گزیده‌ای ازشعرهای لطیف هلمت در نشر ثالث
به گزارش گروه فرهنگی آنا، گزیده‌ای ازشعرهای لطیف هلمت، شاعر، نویسنده، مترجم و روزنامه‌نگار کرد عراقی با عنوان «گورستان گل‌ها» و ترجمه مختار شکری‌پور توسط نشر ثالث منتشر شد.
این کتاب، دربردارنده ترجمه ۱۰۸ شعر از این شاعر سر‌شناس کرد، مقدمه مفصل مترجم با نگاهی به زندگی، آثار، جایگاه و ویژگی‌های شعر این شاعر و همچنین بیوگرافی این شاعر از زبان خودش است.
لطیف هلمت، متولد ۱۹۴۷ میلادی و‌زاده شهر «کفری» از توابع استان کرکوک کردستان عراق است. او درخانواده‌ای اهل آیین و تصوف و شعر و ادب متولد شد و پدرش یکی از مشایخ بسیار مطرح طریقت قادریه بود ه و به خاطر آشنایی کافی‌اش با زبان و ادبیات فارسی، همواره شعرهای حافظ، سعدی، مولانا، عطار، بیدل و بایزید بسطامی را برای فرزندانش به زبان کردی ترجمه می‌کرد و می‌خوانده است. لطیف هلمت، نخستین مجموعه شعرش را با عنوان «خدا و شهر کوچک ما» در سال ۱۹۷۰ منتشر کرد و چالشی در شعر کردی ومیان شاعران کرد پدید آورد. وی به همراه شاعرانی چون «فرهاد شاکلی» و «احمد شاکلی» از بنیانگذاران نحله ادبی «کفری» کرکوک بود که نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای در سیر و دگردیسی تاریخی شعر کردی با تاثیرگرفتن از شعر نو جهان و عرب داشته‌اند.
دیوان بزرگ «لطیف هلمت» دربردارنده ۱۴۲۸ صفحه شعر ناب و متفاوت و متنوع و برخوردار از فرم‌ها و تجربه‌ها و آزمون‌های شعری است و مشتمل بر بیش از ۲۰ دفتر شعر است که به قول خود «لطیف هلمت»، صرفا ورق سیاه کردن درکار نیست. آخرین دفتر شعر هلمت با عنوان «شعر و ضدشعر یا بازی کهنه و نو» نیز در ۱۷۰ صفحه به تازگی منتشر شده است که دربردارنده آخرین تجربه‌های شعری این شاعر مطرح کرد است. از دیگر دفتر شعرهای وی می‌توان به: آماده تولدی دیگر، توفان سفید، گیسوان آن دختر سیاه چادر ییلاق و قشلاق من است، واژه زیبا گل است، نامه‌هایی که مادرم نخواند، این رودخانه خشک نمی‌شود و کشمکش همشهریان الکترونی لطیف هلمت اشاره کرد. هلمت جدا از شعر، داستان و نمایشنامه هم می‌نویسد و تاکنون بیش از ۲۰ اثر در این زمینه‌ها از او منتشر شده است. چهار کتاب در زمینه نقد ادبی، کتابی درباره صوفی‌گری و کتابی درباره دادائیسم و سوررئالیسم نگاشته است. به تازگی، یک رمان هم از او با عنوان «همسران اجنّه شیخ محمود» منتشرشده که توسط فریاد شیری وهمچنین سارا قبادی به فارسی ترجمه شده که دربردارنده نگاه بسیار متفاوت و همچنین تجربه‌های تازه بی‌نظیری در رمان نویسی است. شعرهای لطیف هلمت تاکنون به زبان‌های فارسی، عربی، انگلیسی، سوئدی، هلندی، آلمانی و فرانسوی ترجمه شده است.
مختار شکری‌پور، مترجم کتاب «گورستان گل‌ها» درباره شعر این شاعر می‌گوید: «شعر هلمت، شعری ساختارمند با تنوع خلّاقانه در فرم و مضمون و تصویرپردازی‌های بکرو دامنه وسیع وآستانه بالای تخیل است. او با هوشمندی خاصی، نوعی نگاه فلسفی متفاوتِ آمیخته با چاشنی طنزبه پیرامون دارد و امور روزمره را با پرسش‌ها و دیدگاهی فلسفی منتقدانه و معترضانه و تأمل برانگیز و تأویل‌ها و تعبیرهای شاعرانه خاص خودش از موضوعات متنوع به چالش می‌کِشد.»
