انتقال پایتخت به مکران؛ فرصت‌ساز یا تهدیدآفرین؟
گروه سیاسی خبرگزاری آنا، موضوع انتقال پایتخت بیش از یک دهه در دستورکار دولت‌ها قرار داشته؛ از زمان دولت نهم این موضوع مطرح شده و همچنان هم بر آن تمرکز وجود دارد. اینکه پایتخت باید تغییر کند و به مکان دیگر منتقل شود، امری لازم و ضروری است و همه کارشناسان و مسئولان نظام روی آن اجماع دارند، اما نحوه اجرا، مکانی که باید مشخص شود و زمان دقیق آن مورد افتراق و نقد کارشناسی قرار دارد.
ظاهراً دولت چهاردهم در انتقال پایتخت جدیت کامل داشته و حتی مکان موردنظر را برای انجام آن برگزیده است. اخیراً «محمدرضا عارف» معاون اول رئیس‌جمهور گفته است: «قطعاً در انتقال پایتخت تردید نمی‌کنیم و یکی از مناطقی که می‌تواند به‌صورت جدی مطرح باشد منطقه مکران است. این منطقه جای مناسبی است و محدودیتی هم ندارد. مراکز دیگری هم برای انتقال پایتخت در گذشته مطرح بود، اما هرکدام محدودیت‌های خاص خود را داشتند؛ مثلاً مشکل تأمین آب داشتند یا گرفتار سایر مسائل حاشیه‌ای بودند.»
چرایی انتخاب مکران به‌عنوان مرکزیت سیاسی کشور و نحوه و زمان اجرای آن، به محوریت نقد موافقان و منتقدان دولت تبدیل شده است. اغلب کارشناسان سیاسی و اقتصادی و نیز فعالان این دو حوزه معتقدند این انتخاب از مطلوبیت و عقلانیت کافی برخوردار نیست و ازلحاظ امنیتی و اقتصادی انتقال پایتخت به این منطقه هزینه‌ساز خواهد بود و از همه مهم‌تر اینکه هزاران میلیارد تومان باید بودجه صرف آن شود.
تصمیمی که کارشناسی‌شده نیست
«علی حدادی» عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا، دراین‌باره می‌گوید: انتقال پایتخت نیازمند کار کارشناسی جامع و کاملی است. گاهی اوقات امکان دارد از تمرکززدایی از پایتخت و افزایش اختیارات استانداران سخن به میان بیاید که این موضوع اتفاقی خوب و مبارک محسوب می‌شود، اما اینکه در چنین شرایطی بخواهیم پایتخت را منتقل کنیم، قطعاً پروژه‌ای حساس، هزینه‌بر و از همه مهم‌تر زمان‌بر خواهد بود.
وی می‌افزاید: پیش از انتقال پایتخت باید اهداف را از پیش تعیین کرد ولی شواهد و قرائن نشان می‌دهند تعریف صحیح و کاملی از این موضوع وجود ندارد و اصلاً مشخص نیست چرا مکران را انتخاب کرده‌اند؟! اینکه دولت چهاردهم به دنبال توسعه سواحل مکران است، اقدامی مطلوب محسوب می‌شود، اما اگر با هدف توسعه سواحل مکران درصدد انتقال پایتخت به این نقطه از کشور باشیم، قطعاً منطقی و کارشناسی‌شده نیست.
نماینده مردم ساوجبلاغ در مجلس شورای اسلامی بیان می‌کند: دولت برای پیشبرد این موضوع نیازمند هم‌فکری با مجلس است و صرفاً با بررسی در دولت، تحقق آن امکان‌پذیر نیست. ازنظر مجلس نه اهداف به‌درستی بیان شده و نه اینکه مکان‌یابی مناسبی در این خصوص انجام پذیرفته است، مگر چقدر از عمر دولت گذشته که ادعای کار کارشناسی در این رابطه دارد؟!
حدادی با بیان اینکه مشکلات متعدد اقتصادی در کشور وجود دارند، می‌گوید: آقای رئیس‌جمهور و تیم اقتصادی او باید در مقطع فعلی بر حل مشکلات اقتصادی تمرکز داشته باشند نه اینکه دست به اجرای پروژه‌هایی بزنند که هزینه‌های بسیاری را به کشور تحمیل خواهد کرد و قطعاً با انتقال پایتخت آن هم به مکران هیچ‌یک از مشکلات مردم و کشور حل نخواهند شد.
