تکیه بر نفت یعنی عقبماندن از انقلاب صنعتی چهارم؛ ثروت واقعی ایران نیروی انسانی خلاق است
به گزارش خبرنگار آنا، سید مهدی ابطحی، معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در بیستوششمین جشنواره ملی تجلیل از پژوهشگران، فناوران و آثار پژوهشی برگزیده کشور که روز یکشنبه ۲۳ آذر در اردوگاه شهید باهنر برگزار شد، به تبیین نسبت علم، دین، تلاش و توسعه پرداخت و با نگاهی تاریخی و آیندهنگر، مسیر پیشرفت جوامع را تشریح کرد.
وی با اشاره به نگاه حکمتمحور به آفرینش جهان اظهار کرد: جهان بر پایه حکمت و عدل الهی و مبتنی بر قانون خلق شده و همین قانونمندی، امکان برخورد علمی با هستی را فراهم میکند.
به گفته ابطحی، اگر جهان بر اساس قوانین استوار نبود، علم و شناخت معنا نداشت. خداوند به انسان ابزار شناخت یعنی خرد و دانش را عطا کرده تا قوانین حاکم بر هستی کشف شود؛ قوانینی که قدرت میآفرینند و مسیر پیشرفت را هموار میکنند.
معاون پژوهشی وزارت علوم با تأکید بر اینکه علم به انسان قدرت میبخشد، گفت: نگاه به هستی برای کشف قوانین و تبعیت از آنها، اساس حرکت علمی است. نیایش، انسان را در مسیر درست قرار میدهد، اما پیمودن این مسیر بدون تلاش ممکن نیست. قانون موفقیت، قانون تلاش است و موفقیت بدون کوشش معنا ندارد. همچنین تلاش بدون درستکاری و حرکت در مسیر صحیح نیز به نتیجه نخواهد رسید.
ابطحی با اشاره به عقبماندگی برخی جوامع اسلامی تصریح کرد: این عقبماندگی نه به دلیل فقدان ارزشها، بلکه به دلیل کمتوجهی به تلاش مستمر و قانونمند بوده است. از نگاه وی، قانون الهی موفقیت را به تلاش گره زده و پیشرفت بدون کار و مجاهدت پذیرفته نیست.
وی سپس با مرور تحولات تاریخی انقلابهای صنعتی، مسیر فاصلهگرفتن جوامع غربی از جهان اسلام را تشریح کرد و گفت: انقلاب صنعتی اول با ابداع ماشین بخار و آغاز ماشینیشدن تولید، نقطه شروع این فاصله بود. انقلاب صنعتی دوم با تولید انبوه، شکلگیری کارخانههای بزرگ، کاهش هزینههای تولید و برقدار شدن صنایع، شکاف توسعه را عمیقتر کرد. انقلاب صنعتی سوم که از اواخر دهه ۶۰ قرن بیستم آغاز شد و مبتنی بر اتوماسیون، الکترونیک و فناوری اطلاعات بود، این فاصله را باز هم افزایش داد.
معاون پژوهشی وزارت علوم با اشاره به انقلاب صنعتی چهارم که جهان امروز درگیر آن است، گفت: این انقلاب بر اینترنت اشیاء، محاسبات ابری، رباتها و تولید هوشمند و پایدار استوار است و انسانِ مهندِ قرن جدید را شکل میدهد.
به گفته وی، ایران از نظر پایههای علمی توان ورود به این عرصه را دارد، اما پرسش اصلی درباره فراهمبودن بسترهای لازم برای بروز و شکوفایی این توانمندیهاست.
ابطحی با طرح پرسشی انتقادی افزود: میزان نگرانی نهادهای تصمیمگیر کشور از فروش یا عدم فروش نفت، در مقایسه با نگرانی درباره پرورش نیروی انسانی، متناسب با شرایط امروز جهان نیست. در حالی که دنیا در حال تجربه انقلاب صنعتی چهارم است، تمرکز بر اقتصاد نفتی نشاندهنده نگاه به گذشته است.
وی با اشاره به ذخایر نفتی کشور اظهار کرد: کل ذخایر نفتی ایران حدود ۱۲۷ میلیارد بشکه برآورد میشود که اگر یکجا فروخته و تبدیل به پول شود، ارزشی حدود ۱۰ هزار میلیارد دلار خواهد داشت؛ رقمی که حدود ۲۵ برابر ثروت کنونی کشور و پنج سال پیش حتی تا ۱۰۰ برابر آن بوده است. با این حال، اتکا به منابع نفتی و معدنی به معنای ماندن در دو قرن قبل و دورماندن از فضای توسعه بینالمللی است.
معاون پژوهشی وزارت علوم تأکید کرد: ثروت اصلی کشورها نه در منابع طبیعی بلکه در نیروی انسانی خلاق نهفته است. کشورهایی که بر منابع طبیعی تکیه دارند، هر روز فقیرتر میشوند و کشورهایی که سرمایهگذاری بر انسان خلاق را در اولویت قرار میدهند، روزبهروز غنیتر میشوند.
وی افزود: کشوری که فردای انقلاب صنعتی چهارم را درک میکند، آموزشوپرورش را مولدترین وزارتخانه خود میداند و اصلیترین ثروتش را دانشآموزان خلاق میشمارد. در مقابل، کشورهایی که از تحولات جهانی عقب ماندهاند، همچنان به مهارتهای سنتی وابسته میمانند.
ابطحی با تأکید بر اینکه ایران ناچار نیست مسیر توسعه را صرفاً با تقلید از غرب طی کند، گفت: میتوان از دستاوردهای بشری بهره گرفت و آنها را درک کرد، اما شرط آن گشودن قفل فهم و شناخت تحولات جهانی است. بدون این درک، هیچ تناسبی میان ثروت حاصل از انسان خلاق و منابع طبیعی شکل نخواهد گرفت.
وی با ابراز امیدواری نسبت به نسل آینده کشور گفت: به نسل سوم و فرزندان خلاق و توانمند ایران امیدوار است و آرزو کرد ایرانی که این نسل به فرزندان خود تحویل میدهد، کشوری شکوفاتر از امروز باشد.
معاون پژوهشی وزارت علوم سخنان خود را با دعا برای توفیق در مسیر مورد رضایت الهی به پایان رساند.
انتهای پیام/