کاهش فعالیت انسانی ، ظاهر پرندگان شهری را متحول میکند
به گزارش «فیز دات ارگ» (Phys.Org)، «سازونشین چشمتیره» (Dark-eyed Junco) پرندهای آوازخوان، کوچک و خاکستریرنگ است که در زمستانها در سراسر آمریکای شمالی به وفور دیده میشود.
دو پژوهشگر از دانشگاه کالیفرنیا (UCLA) دریافتند که این سازونشینهای ساکن محوطه دانشگاه، سامانهای ایدهآل برای بررسی چگونگی تغییر ویژگیهای جسمانی در محیطهای شهری هستند. آنها تغییرات این پرندگان را در بازه پیش و پس از همهگیری، از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۵، ردیابی کردند.
پرنده سازونشین چشمتیره
مشاهدات نشان داد پرندگانی که در دوران همهگیری، زمانی که محوطههای دانشگاهی خالی بودند و پسماند غذایی کمتری برای تغذیه وجود داشت؛ از تخم بیرون آمدند، منقارهایی با طول بیشتر و ساختاری باریکتر داشتند؛ مشابه پرندگان زیستگاههای طبیعی. اما پس از برداشته شدن محدودیتهای کووید-۱۹ و بازگشت تدریجی انسانها به دانشگاهها و افزایش دوباره پسماند غذایی، پرندگانی که در این دوره متولد شدند این تغییر را بازتاب دادند و منقارهایی کوتاهتر و ضخیمتر که مختص سازونشینهای شهری است، داشتند.
سازگاری با زندگی شهری
پژوهشهای پیشین نشان دادهاند که جانورانی که در شهرها زندگی میکنند میتوانند دچار تغییرات فنوتیپی سریع شوند؛ یعنی دگرگونیهای قابل مشاهده در صفات یا ویژگیهای یک جاندار که در پاسخ به محیطهای جدید رخ میدهد و برای افزایش شانس بقا در شرایط شهری ضروری است.
سازونشینهایی که در ایالت کالیفرنیا زندگی میکنند دیگر تنها مهمانان زمستانی نیستند؛ آنها طی چند دهه گذشته به ساکنان دائمی این مناطق تبدیل شدهاند. در نتیجه، به نظر میرسد این پرندگان با تکامل ویژگیهای جسمانی خاص، خود را با زندگی شهری سازگار کردهاند؛ ویژگیهایی که به آنها کمک میکند در چشماندازهای شهری موفقتر باشند.
یکی از چشمگیرترین این تغییرات در منقار آنها دیده میشود. سازونشینهای ساکن لسآنجلس منقارهایی کوتاهتر و ضخیمتر نسبت به سازونشینهای موجود در جنگلهای کوهستانی اطراف دارند. دانشمندان بر این باورند که این تغییر ممکن است با رژیم غذایی آنها مرتبط باشد؛ رژیمی که اکنون شامل پسماند غذایی انسانی است، نه دانهها، کرمها و حشراتی که سازونشینهای وحشی معمولا مصرف میکنند.
با وجود آنکه زندگی شهری به شیوههای گوناگون بر حیاتوحش اثر میگذارد، دانشمندان پیشتر نمیدانستند فعالیت انسانی به تنهایی تا چه اندازه در ایجاد تغییرات سریع جسمانی نقش دارد. دوره کاهش جهانی فعالیتهای انسانی ناشی از قرنطینههای کووید-۱۹ که اکنون با عنوان «آنتروپاز» (Anthropause) شناخته میشود، فرصتی نادر فراهم کرد تا بررسی شود جانوران در زمانی که فعالیت انسان به طور ناگهانی کاهش مییابد، از نظر جسمانی چگونه تغییر میکنند.
دگرگونیهای ناشی از «آنتروپاز»
پژوهشگران این پژوهش، ۳۰۲ سازونشین بالغ شهری و ۱۳۲ سازونشین بالغ از زیستگاههای طبیعی را بررسی کردند؛ آنها را حلقهگذاری کرده و در زیستگاه طبیعیشان رها ساختند. از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۵، تغییرات جسمانی این پرندگان با اندازهگیری منقار و استخوان تارسوس در پاهایشان پایش شد. سپس دادهها با استفاده از ابزارهای آماری تجزیه و تحلیل شدند تا تفاوت این صفات در میان جمعیتها و در طول زمان مشخص شود.
نتایج نشان داد که آنتروپاز با تغییراتی در شکل و اندازه منقار همراه بوده است. پرندگانی که در دوران همهگیری از تخم بیرون آمده بودند، منقارهایی مشابه سازونشینهای وحشی داشتند؛ اما با افزایش دوباره فعالیت انسانی، منقار آنها به شکل کوتاه و ضخیم که در جمعیتهای شهری رایج است بازگشت. این یافتهها نشان میدهد که پرندگان شهری به سرعت رفتار خود را با توقف و سپس ازسرگیری فعالیت انسانی تنظیم کردهاند.
پژوهشگران تاکید میکنند که برای تایید اینکه آیا این جابهجاییها ناشی از تغییرات ژنتیکی ناشی از کاهش فعالیت انسانی بوده است یا جابهجایی موقتی پرندگان وحشی به داخل شهرها در دوران همهگیری، انجام مطالعات ژنتیکی و رفتاری بیشتر در هر دو جمعیت شهری و طبیعی ضروری است.
انتهای پیام/