منتقد اشپیگل: همواره احترام زیادی برای سینماگران ایرانی قائل هستم
به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا نشست مشترک منتقدان ایرانی و خارجی با حضور علیرضا رضاداد دبیر سی و سومین جشنواره فیلم فجر، ولفانگ هابل منتقد هفته‌نامه اشپیگل، مایکل لنزه منتقد مجله سینمایی دینست آلمان، باربارا لوری نماینده ارشد فیبرشی، رضا میرکریمی، حسین سلطان‌محمدی، محمدتقی فهیم، مهرزاد دانش، شاپور عظیمی، رضا درستکار، کیوان کثیریان (به عنوان مجری برنامه) و بسیاری از دیگر منتقدان ایرانی عصر امروز (10 اردیبهشت ماه) در پردیس ملت برگزار شد.
در ابتدای این نشست ولفانگ هابل درباره شناخت خود از سینمای ایران گفت: «من فقط کارگردانان برجسته ایرانی مثل کیارستمی و پناهی را می‌شناسم که در جشنواره کن و دیگر جشنواره‌ها حضور داشتند، اما طی چند سال اخیر حدود 20 فیلم ایرانی در جشنواره‌های مختلف همچون کن دیده‌ام.»
وی درباره وضعیت رسانه‌های کاغذی مثل اشپیگل در تقابل با تعدد رسانه‌های مجازی و الکترونیکی در آلمان گفت: «نحوه کار ما خیلی تغییر کرده، طی سال‌های اخیر رسانه‌های سنتی و چاپی با بحران شدیدی مواجه هستند در حالی که رسانه‌های دیجیتال خیلی موفق‌اند و اهمیت اولیه نشریات کاغذی از بین رفته است.»
این منتقد آلمانی با بیان اینکه تیراژ نشریه اشپیگل هر ساله کاهش می‌یابد و قرار است اشپیگل 2 نیز تا آخر سال میلادی بسته شود، گفت: «به عنوان مثال اگر شما نقد یک فیلم را در اینترنت منتشر کنید به مراتب با بازخوردهای بیشتری در مقایسه با مجله و روزنامه مواجه خواهید شد. خودم هم بیشتر ترجیح می‌دهم اثرم را در اینترنت منتشر کنم.»
وی یادآور شد: «مهم‌ترین مخاطبان روزنامه‌ها منتقدان هستند، آنها روزنامه‌ها را می‌خوانند. به طور کلی افراد زیر ۳۰ سال در آلمان اطلاعات خود را از اینترنت به دست می‌آورند و افراد بالای ۳۰ سال بیشتر ترجیح می‌دهند از روزنامه استفاده کنند.»
در ادامه این جلسه رضا درستکار به عنوان منتقد ایرانی از هابل پرسید که کدام جنبه سینمای ایران برای آلمانی‌ها مهم است و او نیز پاسخ داد: «جنبه‌های مختلفی از سینمای ایران مورد توجه مردم آلمان است، اما جنبه شاعرانه و سیاسی سینمای ایران برای مخاطبان آلمانی جذاب‌تر است؛ چرا که علاقه‌مندیم بدانیم در ایران چه می‌گذرد.»
وی افزود: «از اینکه اطلاعات زیادی درباره سینمای ایران ندارم متاسفم، اما همواره احترام زیادی برای سینماگران ایرانی همچون کیارستمی قائل هستم. به همین دلیل به جشنواره آمدم تا با سینمای ایران بیشتر آشنا شوم.»
محمدتقی فهیم دیگر منتقد ایرانی نیز این پرسش را مطرح کرد که چرا اشپیگل در جریان نقد سینمای جهان کمتر دیده می‌شود و هابل پاسخ داد: «ما آگهی‌های زیادی در اشپیگل داریم و یکی از علل اصلی آن این است که بسیاری از مردم آلمان مسائل تجاری را بیشتر از سینما دنبال می‌کنند. تحولات بسیاری در زمینه سینما در آلمان اتفاق افتاده اما آنها روی مسأله خاصی تأکید ندارند.»
هابل همچنین در پاسخ پرسش درباره کمتر دیده شدن فیلم‌های آلمانی در سینمای جهان بیان کرد: «به دلیل وجود سینمای قوی اروپا فیلم‌های آلمان غالبا با رکود مواجه است. متاسفانه فیلم‌های آلمانی زیادی در کن شرکت حضور ندارند، فکر می‌کنم اگر فیلم‌های آلمانی را بیشتر دعوت کنند، فیلمسازان جوان بیشتر استقبال می‌کنند. افراد بسیاری در آلمان، فیلم‌های بسیار معروفی ساخته‌اند، اما حقیقت این است که جشنواره‌های بزرگ دنیا کمتر به سینمای آلمان اهمیت می‌دهند.»
