آیتالله رشاد: علوم رفتاری میتواند ضلع ششم هندسه معرفتی دین باشد
به گزارش خبرگزاری آنا، آیت الله علی اکبر رشاد رئیس هیأت حمایت با تأکید بر نقش محوری علوم رفتاری در عینیتبخشی به معارف دینی گفت: علوم رفتاری میتواند برآیند دانش، بینش، معنویت، اخلاق و شریعت را در «رفتار انسان» متجلی کند و از این حیث، جایگاهی متمایز در تولید علوم انسانی دینی دارد.
عضو پیوسته فرهنگستان علوم و رئیس هیأت حمایت از کرسیهای نظریهپردازی، نقد و مناظره، در نشست کرسی تخصصی علوم رفتاری با اشاره به جایگاه این کرسیها در تحقق آزاداندیشی و نظریهپردازی اظهار کرد: هدف هیأت، حمایت، ترغیب و فراهمکردن بستر نقد علمیِ، مناظره، نوآوری دانش و نظریهپردازی برای صاحبان ایده و نظریه است.
وی با مرور پیشینه شکلگیری هیأت حمایت از کرسیهای نظریهپردازی گفت: این هیأت در پی پاسخ رهبر معظم انقلاب به درخواست فضلای حوزه علمیه برای نهادینهسازی نظریهپردازی، نقد و مناظره علمی، از ۱۶ بهمن ۱۳۸۱ فعالیت خود را آغاز کرده و اکنون بیش از ۲۲ سال سابقه دارد.
رئیس هیأت حمایت از کرسیهای نظریهپردازی با اشاره به استقرار دوباره این هیأت در فرهنگستان علوم افزود: هیأت حمایت به موطن اصلی خود بازگشته است. فرهنگستان علوم هم با داشتن جایگاه معتبر علمی، همراهی و همدلی قابل تقدیری در این دوره از هیات حمایت داشته است.
آیتالله رشاد با تشریح دیدگاه خود درباره علوم رفتاری تصریح کرد: انسان دارای پنج ضلع وجودی شامل دانش، بینش، معنویت، اخلاق و کنش است؛ و علوم رفتاری میتواند متکفل ضلع ششم باشد؛ یعنی مدیریّت و صورتبندی نهاییِ رفتار انسان که برآیند همه این اضلاع است.
وی افزود: در هندسه معرفتی دین، این پنج ضلع زمانی عینیت پیدا میکنند که در بستر رفتار انسان متجلی شوند و علوم رفتاری دقیقاً با این نقطه اتصال سروکار دارد.
رئیس هیأت حمایت از کرسیهای نظریهپردازی، نقد و مناظره با تأکید بر اینکه «علم دینی به معنای نفی تجربه یا علوم موجود نیست»، گفت: تجربه، روش تولید علم است نه منبع نظریه. نظریهپردازی نیازمند عقل، تحلیل و نگاه کلان است و علم دینی، علمی چندمنبعی است که از عقل، نقل، تجربه و شهود بهره میبرد.
وی با اشاره به ضرورت کار جمعی در تولید علم اظهار کرد: نظریه محصول کار فردی صرف نیست؛ گاه در طول قرنها و با مشارکت اندیشمندان متعدد شکل میگیرد. نه دانشگاه بهتنهایی قادر به تولید علوم انسانی دینی است و نه حوزه بهتنهایی؛ این مسیر نیازمند همافزایی حوزه و دانشگاه است.
آیتالله رشاد با انتقاد از قالبزدگی در نظام علمی کشور گفت: ما بیش از حد درگیر قالبها شدهایم؛ گاهی محتوا فدای شکل میشود. نظریه الزاماً مقاله چندهزارکلمهای نیست؛ گاه یک ایده کوتاه میتواند دههها اندیشه را درگیر کند.
وی با ارائه آماری از عملکرد هیأت خاطرنشان کرد: در بیش از دو دهه فعالیت، حدود ۹ هزار کرسی ترویجی در کشور برگزار شده و نزدیک به ۱۵۰ کمیته دستگاهی شکل گرفته است، اما با وجود بیش از ۱۰ هزار عضو هیأت علمی مرتبط، هنوز تعداد نظریههای دفاعشده متناسب با ظرفیت کشور نیست.
رئیس هیأت حمایت از کرسیهای نظریهپردازی با اشاره به چالشهای حمایتی افزود: مشکل اصلی کمبود تشویقها نیست، بلکه نبود نظام منسجم و شبکهمند برای حمایت، معرفی و بهرهبرداری از نظریههاست.
وی در پایان با دعوت از استادان علوم رفتاری گفت: از همه اساتید این حوزه دعوت میکنم با هماندیشی، تشکیل هستههای علمی و مشارکت فعال، جریان تولید علوم انسانی و علوم رفتاری را تقویت کنند. آینده این مسیر، امیدبخش است و نیازمند همت جمعی.
انتهای پیام/