از کنترل توانایی نظامی تهران تا اعتراف به قدرت منطقه‌ای ایران؛ رسانه‌های عرب‌زبان فردای برجام چه نوشتند؟
مجتبی اسماعیلی، گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا: عمده رسانه‌های مشهور عرب‌زبان منطقه خاورمیانه، صبح فردای اعلام برجام با نگرشی نسبتا مثبت به این توافق تاریخی پرداختند. این رسانه‌ها ضمن اشاره به طولانی‌مدت بودن مذاکرات مربوط به این توافق، اظهار امیدواری کردند که این سند بتواند مناقشات مربوط به پرونده هسته‌ای ایران را پایان دهد.
با وجود این، نباید فراموش کرد که گرایش اصلی این رسانه‌ها نسبت به چگونگی انعکاس برجام، تا اندازه‌ای تابعی از سیاست‌های دولت‌های آن‌ها در قبال جمهوری اسلامی ایران است. به این ترتیب، در حالی که رسانه‌های عراقی و سوری با دیدی کاملا مثبت، موضوع برجام را انعکاس دادند، رسانه‌های کویتی و عربستانی در این خصوص جانب احتیاط را گرفتند.
عکاظ (عربستان): توافق هسته‌ای توان تسلیحات ایران را محدود می‌کند
نویسندگان و ستون‌نویسان این روزنامه سعودی بیشتر از متن توافق به موضوع بازدارندگی این توافق و عنوانی همچون «ممانعت از گسترش توان تسلیحاتی ایران» پرداختند و تلاش کردند تا ابعاد محدودکننده ایران را برای مخاطبان بازگو کنند.
این روزنامه در یکی از مطالب خود به نقل از ناظران سیاسی می‌نویسد: «توافق هسته‌ای به ایران اجازه می‌دهد تا اورانیوم غنی‌شده و همچنین فراورده‌های نیروگاه اراک را که در زمینه تولید آب سنگین فعالیت می‌کند، بفروشد و بدین‌وسیله به باشگاه تاجران فراورده‌های هسته‌ای با اغراض مسالت‌آمیز بپیوندد. همچنین این توافق به ایران اجازه می‌دهد فعالیت‌های هسته‌ای خود را ادامه دهد و طی این توافق از توقف برنامه هسته‌ای خودداری می‌شود، موضوعی که پیشتر برخی کشورهای بزرگ غربی در مذاکرات خواستار آن بودند.»
روزنامه الاهرام (مصر): اعتراف آمریکا به قدرت منطقه ای ایران
روزنامه مصری الاهرام در دو گزارش جداگانه علاوه بر استقبال نسبی از توافق به دست آمده میان ایران و گروه 1+5 بر سر برنامه هسته‌ای ایران، به موضوع «آنچه بعد از توافق رخ می‌دهد» می‌پردازد و در یکی از گزارش‌های خود می‌نویسد: «توافق به دست آمده پس از گذشتن از مسیری طولانی، تحول بزرگی در روابط بین‌المللی به وجود خواهد آورد و تردیدی وجود ندارد که این توافق آثار کلانی دارد و دامنه آن محدود به خاورمیانه نخواهد شد و جهان را دربرمی‌گیرد.»
الاهرام می‌افزاید: «توافق هسته‌ای به معنای اعتراف بین‌المللی و مشخصا آمریکا به این موضوع است که ایران یک قدرت منطقه‌ای مهم است و ناگزیر باید وارد محاسبات قدرت در منطقه شود.»
السفیر (لبنان): ایران پس از توافق هسته‌ای دنبال سرمایه‌گذاری خارجی است
روزنامه السفیر، چاپ لبنان پس از انتشار خبر به دست آمدن توافق هسته‌ای در ژنو میان ایران و گروه 1+5 در گزارشی نوشت: «انتظار می‌رود که ایران 78 میلیون نفری و غنی از ذخایر نفت و گاز بلافاصله پس از لغو تحریم‌های وضع‌شده، برنامه‌ریزی وسیعی برای سرمایه‌گذاری خارجی انجام دهد؛ موضوعی که فحوای آن از متن توافق تاریخی با قدرت‌های بزرگ بر سر برنامه هسته‌ای تهران مشخص می‌شود.»
این روزنامه افزود: «به‌زودی زیگمار گابریل، مشاور صدراعظم و وزیر اقتصاد آلمان به تهران می‌رود تا در زمینه سرمایه‌گذاری با هیأت‌های بازرگانی ایران رایزنی کند.»
الاخبار (لبنان): ایران کشور بزرگ هسته‌ای؛ اسرائیل خشمگین
روزنامه الاخبار، دیگر نشریه چاپ لبنان با استقبال از توافق هسته‌ای، آن را مایه خشم رژیم اشغالگر قدس می‌خواند و در گزارشی می‌نویسد: «حقیقت آن است که توافق هسته‌ای جامع میان ایران و کشورهای بزرگ موضوع شگفت‌انگیزی نیست، اما نگرانی از چنین موضوعی را از مدت‌ها پیش می‌توان در موضع‌گیری‌های مسئولان (حکومتی یا مخالف) اسرائیل مشاهده کرد.»
الاخبار می‌افزاید: «ایران در معرکه‌ای بزرگ پیروز شد و اسرائیل را می‌توان خسران‌دیده بزرگ نامید که توافق هسته‌ای خطری برای امنیت این رژیم به‌شمار می‌رود.»
این روزنامه در بخش دیگری از گزارش خود فضای حاکم بر اسرائیل را به دو بخش تقسیم می‌کند و می‌نویسد: «در اسرائیل گروهی این توافق را به عنوان عاملی در جهت شکل گرفتن ایران با انرژی صلح آمیز هسته‌ای می‌بینند و گروهی دیگر آن را اشتباهی بزرگ می‌پندارند.»
