هشدار درباره تشدید وابستگی جهان به نفت خاورمیانه

به گزارش گروه اقتصادی آنا به نقل از شانا، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد که تولیدکنندگان نفت در خاورمیانه همچون عربستان سعودی و عراق، اکنون بیشترین سهم بازار نفت پس از تحریم سوخت اعراب در دهه ١٩٧٠ را در اختیار دارند.

باتوجه به سقوط شدید قیمت نفت در دوسال گذشته که باعث کاهش تولید نفت‌های گران در آمریکا، کانادا و برزیل شده است، تقاضا برای نفت تولیدکنندگان خاورمیانه افزایش قابل توجهی داشته است.

فاتح بیرول، مدیرعامل آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در این باره گفت: خاورمیانه منبع اصلی و اول واردات نفت است، هرچه تقاضا برای نفت بالاتر رود، نیاز کشورهای واردکننده به واردات بالاتر خواهد رفت.

براساس آمارهای آژانس بین‌المللی انرژی، تولیدکنندگان نفت در خاورمیانه اکنون ٣٤ درصد از تولید نفت‌خام جهان را دراختیار دارند و روزانمه حدود ٣١ میلیون بشکه نفت روانه بازار می‌کنند. این بالاترین سهم این منطقه از بازار جهانی نفت از سال ١٩٧٥ تاکنون یعنی در چهار دهه اخیر است. در آن زمان نیز سهم خاورمیانه از تولید جهانی نفت معادل ٣٦ درصد بوده است.

در سال ١٩٨٥ و با افزایش تولید نفت از دریای شمال، سهم خاورمیانه تا ١٩ درصد سقوط کرد.

رشد فوق سریع عرضه نفت از سوی میادین نفت شیل آمریکا باعث شد سقوط شدید قیمت نفت در اواسط سال ٢٠١٤ کلید بخورد، این بار برخلاف دهه ١٩٨٠، تولیدکنندگان نفت اوپک تصمیم گرفتند تولید نفت خود را بدون تغییر حفظ کنند تا از سهم بازار اعضای این سازمان دفاع کنند و این موضوع را به کاهش تولید برای دفاع از قیمت‌ها ترجیح دادند.

پس از آن‌که قیمت نفت از زمانی که در محدوده ١٠٠ دلار معامله میشد به نصف قیمت رسید، تقاضا برای نفت‌خام افزایش یافته است. رییس آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید تلاش ها برای بهبود وضعیت بهره‌وری انرژی و کاهش آلاینده های محیط زیست چندان موفق نبوده و رانندگان بازهم به خرید خودروهای پرمصرف روی آورده‌اند.

به گفته بیرول، تنها در آمریکا، تعداد خودروهای شاسی بلند پرمصرفی که خریداری شده، ٢,٥ برابر خودروهای استاندارد بوده است. موضوعی حتی نگران‌کننده تر برای سیاستگذاران در چین، این است که میزان خرید خودروهای شاسی‌بلند چهاربرابر خودروهای عادی است که نشان می‌دهد فرهنگ سریعا رو به رشد مصرف خودرو در این کشور سلیقه آمریکایی‌ها در استفاده از خودروهای بزرگتر و پرمصرف‌تر را تقلید می‌کند.

به گفته مدیرعامل آژانس بین‌المللی انرژی، قیمت‌های پایین نفت خبر بدی برای رشد و توسعه برنامه‌های بهره‌وری انرژی است.

چین کانون رشد تقاضای نفت در دهه گذشته بوده است، روندی که این کشور را به دومین مصرف‌کننده بزرگ نفت جهان پس از آمریکا تبدیل کرده است و این کشور را در رتبه نخست واردکنندگان نفت‌خام قرار داده است.

صدها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در بخش انرژی از سال ٢٠١٤ تاکنون متوقف شده است و شرکت‌ها پیچیده‌ترین اقدامات کاهش هزینه‌ها در ٣٠ سال گذشته را در پیش گرفته‌اند. این باعث کاهش تولید در کشورهای خارج از اوپک شده است و انتظار می‌رود تولید نفت آمریکا و سایر کشورهای مشابه امسال کاهش قابل توجهی را ثبت کند.

این درحالی است که در چنین شرایطی رشد تولید از سوی ایران، عربستان و عراق این جای خالی را پرکرده است.

رییس آژانس بین‌المللی انرژی در ادامه گفت: خاورمیانه به ما یادآوری کرده است که آن‌ها بزرگترین منبع نفت ارزان هستند. انتظار می‌رود تولیدکنندگان این منطقه سه چهارم از رشد تقاضای نفت در دو دهه آینده را مال خود کنند.

درحالی که برخی سیاستمداران به آمریکا گفته اند وابستگی نفتی‌اش به خاورمیانه را پایین بیارود، رییس آژانس بین‌المللی انرژی به سیاستمداران هشدار داد که نباید از اهمینت منطقه خاورمیانه غافل شد. آن‌هم در شرایطی که تقاضا بالاتر از عرضه درحال رشد است و واردات نفت آمریکا نیز افزایش پیدا می‌کند.