ایران در مسیر خودکفایی محصولات دامی؛ تولید بذر با فناوری‌های بومی
خبرگزاری آنا؛ رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر خویش با مردم قم (۱۹ دی ۱۴۰۳) عنوان کردند که کار نرم‌افزاری عبارت است از دروغ‌پردازی، فاصله انداختن بین واقعیت با فکر و تصور افکار عمومی؛ شما رو به قوت می‌روید، او تبلیغ می‌کند که شما دارید ضعیف می‌شوید. خودش دارد ضعیف می‌شود، تبلیغ می‌کند که دارد قوی می‌شود. شما تهدیدناپذیر می‌شوید، او می‌گوید: «من با تهدید شما را از بین می‌برم.» تبلیغات این است. یک عده‌ای هم تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تأکید کردند که امروز کار اساسی، کار مهم برای دستگاه‌های تبلیغاتی ما، برای دستگاه‌های فرهنگی ما، تبلیغات ما، وزارت ارشاد ما، صداوسیمای ما، فعالان فضای مجازی ما، کار اساسی این است که پرده توهم اقتدار دشمن را پاره کنند، بشکنند، نگذارند تبلیغات دشمن روی افکار عمومی اثر کند. این کاری است که آن روز (قیام ۱۹ دی۵۶) قمی‌ها کردند.
{$sepehr_key_5265}
خبرنگار آنا در ادامه پرونده «شتاب علمی؛ پیشروی ایران، رکود غرب» با فرشید خیری دانشیار علوم دامی و تغذیه طیور دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد گفت‌و‌گو کرده که در ادامه خواهیم خواند.
آنا: توسعه تکنولوژی‌های نوین در کشاورزی و دامپروری ایران (آبیاری مدرن، استفاده از نهاده‌های کشاورزی با کارایی بالا و استفاده از روش‌های نوین در اصلاح نباتات و .... ) چه تأثیری بر افزایش تولید و بهره‌وری در این بخش داشته است؟
خیری: توسعه تکنولوژی‌های نوین در کشاورزی و دامپروری ایران تأثیرات قابل توجهی بر افزایش تولید و بهره‌وری در بخش‌های مختلف کشاورزی و دامپروری داشته که در بخش آبیاری استفاده از سیستم‌های آبیاری تحت‌فشار (مانند آبیاری قطره‌ای و بارانی و سیستم کاشت در گلخانه) به کاهش مصرف آب و افزایش کارایی آن کمک کرده و به کشاورزان اجازه می‌دهد تا با مصرف کمتر آب، محصولات بیشتری تولید کنند این روش در چند سال اخیر توسعه زیادی پیدا کرده است.
استفاده از نهاده‌های کشاورزی با کارایی بالا مانند کود‌های شیمیایی و بیولوژیک با فرمولاسیون‌های بهینه به افزایش کیفیت و کمیت محصولات کمک می‌کنند. این امر می‌تواند منجر به افزایش درآمد کشاورزان و بهبود امنیت غذایی شود، این روش در بخش کشاورزی کشور توسط متخصصان و مسئولان پیگیری فراوانی شده است.
{$sepehr_key_5266}
استفاده ازروش‌های نوین در اصلاح نباتات مانند است، مهندسی ژنتیک و کشت‌بافت، امکان تولید ارقام جدید با مقاومت بیشتر به آفات، بیماری‌ها و همچنین تحمل به شرایط محیطی نامساعد را فراهم کرده این امر به تنوع محصولات و افزایش تولید در بخش کشاورزی کشورمان کمک می‌کند. اتوماسیون و مکانیزاسیون در کشاورزی می‌تواند به کاهش هزینه‌های نیروی کار و زمان مورد نیاز برای انجام فعالیت‌ها کمک کند. این امر به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید می‌انجامد، که توسط متخصصین جوان در کشورمان دنبال می‌شود.
استفاده از GIS و فناوری‌های اطلاعاتی به کشاورزان کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری در زمینه کشت، آبیاری و مدیریت منابع بگیرند. این امر می‌تواند منجر به افزایش کارایی و کاهش هدر رفت منابع شود. استفاده از واکسن‌ها و دارو‌های پیشرفته در دامپروری به کاهش بیماری‌ها و افزایش تولید شیر و گوشت کمک کرده و روش‌های مدیریت بهداشت دام می‌تواند تلفات دامی کاهش دهد. تکنولوژی‌های نوین مانند کشاورزی ارگانیک و استفاده از نهاده‌های زیستی، به حفظ محیط‌زیست کمک می‌کند و در عین حال، تولید را افزایش می‌دهد.
