نگاه دولتی در آموزش عالی فرصتهای توسعه را محدود کرده است
به گزارش آنا، دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، در مراسم سالگرد تأسیس این دانشگاه که با حضور دکتر حسین سیمایی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و حجتالاسلام مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها برگزار شد، با گرامیداشت یاد و نام شهید آیتالله بهشتی، از حضور این دو عضو هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی قدردانی کرد و گفت: به این عزیزان خوشآمد میگویم؛ در واقع به خانه خودشان آمدهاند.
وی با اشاره به سخنان خود در دیدار روز گذشته با رئیسجمهور، به تبیین بخشی دیگر از مباحث مربوط به ساختار آموزش عالی کشور پرداخت و گفت: دانشگاه در ایران با ویژگیهایی شکل گرفته که یکی از مهمترین آنها دولتی بودن آن است. وقتی به دانشگاههای بزرگ دنیا نظیر هاروارد یا مؤسسات آموزش عالی پیشرفته در غرب نگاه میکنیم، درمییابیم که اغلب آنها نه دولتی هستند و نه خصوصی به معنای متداول، بلکه ساختاری غیردولتی و هیئتامنایی دارند. در مقابل، نخستین دانشگاههای ایران با تصمیم هیئت دولت و بهعنوان دانشگاههای دولتی ایجاد شدند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با مرور تاریخچه شکلگیری دانشگاههای غیردولتی در کشور، به سرگذشت تأسیس دانشگاه ملی ایران (شهید بهشتی) اشاره کرد و گفت: مرحوم شیخالاسلام در سال ۱۳۳۸ با سرمایه شخصی اقدام به تأسیس دانشگاه ملی کرد. وی شخصیتی فاضل بود که هم در حوزه علمیه درس خوانده بود و هم از دانشگاههای نجف و آمریکا تجربه اندوخته بود. با این حال، در سال ۱۳۴۴ دولت با ورود ژاندارمها، این دانشگاه را عملاً مصادره کرد و بنیانگذار آن را از ورود به دانشگاه منع کردند. این تجربه موجب شد که نگاه دولتمحور به دانشگاه در کشور حاکم شود و آموزش عالی تا سالها در انحصار دولت باقی بماند.
دکتر طهرانچی با بیان اینکه انقلاب اسلامی تحولی بنیادین در این نگاه ایجاد کرد، افزود: امام خمینی(ره)، مردم و بزرگان نظام، از جمله مقام معظم رهبری در دوران ریاست جمهوری و دیگر مسئولان عالی کشور، هیئت امنایی را برای تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی تشکیل دادند. دانشگاه آزاد از ابتدا بر پایه مدل غیرخصوصی و غیردولتی شکل گرفت و توانست رشدی قابل توجه را تجربه کند.
وی افزود: اکنون دانشگاه آزاد اسلامی با دارا بودن بیش از ۲۰ هزار عضو هیئت علمی در حوزه پزشکی و ۲۳ هزار هیئت علمی در دیگر حوزهها، نمونهای موفق از دانشگاه غیردولتی و غیروابسته است که بخش مهمی از بار آموزش عالی کشور را به دوش میکشد.
طهرانچی با اشاره به ادامه یافتن نگاه دولتی در بدنه وزارت علوم پس از انقلاب گفت: با وجود تشکیل دانشگاه آزاد اسلامی، همچنان نگاه دولتی در سیاستگذاریهای کلان وزارت علوم حاکم باقی ماند. بهخاطر دارم که در دورانهای مختلف، حتی برخی وزرای علوم نیز با توسعه دانشگاه آزاد مخالفت میکردند. در حالیکه در دنیا، سیاستگذاری و تنظیمگری آموزش عالی به عهده دولت است اما اجرای امور آموزشی و توسعهای بر دوش دانشگاههای هیئتامنایی و غیردولتی قرار دارد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به آغاز «گام دوم» این دانشگاه تصریح کرد: در این مسیر جدید، تمرکز ما بر کیفیت، کارآمدی و جامعهپردازی است. روسای واحدهای دانشگاه آزاد که امروز در این جلسه حضور دارند، از جمله افرادی هستند که در میدان عمل با تلاش فراوان این رویکرد را پیادهسازی کردهاند.
وی ادامه داد: دانشگاه آزاد اسلامی یک اقتصاد حقیقی دارد و چون وابسته به بودجه عمومی نیست، کارآمدی و کیفیت خدمات آموزشی در آن برای جلب اعتماد مردم، شرط بقاست. اگر نتوانیم کارآمدی ارائه کنیم، مردم شهریه پرداخت نمیکنند و دانشگاه را برای ادامه تحصیل انتخاب نمیکنند.
طهرانچی همچنین با اشاره به نمایشگاه توانمندیهای دانشگاه آزاد اسلامی که اخیراً برگزار شد، گفت: در آن نمایشگاه روندهای کیفی و دستاوردهای دانشگاه را بهصورت دقیق به مسئولان از جمله ریاست جمهوری ارائه دادیم. گام دوم دانشگاه آزاد، گامی است بهسوی دانشگاهی با کیفیت، کارآمد و در تراز انقلاب اسلامی.
وی در پایان خطاب به حجتالاسلام رستمی و دکتر سیمایی، دو عضو هیئت امنای دانشگاه، گفت: امیدواریم با حمایت و همراهی شما عزیزان، بتوانیم دانشگاه آزاد اسلامی را به انتخاب اول داوطلبان تحصیل، استادان و پژوهشگران کشور تبدیل کنیم؛ دانشگاهی که نهتنها از نظر علمی، بلکه در حل مسائل کشور نیز پیشرو باشد.
انتهای پیام/