در شرایط کنونی پروژه انتقال پایتخت امکان‌پذیر نیست و اجرای آن منجر به بروز برخی مشکلاتی خواهد شد به‌ویژه اینکه سواحل مکران به‌عنوان گزینه جدی برای پایتخت بعدی ایران‌زمین مطرح شده است. شاید جدا از مسائل اقتصادی، از نظر امنیتی هم انتخاب مکران برای پایتخت سیاسی ایران از مطلوبیت کافی برخوردار نباشد؛ به‌هرحال این منطقه از کشور با مخاطرات ژئوپلیتیکی بسیاری مواجه بوده و عقلانی نیست پایتخت را در جایی بنا کرد که تهدیدات بسیاری متوجه آن است.
طرح انتقال پایتخت کارشناسی شده نیست
«محمدحسن آصفری» عضو کمیسیون شورا‌ها و امور داخلی مجلس یازدهم نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا، بیان می‌کند: ابتدا باید اشاره کرد این تصمیم دولت بیشتر جنبه خبری و تبلیغاتی دارد و دوم اینکه اجرای این پروژه هزاران میلیارد تومان هزینه در پی دارد و دولتی که خودش ادعا می‌کند در تأمین حقوق و مزایای کارمندان و بازنشستگان با مشکل روبه‌روست، چگونه می‌خواهد هزاران میلیارد تومان صرف چنین پروژه‌ای کند؟! بیش از هزار همت فقط باید برای انجام پروژه‌های مطالعاتی هزینه شود و به همین دلیل نمی‌توان در مقطع فعلی به انتقال پایتخت مبادرت ورزید.
وی می‌افزاید: بهتر است دولت به‌جای تمرکز بر موضوعات حاشیه‌ای فعلاً روی مشکلات معیشتی مردم، آلودگی هوا و مسائل زیست‌محیطی تمرکز داشته باشد تا مجبور نشود به خاطر آلودگی هوا یا کمبود برق ادارات و مدارس را تعطیل کند.
این نماینده سابق مجلس تأکید می‌کند: انتخاب مکران به‌عنوان پایتخت نشان می‌دهد برخلاف گفته دولت، کار کارشناسی در رابطه با آن صورت نگرفته است. منطقی نیست پایتخت را به نزدیکی مرزهای شرقی که خیلی امن نیستند منتقل کرد. اگر دولت به دنبال توسعه سواحل مکران است، این شیوه اصلاً مطلوب نیست.
خلاصه کلام
دولت چهاردهم نباید زمان را برای خدمت به مردم و حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی از دست دهد. به نظر می‌رسد موضوعاتی مانند انتقال پایتخت، نوعی درگیر ساختن افکار عمومی و به انحراف کشاندن خط خبری رسانه‌های کشور است.
در ضمن باید در نظر داشت پیش از حل معضلات امنیتی در سواحل مکران و کسب اطمینان کامل از امنیت مرزهای شرقی و جنوب شرقی و رفع کامل محرومیت در این خطه از کشور عزیزمان، انتقال پایتخت نوعی خودزنی محسوب می‌شود و از سوی دیگر معمولاً در کشورهایی با وسعت جغرافیایی وسیع، پایتخت را به مرزها منتقل نمی‌کنند.
وقتی رئیس‌جمهور به‌صراحت می‌گوید دولتش پول ساخت یک میلیون مسکن در سال را ندارد – آنچه در برنامه هفتم توسعه آمده – یا در تأمین حقوق و مزایای کارمندان و بازنشستگان درمانده و حتی برای تأمین هزینه‌های دولت زمزمه‌های افزایش قیمت بنزین را مطرح می‌کند، چگونه می‌خواهد در شرایط کسری بودجه شدید هزاران میلیارد تومان را صرف انتقال پایتخت کند؟ واقعاً اگر دولت توان تأمین چنین هزینه‌های سرسام‌آوری را دارد آیا بهتر نیست به داد صندوق‌های بازنشستگی برسد؟ معیشت معلمان را بهبود بخشد؟ تولید را سروسامان دهد؟ ناترازی انرژی را برطرف کند؟ ازاین‌دست مشکلاتی که سال‌ها در کشور وجود داشته‌اند ولی به خاطر کمبود پول امکان برطرف کردنشان فراهم نبوده است.
انتهای پیام/