صفحه نخست

آناتک

آنامدیا

دانشگاه

فرهنگ‌

علم

سیاست و جهان

اقتصاد

ورزش

عکس

فیلم

استانها

بازار

اردبیل

آذربایجان شرقی

آذربایجان غربی

اصفهان

البرز

ایلام

بوشهر

تهران

چهارمحال و بختیاری

خراسان جنوبی

خراسان رضوی

خراسان شمالی

خوزستان

زنجان

سمنان

سیستان و بلوچستان

فارس

قزوین

قم

کردستان

کرمان

کرمانشاه

کهگیلویه و بویراحمد

گلستان

گیلان

لرستان

مازندران

مرکزی

همدان

هرمزگان

یزد

پخش زنده

۰۸:۰۰ | ۰۶ / ۰۹ /۱۴۰۴
| |

نگرانی دانشمندان از ناپدید شدن «کرم زامبی» یا همان مهندس اکوسیستم

ناپدید شدن ناگهانی یک گونهٔ کلیدی در اعماق اقیانوس می‌تواند زنجیره‌ای از پیامد‌های بوم‌شناختی را رقم بزند؛ از برهم خوردن چرخه‌های تجزیه تا اختلال در شکل‌گیری زیستگاه‌های تازه. اکنون دانشمندان می‌گویند «کرم زامبی» یا همان مهندس مهم اکوسیستم‌های اعماق دریا، به‌طرز نگران‌کننده‌ای از یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌هایی که همیشه در آن دیده می‌شد ناپدید شده است؛ یافته‌ای که طی یک مطالعه ده‌ساله بدست آمده و می‌تواند نشانه‌ای از تغییرات گسترده‌تر در اکوسیستم‌های عمیق و مرتبط با افت اکسیژن و تغییرات اقلیمی باشد.
کد خبر : 1013949

به گزارش «سای‌تک‌دیلی» (SciTechDaily)، در بسیاری از فیلم‌های ترسناک، نگران‌کننده‌ترین لحظات زمانی رخ می‌دهد که موجوداتی دیده نمی‌شوند.اما در علم اعماق دریا، غیبت یک موجود می‌تواند بسیار هشداردهنده‌تر باشد. هنگامی که پژوهشگران نتوانند کرم زامبی یا «استخوان‌خوار» (Osedax) را بیابند، این مسئله می‌تواند نشانه‌ای از کاهش جمعیت یک گونه یا بروز اختلال گسترده‌تر در اکوسیستم باشد؛ اختلالی که احتمالا با تغییرات اقلیمی بلندمدت مرتبط است.

«فابیو دی‌ لئو»، دانشمند ارشد در شبکه اقیانوسی کانادا (ONC) و استادیار وابسته در دپارتمان زیست‌شناسی دانشگاه ویکتوریا (UVic)، یکی از سرپرستان آزمایشی بود که در آن استخوان‌های نهنگ گوژپشت در بستر دریا در سواحل بریتیش کلمبیا قرار داده شد. در طول این مطالعه، تیم هیچ نشانه‌ای از حضور کرم «استخوان‌خوار» پیدا نکرد؛ یعنی گونه‌ای که معمولا نقش حیاتی در تجزیه اسکلت نهنگ‌ها دارد.

یک مهندس گمشده اکوسیستم

کرم «استخوان‌خوار» دهان، مقعد یا دستگاه گوارش ندارد؛ با این حال با قلاب کردن ساختارهای ریشه‌مانند خود به استخوان و اتکا بر میکروب‌ها برای استخراج مواد مغذی زنده می‌ماند. این ویژگی زیستی غیرمعمول این جانور را به یک «مهندس اکوسیستم» مهم تبدیل می‌کند.

به گفته دی‌ لئو، فقدان کامل کلنی‌سازی کرم زامبی که در تصاویر دوربین‌های زیرآبی با وضوح بالای شبکه اقیانوسی کانادا (ONC) طی ۱۰ سال پایش ثبت شده، نتیجه‌ای مهم و نگران‌کننده است. او اشاره می‌کند که چنین غیبت بلندمدتی که در علم به‌عنوان «نتیجه منفی» شناخته می‌شود، پرسش‌های مهمی درباره تغییرات احتمالی در این محیط‌های عمیق مطرح می‌کند. 
او می‌گوید: «این مشاهده‌ای قابل‌توجه در یک آزمایش بلندمدت بود». او یادآور می‌شود که این امر ممکن است با غلظت‌های پایین اکسیژن در محل پایش توضیح داده شود.