استفاده از فناوری‌های نوین برای بازاریابی و فروش محصولات به کشاورزان این امکان را می‌دهد که به بازار‌های جدید دسترسی پیدا کنند و درآمد خود را افزایش دهند. در مجموع، توسعه تکنولوژی‌های نوین در کشاورزی و دامپروری ایران می‌تواند به افزایش تولید، بهره‌وری و کیفیت محصولات کمک کند؛ اما برای دستیابی به نتایج پایدار، نیاز به آموزش کشاورزان، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و سیاست‌های حمایتی مناسب نیز وجود دارد.
آنا: تحریم‌های اقتصادی علیه ایران چه تأثیری بر بخش کشاورزی و دامپروری کشور داشته‌اند و چگونه ایران بر این چالش‌ها غلبه کرده است؟
خیری: تحریم‌های اقتصادی علیه ایران تأثیرات عمیقی بر بخش کشاورزی و دامپروری کشور نداشته؛ البته تأثیراتی در بخش‌هایی مانند کاهش دسترسی به نهاده‌های اولیه، تجهیزات و فناوری‌های مدرن و محدودیت در صادرات محصولات کشاورزی و دامی بوده است.
تحریم‌ها موجب کاهش دسترسی به نهاده‌های دامی مانند ذرت، سویا و کنجاله‌های دامی شده که با افزایش هزینه‌های تولید همراه بوده؛ البته تا حد زیادی توسط محصولات فرعی و بومی توسط متخصصان جایگزین شده است، تحریم‌ها در محدودیت واردات ماشین‌آلات و تجهیزات کشاورزی نقش داشته و این امر می‌تواند به کاهش بهره‌وری و افزایش هزینه‌های تولید منجر شود، که باز خود در افزایش تکیه به توان بومی بی‌تأثیر نبوده است.
عدم دسترسی به بازار‌های بین‌المللی و سرمایه‌گذاری خارجی باعث کاهش سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی و دامپروری شده که این کاهش دسترسی با دورزدن تحریم‌ها و مبادله با کشورهای دوست مانند روسیه و عراق تا حد زیادی جبران می‌شود. تحریم‌ها تأثیر منفی بر صادرات محصولات کشاورزی و دامی داشته و این امر می‌تواند به کاهش درآمد کشاورزان و دامداران منجر شود که این نیز با دور زدن تحریم‌ها و مبادله با کشورهای دوست و همسایه تا حد زیادی جبران شده است.
{$sepehr_key_5267}
راهکار غلبه بر چالش تحریم‌ها این است که تا با تولید داخلی نهاده‌ها و محصولات دامی، وابستگی به واردات را کاهش دهیم. این امر شامل سرمایه‌گذاری در تولید بذر، کود‌های شیمیایی و خوراک دام می‌شود. با وجود تحریم‌ها، ایران به توسعه فناوری‌های نوین در کشاورزی و دامپروری پرداخته؛ استفاده از روش‌های آبیاری مدرن، کشت گلخانه‌ای و اصلاح نژاد دام‌ها ازجمله این اقدامات است.
ایران تلاش کرده تا با تنوع‌بخشی به محصولات کشاورزی و دامی، ریسک وابستگی به یک یا چند محصول خاص را کاهش دهد و با توجه به محدودیت‌های صادراتی به توسعه بازار‌های داخلی و افزایش مصرف داخلی محصولات کشاورزی و دامی پرداخته است.
آنا: مقایسه عملکرد کشاورزی و دامی ایران در نیم قرن گذشته با غرب چه نقاط قوت و ضعفی را در سیستم‌های تولید و بهره‌وری کشاورزی هر دو کشور نشان می‌دهد؟
خیری: مقایسه عملکرد کشاورزی و دامی ایران در نیم قرن گذشته با کشورهای غربی نشان‌دهنده نقاط قوت و ضعف متعددی در سیستم‌های تولید و بهره‌وری کشاورزی این کشور‌هاست. نقاط قوت کشاورزی و دامی ایران را تنوع اقلیمی و محصولات، تجربه و دانش بومی، استفاده از منابع طبیعی و حضور و بروز فناوری‌های بومی شامل می‌شود.
کشور به دلیل تنوع اقلیمی و جغرافیایی، قابلیت تولید انواع محصولات کشاورزی و دامی دارد که این تنوع می‌تواند به تأمین امنیت غذایی کمک کند. کشاورزان ایرانی دارای دانش و تجربه سنتی در کشت و دامداری هستند که می‌تواند در شرایط خاص مؤثر باشد. کشور دارای منابع آبی و خاکی غنی بوده که می‌تواند به تولید محصولات کشاورزی کمک کند، به‌ویژه در مناطق مناسب. فناوری‌های بومی مانند تولید بذور اصلاح شده و اصلاح نژاد برخی از ارقام گیاهی و جانوری منطبق بر اقلیم و نیاز‌های کشور به‌ویژه در ده‌های اخیر از نقاط قوت این بخش است.
