هزینه‌های بی رویه ٩ وزارتخانه در ورزش/ فعالیت 150 تیم ورزشی زیر نظر دولت

وزارت ورزش همچنان صاحب سرخابی‌ها
در حالی که چند سالی از اجرای اصل ٤٤ قانون اساسی برای واگذاری باشگاه‌های دولتی به بخش خصوصی می‌گذرد، همچنان استقلال و پرسپولیس زیر نظر وزارت ورزش اداره می‌شوند. این ٢ باشگاه که طرفداران میلیونی در سراسر کشور دارند،‌ سال گذشته چند باری به مزایده گذاشته شدند اما به نظر می‌رسید عزمی برای واگذاری آنها وجود ندارد تا این‌که بار دیگر اختیارشان به دست وزارت ورزش بیفتد. این وزارتخانه هم هر‌سال به صورت سلیقه‌ای هیأت‌مدیره ٢ باشگاه را تغییر می‌دهد و نقشه جدیدی برایشان می‌ریزد، اگرچه ادعا می‌کند پولی از بودجه این وزارتخانه به سرخابی پایتخت تزریق نمی‌شود.
کدام وزارتخانه‌ها باشگاه‌داری می‌کنند؟
شاید به صورت مستقیم نه اما باشگاه‌داری در سیاست‌های وزارت صنعت و معدن هم وجود دارد. شرکت‌هایی همچون سایپا، ایران‌خودرو، فولاد مبارکه اصفهان، آلومینیوم اراک و... در بخش ورزش بسیار فعال هستند که نمونه بارز آنها تیم‌هایی است که در لیگ برتر فوتبال هر ساله بودجه‌هایی چند ده میلیاردی صرف آنها می‌شود. وزارت اقتصاد هم با تیمداری برخی از بانک‌های دولتی و خصوصی نظیر بانک ملی و بانک سامان وارد این چرخه شده و در رشته‌های مختلف حضور دارد. جالب است بدانید که وزارت علوم نیز با داشتن تیمی مثل دانشگاه آزاد در عرصه ورزش حضور فعالی دارد. از سویی وزارت نیرو که در گذشته با داشتن تیم‌هایی همچون برق تهران و شیراز به دنبال تیمداری در ورزش بود، چند سالی است که فعالیت حرفه‌ای در این عرصه را برای خود ممنوع کرده است. وزارت رفاه و تأمین اجتماعی نیز زیرمجموعه‌هایی همچون بیمه‌های دولتی و خصوصی دارد که در رشته‌های مختلف دست به تیمداری زده‌اند. وزارت دفاع هم در گذشته تیم صبا باتری را روانه مسابقات کرده بود که آن را به بخش خصوصی و استان قم واگذار کرد و هم اکنون نیز در بخش والیبال تیمی با نام این وزارتخانه فعالیت می‌کند. حتی وزارت کشور نیز از این قاعده مستثنی نیست چون شهرداری‌ها که زیر نظر این وزارتخانه فعالیت می‌کنند، تقریباً در تمام رشته‌های ورزشی تیمداری کرده و گاهی اوقات مثل شهرداری ارومیه در والیبال سرمایه‌گذاری عظیمی هم انجام می‌دهند.
هزینه‌های گزاف روی دست ٩ وزارتخانه
با توجه به اسامی باشگاه‌هایی که به آنها اشاره کردیم، به این نکته پی می‌بریم که ٩ وزارتخانه هم اکنون بخشی از بودجه و انرژی خود را درگیر ورزش کرده‌اند. در این‌که ورزش دارای جذابیت‌های زیادی هم برای مدیران است، هیچ تردیدی نیست اما آیا هزینه از بودجه دولتی به صورت بسیار گسترده در باشگاههای ورزشی هزینه‌های گزافی را روی دست این وزارتخانه نمی‌گذارد؟ به نظر می‌رسد تا به حال کمترین توجه به این موضوع شده و حتی با وجود تصویب قوانینی همچون ممنوعیت هزینه کرد سازمان‌های دولتی در ورزش، همچنان حضور در ورزش به هر قیمتی برای برخی از مدیران جذاب است.
اولیایی: ورزش از نظر کمی و کیفی ضرر می‌کند
کاظم اولیایی، کارشناس مدیریت ورزش و مدیرعامل سابق باشگاه استقلال درباره تیمداری وزارتخانه‌ها می‌گوید: «متاسفانه بعد از انقلاب فرصت این‌که به ورزش توجه عمیق شود، به وجود نیامده است. برخی ورزشی‌ها هم از این فرصت استفاده کردند و در مجلس قانونی را تصویب کردند که یک‌درصد بودجه نهادهای دولتی به ورزش برسد. این مصوبه هم توهین به ورزش بود و هم بسیار ناشیانه صورت گرفت. این مصوبه بنیان را بر این گذاشت که دولت وارد ورزش حرفه‌ای شود و جالب است که بعداً همان مجلس به دولت ایراد گرفت که چرا وارد ورزش شده است. الان شرایط خوبی در ورزش کشور حاکم نیست چون دولت هم پول می‌دهد، هم اضافه‌تر از روال معمول هزینه می‌کند و درنهایت هم متهم به این می‌شود که بی دلیل در ورزش بودجه صرف کرده است.» وی همچنین می‌افزاید: «واقعیت این است که ورزش حرفه‌ای هم پول دولت را از بین می‌برد و هم این‌که خودش را تضعیف می‌کند. درواقع از نظر کمی و کیفی حضور وزارتخانه‌ها در بخش ورزش زیر سؤال است چون از مدیران دلسوز هم استفاده نمی‌شود و هر مدیری برای بقای خود از جیب دولت هزینه می‌کند. وزارتخانه‌ای مثل نفت اصلاً مأموریت دیگری دارد اما در ورزش فعالیت گسترده‌ای دارد. جالب است که می‌گویند در ورزش حرفه‌ای هزینه نمی‌کنند اما با بند و تبصره قانون را دور می‌زنند. زمان ریاست علی آبادی در سازمان تربیت بدنی نامه‌ای نوشته شد که لیگ فوتبال ما حرفه‌ای نیست و منعی برای حضور تیم‌های دولتی وجود ندارد، درحالی‌که همان زمان در نامه نگاری به کنفدراسیون آسیا برای افزایش سهمیه‌های فوتبال ایران اعلام می‌کردیم لیگ ما حرفه‌ای است.»
اجحاف در حق تیم‌های خصوصی
از چند‌سال قبل حضور باشگاه‌های خصوصی در سطح ورزش کشور گستردگی بیشتری را پیدا کرده اما بارها شاهد بودیم که افراد حقیقی و حقوقی بعد از چند‌سال تیمداری و فعالیت به دلیل عدم توان رقابت با باشگاه‌های دولتی از کار خود پشیمان و دلسرد شده‌اند. به نظر می‌رسد حذف تیم‌های دولتی و حداقل ساماندهی آنها در بخش ورزش نیاز به یک عزم جدی دارد و حتی ممکن است خیلی از معادلات را برهم بزند. باید دید تا چه زمانی تیمهای خصوصی که با مشقت‌های فراوان به فکر تأمین بودجه سالیانه خود هستند، زیر سایه تیم‌های دولتی قرار می‌گیرند. در سال‌های اخیر بارها دیده شده که تیم‌های دولتی با هزینه‌های بیشتر در امر رسیدن به‌عنوان قهرمانی در رقابت‌های باشگاهی موفق‌تر عمل کرده‌اند و تیم‌های خصوصی نیز بیشتر در آستانه سقوط قرار دارند.