دره« بارکلی»، محلی که پژوهشگران استخوان‌های نهنگ را نزدیک به هزار متر زیر سطح اقیانوس آرام قرار دادند، منطقه‌ای با اکسیژن طبیعیِ کم است و با مسیرهای مهاجرت نهنگ‌های گوژپشت و نهنگ‌های خاکستری همپوشانی دارد. زمانی که نهنگ‌ها بر اثر عوامل طبیعی یا حوادثی مانند برخورد با کشتی یا گیر افتادن در تور ماهیگیری می‌میرند، اجساد آن‌ها به اعماق فرو می‌رود و پدیده «سقوط نهنگ» را شکل می‌دهد. این لاشه‌ها بسترهای غنی تغذیه‌ای ایجاد می‌کنند که می‌توانند آغاز شکل‌گیری کانون‌های جدیدی از تنوع زیستی شوند.

کرم زامبی (Osedax) روی یک استخوان. تصویر: Yoshihiro Fujiwara/JAMSTEC

نبودِ کرم‌های زامبی نشانه مشکلی بزرگ‌تر است

نبود کرم زامبی روی استخوان‌ها در این مطالعه نشان می‌دهد مشکلی وسیع‌تر در جریان است. گسترش مناطق حداقل اکسیژن (OMZs) در شمال ‌شرق اقیانوس آرام و دیگر مناطق،  تحت ‌تاثیر تغییرات اقلیمی، ممکن است زیستگاه‌های اعماق دریا را به‌گونه‌ای مختل کند که تهدیدی برای ثبات بلندمدت آن‌ها باشد.

مشاهدات اولیه از یک مطالعه دیگر روی این رویدادهای «سقوط نهنگ» در یکی از نقاط دیگر شبکه پژوهشی زیرآبی NEPTUNE نیز نشان می‌دهد که کرم‌های زامبی در آن مناطق نیز ممکن است تحت فشار باشند.

چرا به استخوان‌خوارها نیاز داریم؟

اگر «استخوان‌خوار» نتواند وظایف خود را انجام دهد و روند جانشینی زیستی پیرامون لاشه نهنگ را پیش ببرد، گونه‌های دیگر نیز ممکن است قادر به کلنی‌سازی و بهره‌برداری از مواد مغذی لاشه نباشند. دی‌ لئو می‌گوید این محل‌های سقوط‌ نهنگ «تقریبا شبیه جزیره‌اند» و «زیستگاهی پله‌پله برای این گونه و گونه‌های تخصصی دیگر وابسته به استخوان نهنگ» محسوب می‌شوند.

او توضیح می‌دهد: «اساسا درباره احتمال از دست رفتن گونه‌ها صحبت می‌کنیم.» او توضیح می‌دهد که کرم استخوان‌خوار بالغ معمولا روی استخوان نهنگ رشد می‌کند و لاروهای آن در فواصل بسیار دور در دریا پخش می‌شوند تا زیستگاه‌های سقوط نهنگ را حتی صدها کیلومتر دورتر کلنی‌سازی کنند. «بنابراین این پیوستگی، این زیستگاه‌های جزیره‌مانند، دیگر به هم متصل نخواهند بود و ممکن است تنوع گونه‌های کرم استخوان‌خوار در مقیاس منطقه‌ای از بین برود».

افزون بر این، پژوهشگران دریافتند که یک مهندس اکوسیستم دیگر ( دوکفه‌ای‌های چوب‌خوار زایلوفاگا )  نیز به ‌نظر می‌رسد تحت استرس ناشی از کمبود اکسیژن قرار دارند. اگرچه این دوکفه‌ای‌ها روی نمونه‌های چوب قرارگرفته در دره بارکلی دیده شدند، نرخ کلنی‌سازی آنها بسیار کمتر از نواحی با اکسیژن بیشتر بود؛ مسئله‌ای که پیامدهایی برای کند شدن تجزیه کربن و نیز کند شدن کلنی‌سازی گونه‌های متعددی دارد که معمولا در تونل‌های ایجادشده توسط  زایلوفاگا زندگی می‌کنند.

انتهای پیام/

ارسال نظر