب است که این کتاب در کشورهای مختلف جهان مورد توجه و استقبال قرار گرفته اما فکر نمی‌کنم بعد از گذشت 5 سال، بیشتر از 400 جلد از ترجمه من فروش رفته باشد.»
وی در پاسخ به این سوال که حرکت به سمت کتاب‌های پرفروش، چه وضعیتی را در بازار ایجاد می‌کند، گفت: «وقتی می‌شنوی فلان کتاب 15 یا 20 نوبت چاپ شده، موج و هژمونی خاصی همراه می‌شود و مردم فکر می‌کنند که ادبیات، دقیقا همانی است که در آن کتاب منتشر شده و روی آن توقف می‌کنند.»
این مترجم خاطر نشان کرد: «زمانی می‌گفتند که در بازار کتاب، مافیا وجود دارد اما در حال حاضر باید پذیرفت اینگونه نیست بلکه بازار کتاب؛ بیمار است و این بیماری؛ دلایل مختلفی دارد: مثلا اینکه مردم کتاب نمی‌خوانند یا سلیقه‌شان نزول کرده و ...»
وی با انتقاد از رویه‌های مدیریت فرهنگی گفت: «متاسفانه هیچ حمایتی از کتاب‌های جدی صورت نمی‌گیرد. مثلا چرا نمی‌آیند هزار جلد از یک کتاب قوی و ارزشمند را که در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته، خریداری کنند و در کتاب‌خانه‌ها قرار دهند؟ این‌جور خرید‌ها معمولا به کتاب‌های خاص اختصاص دارد، نه کتاب‌های ارزشمند و جدی در حوزه ادبیات جهان.»
بهمنی همچنین از برخی ناشران که وارد رقابت‌های غلط می‌شوند انتقاد کرد و اظهار داشت: «اینکه تعداد ناشران زیاد باشد، به نظر من اشکالی ندارد اما مشکل این است که ناشران با یکدیگر وارد رقابت‌های اشتباهی می‌شوند و با ترجمه‌های مجدد، به اقتصاد و درآمدزایی یکدیگر صدمه می‌زنند.»
وی افزود: «به نظر من، ناشر خوب ناشری است که کتاب‌های ارزشمند را برای اولین بار در ایران منتشر کند و از اینکه نویسنده‌های ناشناخته را به مخاطب ایرانی معرفی کند، به خود ببالد. وگرنه رفتن به سمت کتاب‌های پرفروش که چندین بار ترجمه شده‌اند، افتخاری ندارد.»
این مترجم خاطر نشان کرد: «متاسفانه هم من می‌دانم و هم شما، که همه این حرف‌ها آرزوست و در بازار کتاب فعلی، توجهی به ارزش‌هایی از این‌دست نمی‌شود.»
بهمنی درباره فعالیت‌های فعلی و اخیرش در حوزه ترجمه گفت: «جلد دوم از رمانی که قبل‌تر با نام «پیرزنی که تمام قوانین را زیر پا گذاشت» نوشته اینگل مان سوندبرگ با نشر آموت منتشر کردم، آماده چاپ است و «پیرزن دوباره شانس می‌آورد» نام دارد که این رمان نیز مانند رمان قبلی، فانتزی است.»
وی ادامه داد: «در حال حاضر نیز مشغول ترجمه رمانی از مایکل فرین برای نشر چترنگ‌ام با نام «مترجم روسی». پیش‌تر هم رمان «جاسوس‌ها» را با همین نشر و از این نویسنده ترجمه کرده بودم و با احتساب ترجمه‌ای که حمید احیا از او ترجمه کرده، رمان «مترجم روسی» سومین اثر از این نویسنده اهل انگلستان است که در ایران چاپ می‌شود.»
این مترجم و مدرس دانشگاه درباره موضوع رمان «مترجم روسی» گفت: «داستان، داستان دوره جنگ سرد است و ماجرای مترجمی روس را روایت می‌کند که در انگستان زندگی می‌کند و تم جاسوسی دارد.»
انتهای پیام/