شکری‌پور ادامه داد: «زبان شعر هلمت درعین بی‌آلایشی و تصنع گزاف و بی‌مایه، از نوعی قدرتمندی و استحکام فارغ از فخامت فضل‌فروشانه و مصنوعی برخوردار است و شعر او را می‌توان رنگین‌کمانی از نقطه‌نظرات و تفکرات مختلف با وجود تناقض‌هایی که به ندرت در شعرش دیده می‌شود دانست. تجلی فرهنگ و هویت کُردی هم، برغم نگاه جهان شمول و انسان مدارانه و جسارت آمیزش، درآثارش مشهود است. او سوابق مبارزاتی زیادی هم برعلیه حکومت صدام و حزب بعث داشته و در کل امور سیاسی و سیاستمداران را در شعر‌هایش به چالش می‌کشد.»
مختارشکری‌پور، مترجم این کتاب، در حال ساخت فیلمی مستند هم از زندگی و شعر این شاعر است و در ۲ سفری که هلمت درسال‌های اخیر به ایران داشته او را همراهی کرده و گفتگوهایی نیز در راستای ساخت این مستند با او انجام داده است.
مختارشکری‌پور در زمینه ترجمه شعر از زبان و ادبیات کردی فعالیت عمده‌ای داشته و تاکنون آثار متعددی از شاعران کرد را در نشریات مختلف ادبی ازجمله روزنامه‌های شرق، همشهری و فرهیختگان و ماهنامه‌های هنر وتجربه و شعر منتشر کرده است. او علاوه بر این مجموعه شعر، گزیده‌ای از شعرهای شیرکو بی‌کس، از دیگر شاعران معروف کرد را نیز بهمن سال گذشته درنشرنگاه منشرکرده و گزیده‌ای ازشاعران معاصر کرد را هم آماده انتشاردارد. وی درزمینه ترجمه از فارسی به کردی نیز گزیده‌ای ازشعرهای ۶۰ شاعر معاصر ایرانی را زیرچاپ دارد.
مختار شکری‌پور. متولد شهریور ۱۳۴۹.زاده‌ی نودشه (ازتوابع شهرستان «پاوه» ی استان کرمانشاه) و دانش آموخته رشته «زبان و ادبیات فارسی» از دانشگاه رازی کرمانشاه است. وی ازسال ۱۳۷۹تاکنون درزمینه‌های مختلف روزنامه نگاری ادبی وهنری شامل نقد، یادداشت و انجام مصاحبه‌های مختلف تحلیلی در زمینه‌های مختلف: فیلم، شعر، تئا‌تر، داستان و رمان فعال بوده است.
قابل توجه است، شکری‌پور مستندساز هم هست و تا کنون ۲ مستند با عناوین «پرواز در دایره حضور» و «در آستانه بامداد» درباره زندگی و آثار احمد شاملو و یک مستند نیمه بلند با عنوان «آیدا در آینه شاملو» را ساخته و با این فیلم‌ها درجشنواره‌های سینما حقیقت (۲بار)، پروین اعتصامی و تصویر سال حضورداشته است. شکری‌پور با مستند نیمه بلند «آیدا در آینه شاملو» نامزد بهترین مستند بلند هشتمین جشنواره سینما در نهمین جشن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران شد.
۳ شعر از این کتاب:
گورستان گل‌ها
خدایا
این همه‌گل ازکجا می‌آیند
خدایا
این همه گل به کجا می‌روند
خدایا
این همه گل درکجا می‌میرند
به گمانم
گورستا گل‌ها خیلی خوشبو است!
خواب زنده
درخواب به هیات گُلی درآمدم
که دختری آن را کَند
شکست
قطع کرد و
لای دفترش خشک کرد
آه چه خوب شد!
آه چه خوب شد!
که گلوله‌ای نشدم
تا درجنگ برادرکشی
جامه زنی را با من سیاه کنند!
پرسش‌های امروزین ۳
رؤیاهای هلاک شده جوانی‌ام را پس بِدِه
من هم
همه دختران سنگدل و
گل‌های زنگ زده و
ستاره‌های کور را
به تو پس می‌دهم
ای تبعیدگاهی
که اسم سرزمین برخود گذاشته‌ای!
انتهای پیام/