حرکات دست، شما را به سخنران بهتری تبدیل میکنند
دکتر «جیووانی لوکا کاسیو ریزو» در مطلبی که برای وبسایت «کانورسیشن» (The Conversation) نوشته است میگوید: «صرف نظر از اینکه در حال ارائه یک سخنرانی باشید یا در حال ارائه یک پیشنهاد یا هدایت یک جلسه، احتمالا بیشتر زمان آمادهسازی خود را صرف فکر کردن درباره این میکنید که چه خواهید گفت؛ اما در مورد روشهایی که دستان خود را حرکت میدهید چطور؟
من در ایتالیا بزرگ شدهام، جایی که حرکات دست تقریبا زبان دوم است. اکنون که در آمریکا زندگی میکنم، به طرز چشمگیری متوجه شدهام که فرهنگها از نظر چگونگی و میزان استفاده از حرکات دست هنگام صحبت کردن تا چه حد متفاوتاند. با این حال، در همه زمینهها و فرهنگها یک چیز ثابت است: مردم با دستهای خود صحبت میکنند.
به عنوان فردی که ارتباطات را مطالعه میکند، متوجه شده بودم برخی سخنرانان وقتی از حرکات دست خود استفاده میکنند، بیدرنگ قابلفهمتر به نظر میرسیدند. این موضوع باعث شد از خود بپرسم: آیا این حرکات واقعا باعث میشود گویندگان موثرتر ارتباط برقرار کنند؟
پاسخ کوتاه این است: بله؛ اما فقط زمانی که این حرکات، ایدهای را که دربارهاش صحبت میکنید به صورت بصری نشان دهند. پژوهشگران این حرکات را «توضیحیِ بصری» (illustrators) مینامند. برای مثال:
• هنگام صحبت درباره فاصله، ممکن است دستهایتان را از هم باز کنید و بگویید چیزی «دورتر» است.
• هنگام توضیح رابطه دو مفهوم، ممکن است دستها را به هم نزدیک کنید و بگویید: «این ایدهها با هم سازگارند».
• هنگام توصیف بالا و پایین شدن «تقاضای بازار»، میتوانید با دست موجی شبیه نمودار بسازید.
برای بررسی حرکات دست در مقیاس وسیع، من و تیمم ۲۰۰ هزار ویدئو از بیش از ۲ هزار سخنرانی «تِد» (TED) را با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی تجزیه و تحلیل کردیم؛ ابزارهایی که میتوانند حرکات دست را فریمبهفریم شناسایی و طبقهبندی کنند.
این تحلیل را با آزمایشهای کنترل شدهای همراه کردیم که در آن شرکتکنندگان، کارآفرینانی را که در حال معرفی یک محصول بودند ارزیابی کردند.
الگوی نتایج در هر دو محیط یکسان بود. در دادههای تحلیل شده توسط هوش مصنوعی از سخنرانیهای «تِد»، حرکات تصویری پیشبینیکننده ارزیابیهای بالاتر مخاطبان بودند که در بیش از ۳۳ میلیون «لایک» آنلاین این ویدئوها منعکس شده است؛ و در آزمایشها، ۱۶۰۰ شرکتکننده سخنرانانی را که از حرکات تصویری استفاده میکردند، شفافتر، توانمندتر و متقاعدکنندهتر ارزیابی کردند.
نقش دستها در انتقال مؤثر پیام
آنچه دریافتیم این است که این حرکات به شنوندگان میانبُری بصری برای درک منظور شما ارائه میدهد. آنها مفاهیم انتزاعی را ملموستر میکنند و به شنوندگان کمک میکنند تصویر ذهنی بهتری از گفته شما بسازند. این کار باعث میشود پیام آسانتر پردازش شود؛ پدیدهای که روانشناسان آن را «روان بودن پردازش» یا processing fluency مینامند؛ و دریافتیم زمانی که ایدهها آسانتر قابلفهم باشند، مخاطبان معمولا سخنران را توانمندتر و متقاعدکنندهتر میبینند.
اما تمام حرکات دست مفید نیستند. حرکاتی که با پیام همخوانی ندارند؛ مانند تکان دادن بیهدف دستها، بیقراری یا اشاره بیربط هیچ مزیتی ندارند و حتی در برخی موارد پرت کننده حواس هستند.
یک نکته عملی این است که روی وضوح تمرکز کنید، نه روی «طراحی حرکت». فکر کنید دستهایتان در کجا به طور طبیعی آنچه را میگویید نشان میدهند؛ مانند تاکید بر اندازه، جهت یا احساس و بگذارید با هدف حرکت کنند.
دکتر «جیووانی لوکا کاشیو ریتسو» در پایان مینویسد: دستهای شما فقط عنصر تزئینی برای کلماتتان نیستند. آنها میتوانند ابزاری قدرتمند برای طنین انداز کردن ایدههایتان باشند.
انتهای پیام/