الاخبار می‌افزاید که اسرائیلی‌های خشمگین از توافق، زمین بازی را به کنگره آمریکا خواهند برد تا شاید در آنجا بتوانند آرزوهای خود برای مقابله با ایران را برآورده کنند.
المدی (عراق): کری و ظریف؛ مهندسان توافق هسته‌ای
روزنامه عراقی المدی در گزارشی با بیان تلاش‌های محمد جواد ظریف و جان کری، وزیران امور خارجه ایران و آمریکا در دستیابی به توافق هسته‌ای نوشت: «تردیدی وجود ندارد که نقاط مشترکی میان هوادار سابق انقلاب اسلامی ایران و سناتور دموکرات سابق آمریکا وجود داشت که باوجود همه تحریم‌ها و محدودیت‌ها توانستند سکوتی تاریخی را بشکنند.»
المدی می‌نویسد: «ظریف و کری در 21 ماه از ماراتن مذاکرات، بحران‌های 12 ساله را بررسی کردند و توانستند کار را به یک مصافحه تاریخی در سازمان ملل متحد برسانند، موضوعی که زمینه آن پس از 50 دیدار فراهم نشده بود.»
به نوشته این روزنامه عراقی، ظریف کهدرس‌خوانده در آمریکا و آشنا به فضای سیاسی این کشور است و حتی در بین سال‌های 2002 و 2007 (1381 تا 1386) سفیر ایران در سازمان ملل متحد بود، با خنده توانست عقب‌نشینی‌های زیادی را به طرف غربی تحمیل کند و به راحتی با جان کری در خیابان‌های ژنو قدم بزند.
المدی نوشت: «در طرف مقابل، کری بی‌تردید دیپلماتی آمریکایی است که بارها با طرف ایرانی از جمله در سال 2012 (1391) در عمان رایزنی کرده است. رایزنی‌هایی که منجر به ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای شد.»
الایام (فلسطین): جهان استقبال کرد؛ اسرائیل محکوم
روزنامه الایام، چاپ فلسطین به بازتاب توافق هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 پرداخت و نوشت: «توافق 109 صفحه‌ای که به ایران اجازه هسته‌ای شدن در مقابل رفع تحریم‌های اقتصادی را می‌دهد و نوعی موفقیت دیپلماسی میان ایران و جامعه بین‌الملل به‌شمار می‌رود با واکنش‌های مثبت جهان مواجه شد؛ البته در این میان اسرائیل به محکوم کردن آن پرداخت.»
این روزنامه می‌افزاید: «دفتر نخست‌وزیر اسرائیل با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که این توافق را به رسمیت نمی‌شناسد و آن را اشتباهی بزرگ می‌داند. حتی در این میان اطمینان‌بخشی باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا به اسرائیل کافی نبود.»
الایام نوشت: «در حالی که ایرانی‌ها در خیابان‌ها به جشن و پایکوبی پرداختند و رئیس‌جمهوری ایران توافق هسته‌ای را تبریک گفت، در طرف مقابل کارشناسان اسرائیلی خواستار مقابله جدی نتانیاهو با توافق هسته‌ای شدند و جمهوری‌خواهان کنگره آمریکا به توافق حمله کردند. در این میان عربستان با نگران به این توافق می‌نگرد.»
الوطن (سوریه): محور مقاومت پیروز شد
این روزنامه الوطن چاپ سوریه با استقبال از توافق هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5، به پوشش گسترده بازتاب‌ها و اخبار مربوط به این توافق پرداخت و در یکی از گزارش‌هایش نوشت: «پس از ایستادگی‌های ملت ایران و با مواضع حمایت‌گرانه روسیه و چین، محور مقاومت به پیروزی دست یافت.»
نگارنده گزارش الوطن با بیان اینکه جهان از امروز وارد فاز جدیدی از امنیت و صلح می‌شود و منطقه، آرامش را درک می‌کند، می‌نویسد: «مذاکرات حدود 12 ساله میان ایران و قدرت های غربی که به توافق منجر شد، به نیروهای اشغالگر، متکبر و آتش‌افروز ثابت کرد که با مذاکره و گفت‌وگو میان کشورها می‌توان شاهد نتیجه بود و زور، شرط گذاشتن، اشغالگری، تخریب و ترور مردم هیچ ثمری ندارد.»
به‌نوشته الوطن، بی‌تردید، این توافق بدون ایستادگی ملت و رهبر ایران که با همه نوع تحریم بین‌المللی‌ای مواجه شده بودند، میسر نبود. همچنین اگر نبود ایستادگی ملت مقاوم سوریه، که از طرف محور مقاومت با قدرت‌های جهانی می‌جنگید، شاهد عقب‌نشینی‌ها از طرف غرب نبودیم. این مقاومت به طور غیر مستقیم بر ایستادگی جمهوری اسلامی ایران در حمایت از جنبش‌های مقاومت اسلامی تاثیرگذار بود.
الانباء (کویت): نیم خط خبر
در حالی که روزنامه‌های کویت بسیار جزئی و محدود تنها اقدام به انتشار خبر توافق هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 کرده بودند، روزنامه الانباء نوشت: «مذاکرات ماراتن‌گونه هسته‌ای ایران و قدرت‌های غربی سرانجام پس از 21 ماه، با توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران پایان یافت.»
این روزنامه افزود: «محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در کنفرانس خبری مشترک با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا این توافق را بارقه امیدی برای جهان توصیف کرد و گفت که این توافق، موفقیت بزرگی برای ماست و می‌تواند میان ایران و قدرت‌های جهان اعتمادساز باشد.»
انتهای پیام/