پایتخت نباید میدان آزمایش باشد/ با انتخابات تناسبی مشارکت ضربه میخورد
«مجتبی شاکری» عضو سابق شورای شهر تهران و دبیرکل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی، در گفتوگو با خبرنگار سیاسی آنا ، درمورد انتخابات تناسبی اظهارکرد: انتخابات تناسبی یک «مدل» است برای تجمیع آرا و تجربهای دموکراتیک که ما تاکنون آن را آزمون نکردهایم. تجربه چنین مدلی نباید بهصورت ناگهانی و در گستره پایتخت به اجرا گذاشته شود.
وی ادامه داد: قاعدتاً وقتی میخواهیم چنین مدلی را تجربه کنیم، نباید پایتخت را موضوع این کار قرار دهیم؛ یعنی یکباره جغرافیا و جمعیت پایتخت برای این تجربه انتخاب نشود. بهتر است پیش از اجرا در مقیاس بزرگ، آزمون و خطا در شهرستانها یا استانهای کوچکتر انجام شود، زیرا ممکن است مشارکت در تهران را کاهش دهد.
سختی فرآیند رأیگیری؛ مشارکت ضربه میخورد
وی افزود: اگر میخواهیم چنین مدلی را تجربه کنیم، باید ارتباطمان را با مردم و تلقی آنها از آزادی رأی هماهنگ کنیم. نباید روند رأیدادن بهگونهای باشد که برای رأیدهندگان دشواری ایجاد کند. طولانیشدن گرفتن مدارک، ایستادن در صف و پیچیدگیهای بروکراتیک باعث کاهش مشارکت میشود.
فرمولهای پیچیده و سردرگمی مردم
در ادامه، شاکری با اشاره به پیچیدگیهای فرمولی و مکانیسمهای اجرایی انتخابات تناسبی، گفت: بنده در دل مباحث شورای ائتلاف بودم؛ توضیح دوستانی که دستاندرکار تنظیم این طرح بودند، اینکه چه اتفاقاتی میخواهد بیفتد، نقش فهرستها، مردم، نامزدهای مستقل چگونه خواهد بود و چگونه باید این رایزنیها صورت بگیرد قانعکننده نبود. زیرا فرمولهای آن بسیار پیچیده است. هرچه فرآیندها پیچیده و زمانبر شود، مردم از کارهای سخت زده میشوند و مشارکت کاهش مییابد.
مردم معمولاً لیستی رأی نمیدهند
شاکری بیان کرد: نظرسنجیها میگوید در کشور ما مردم هیچوقت از سر قاعده لیستی رأی نمیدهند، مگر در مواردی که دوگانهسازی سیاسی بهوجود آمده باشد و تمرکز آرا بهصورت موقت ایجاد شود؛ فهم درست اخلاق سیاسی جامعه ضروری است.
احزاب صنفی و فقدان احزاب عمومی در تهران
شاکری معتقد است: در وضعیت فعلی کشور، تکلیف احزاب روشن نیست. ما در کشور احزاب صنفی داریم؛ مثلاً مهندسین، پزشکان، دانشجویان، فارغالتحصیلان هرکدام در واقع گروههای صنفیاند و در داخل تهران هم احزاب عمومی فراگیر نیستند؛ ترکیبشان مشخص نیست. احزابی هم که ترکیبی یا ائتلافی شکل میگیرند، اگر نتوانند کنار هم جمع شوند، به پراکندگی ختم میشوند و این در نظام انتخاباتی که بر تعهد و فهرست مبتنی است، مشکلساز خواهد شد.
اشتباه «اشتراک صفر» و پیامدهایش برای شایستهگزینی
وی ادامه داد: قاعدهای در برخی از نیروهای انقلاب وجود داشته است که به آن میگویند «اشتراک صفر»؛ یعنی اگر کسی بخواهد در فهرست شورای ائتلاف بماند، نباید در هیچ فهرست دیگری حضور داشته باشد؛ که با آن مخالف هستم زیرا این احترام به افراد نیست و در واقع شایستهگزینی را مختل میکند.
وی توضیح داد: ممکن است شما شخصی را شایسته بدانید و بخواهید او را در فهرست خود بیاورید، اما اگر آن فرد بخواهد مستقل عمل کند یا در معرض نظر دیگران نیز قرار بگیرد، این قاعده او را از رقابت آزاد محروم میکند.
در نظام تناسبی، شایستهها ممکن است در فهرست شما نباشند
شاکری تصریح کرد: اگر انتخاب اکثریتی باشد، ممکن است فرد شایسته را بهدست بیاوری؛ اما در نظام تناسبی، شایستهها ممکن است نخواهند در فهرست شما باشند و اگر آنها در تعهد دادن آزاد نباشند، افراد تکراری یا نامناسب جایگزین میشوند و این به نفع شهر و چرخش نخبگان نیست و برای ورود نیروهای جوان و باطراوت باید اجازه رقابت آزاد داده شود تا مردم فرصت شناخت پیدا کنند.
قانونگذاری محدودکننده ممنوع
شاکری تاکید کرد: نباید به مردم گفت شما باید تحت محدودیت این قانون رأی بدهید؛ هر کسی میخواهد به هر تعدادی که خواست رأی بدهد. حتی رهبری میفرمایند که من فهرستهای مختلف را نگاه میکنم و از میان آنها کسانی را که میشناسم انتخاب میکنم؛ بنابراین محدود ساختن عرصه رأیدهی به فهرستهای رسمی صرف، صحیح نیست.
خطر حذف انجمنها و کانونهای کوچکِ فعال سیاسی
شاکری در پایان تأکید کرد: در انتخابات تناسبی، گروههای کوچک یا کانونها و انجمنهایی که حزب نیستند، اما فعال سیاسیاند، ممکن است از گردونه خارج شوند و هویتشان نابود شود. این وضعیت نوعی نقض حق فعالیت سیاسی است و اگر مسئولین بخواهند با سازوکارهای انتظامی با این کنشها مقابله کنند، آشفتگی بهوجود خواهد آمد. نباید آنقدر ولنگاری در اجرا ایجاد شود که زیبایی انتخابات از بین برود.
انتهای پیام/