نقاط ضعف کشاورزی و دامی کشورهای غربی شامل وابستگی به نهاده‌ها، مسائل اجتماعی، چالش‌های زیست‌محیطی می‌شود. برخی از کشورهای غربی به‌شدت به نهاده‌های خارجی مانند کود شیمیایی وابسته هستند که می‌تواند مشکلات زیست‌محیطی ایجاد کند و در عین حال در این زمینه خودکفا نیستند. در برخی موارد، تمرکز بر تولید انبوه ممکن است منجر به کاهش کیفیت زندگی کشاورزان و جوامع محلی شود و استفاده بیش از حد از منابع طبیعی و آلودگی‌های ناشی از فعالیت‌های کشاورزی می‌تواند تأثیرات منفی بر محیط‌زیست داشته باشد.
{$sepehr_key_5268}
آنا: مقایسه تولید و مصرف محصولات دامی در ایران و غرب و آمریکا در ۵۰ سال گذشته، چه اطلاعاتی در مورد میزان خودکفایی و وابستگی به واردات در کشورها ارائه می‌دهد؟
خیری: در ۵۰ سال گذشته، تولید محصولات دامی در آمریکا و کشورهای غربی به دلیل استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته، اصلاح نژاد، و سیستم‌های مدیریتی مدرن به‌طور چشمگیری افزایش یافته در مقابل، ایران نیز تلاش کرده تا با استفاده از روش‌های نوین، تولید محصولات دامی را افزایش دهد، برای نمونه ازلحاظ تولید گوشت مرغ ایران هم‌اکنون جزء 10 کشور برتر جهان بوده؛ اما هنوز هم با چالش‌هایی مواجه است که برای حل آن تلاش خواهد شد.
مصرف سرانه محصولات دامی در آمریکا و کشورهای غربی به دلیل سطح بالای درآمد و فرهنگ غذایی بالا، نسبتاً بالاست.در ایران نیز با افزایش سطح درآمد و تغییرات فرهنگی، مصرف محصولات دامی رو به افزایش بوده؛ اما هنوز هم با مشکلاتی مانند قیمت‌گذاری مواجه است که این مشکل نیز مرتفع خواهد شد. ایران در برخی از محصولات دامی مانند گوشت قرمز به خودکفایی نزدیک شده؛ اما هنوز وابستگی به واردات نهاده‌هایی مانند ذرت و سویا وجود دارد.
تحریم‌های اقتصادی علیه ایران تأثیرات قابل توجهی بر بخش کشاورزی و دامپروری کشور نداشته است؛ اما ایران با اتخاذ تدابیر مختلف سعی کرده بر این چالش‌ها غلبه کند؛ البته وجود تحریم در این بخش که با تأمین نیاز‌های بشر همراه است برخلاف هر نوع معیار بشردوستانه بوده و غرب در آن ادعا دارد، مقایسه تولید و مصرف محصولات دامی نشان می‌دهد که ایران در مسیر خودکفایی قرار دارد؛ اما هنوز نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر در زیرساخت‌ها، فناوری‌ها و مدیریت منابع دارد تا بتواند وابستگی خود را به واردات کاهش دهد.
آنا: چه عواملی در تضعیف بخش کشاورزی و دامی غرب و آمریکا نقش دارند؟
خیری: تضعیف بخش کشاورزی و دامی در غرب و آمریکا می‌تواند به دلایل متعددی مرتبط باشد، نخستین دلیل تغییرات آب و هوایی بوده و افزایش گاز‌های گلخانه‌ای محصول و ره‌آورد غرب است، که خود را با تغییر الگو‌های بارش، افزایش دما و بروز بلایای مانند خشکسالی و سیلاب نشان می‌دهد و تأثیرات منفی بر تولید محصولات کشاورزی و دامپروری دارد.
دلیل دیگر رقابت جهانی بوده که افزایش رقابت از سوی کشورهای دیگر ممکن است هزینه‌های تولید پایین‌تری داشته، نیروی کار ارزان‌تر، طرح‌های دانش‌بنیان مؤثر در این بخش در کشورهای در حال توسعه شبیه ایران می‌تواند فشار زیادی بر تولیدکنندگان کشورهای غربی و آمریکایی داشته باشد.
نوسانات اقتصادی، افزایش هزینه‌های تولید (مانند سوخت، کود و نهاده‌های دامی) بحران‌هایی مانند جنگ روسیه و اوکراین در راندمان و تولید محصولات کشاورزی در غرب و افزایش هزینه‌های تولید در کشورهای فوق مؤثر است که این عوامل به‌صورت ترکیبی می‌توانند به تضعیف بخش کشاورزی و دامی در غرب و آمریکا منجر شوند.
انتهای پیام/