وی ادامه داد: «در سال‌های اخیر بسیاری از فیلمسازان جوان که موفقیتی کسب کرده‌اند، از مهاجران کشورهای دیگر بوده‌اند. به عنوان مثال فاتح اکین که اهل ترکیه است در این زمینه بسیار موفق بوده است و علاوه بر او می‌توانم چندین فیلمساز دیگر که مهاجر بوده‌اند را نام ببرم که کارشان خوب است، اما مسأله اصلی این است که موفق‌ترین فیلم‌های آلمانی فیلم‌های کمدی هستند.»
وی در پاسخ به پرسش سحر عصر آزاد دیگر منتقد ایرانی درباره وضعیت منتقدان خانم در آلمان عنوان کرد: «ما منتقدان خانم بسیاری داریم؛ حتی فکر می‌کنم تعداد زنان منتقد ما بیشتر از مردان باشد. سوزان وهاب‌زاده به عنوان یک منتقد معروف در آلمان شناخته می‌شود؛ شاید بتوان گفت حداقل حدود ۵۰ درصد منتقدان آلمان خانم هستند.»
در ادامه این نشست باربارا لوری نماینده ارشد فیبرشی درباره تأثیر نقد سینمایی در کشورهای اروپایی توضیح داد: «فاصله بسیاری بین نظر منتقدان و فروش بلیت‌ها وجود دارد زیرا بسیاری از فیلم‌ها مخاطبان خاص خود را دارد. فیلم‌های آمریکایی برای مخاطبان بسیاری نمایش داده می‌شود که در بازار باعث ایجاد سرگرمی می‌شود. در حال حاضر در سینماهای فرانسه نیز بالاترین مخاطب مربوط به سینمای سرگرمی است و ما در حال از دست دادن سینمای خود هستیم به همین دلیل شکاف زیادی میان منتقدان و تولیدکنندگان وجود دارد.»
وی افزود: «در فرانسه منتقدان سینما برای اهداف خاصی کار می‌کنند و برخی از آنها نیز افراد سر‌شناسی نیستند، در نتیجه تأثیری روی فروش فیلم‌ها ندارند.»
این منتقد ارشد فیپرشی در پاسخ به پرسش یکی از منتقدان درباره زمان برگزاری بخش بین‌الملل جشنواره فجر گفت: «من در بخش ملی جشنواره فیلم فجر نیز شرکت کردم، اما فکر می‌کنم این زمان که برای جشنواره بخش بین‌الملل در نظر گرفته شده بسیار خوب است و ما می‌دانیم که ۱۰ روز دیگر می‌توانیم به جشنواره فیلم کن برویم.»
وی ادامه داد: «برگزاری همزمان بخش ملی و بخش بین‌الملل جشنواره فجر به دلیل همزمانی با جشنواره برلین اصلا مناسب نبود. به نظر من بهترین زمان برای برگزاری بخش بین‌الملل جشنواره فیلم فجر همین زمان است.»
در ادامه این نشست مایکل لنزه منتقد مجله سینمایی دینست آلمان نیز درباره تأثیر فضای نقد در آلمان توضیح داد: «در دهه ۶۰ و ۷۰ منتقدان سینما نقش بسیاری داشتند و مردم این نقد‌ها را دنبال می‌کردند و براساس آن تصمیم می‌گرفتند به سینما بروند یا خیر. در حال حاضر وضعیت تغییر بسیاری کرده و مردم آلمان درباره اپرا و ادبیات بیشتر از سینما صحبت می‌کنند.»
وی افزود: «کسانی که در آلمان به سینما می‌روند بر اساس نقد‌ها تصمیم نمی‌گیرند که چه فیلمی را ببینند و نوشته‌های منتقدان تأثیر زیادی بر آنها ندارد. بسیاری از افراد تا زمانی که به گیشه برسند، هنوز تصمیم نگرفته‌اند که چه فیلمی را می‌خواهند ببینند.»
وی در مورد انتشار نقدهای سینمایی در اینترنت بیان کرد: «اینترنت تأثیر بسیاری در نقد‌ها دارد. ما باید یاد بگیریم چگونه بنویسیم و تجزیه و تحلیل کنیم تا تصویر درستی از یک فیلم ارائه دهیم.»
انتهای پیام/