هرگونه دستکاری عمدی در ایستگاه‌های سنجش آلودگی غیر ممکن است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، وضعیت هوای تهران در روز‌ها و هفته‌های اخیر بسیار نگران‌کننده بوده است. حجم آلاینده‌های موجود در هوا به قدری بوده که بار‌ها و بار‌ها ادارات، مدارس و آموزشگاه‌های پایتخت تعطیل شدند تا شاید با این روش، کمی از بار این آلودگی کاسته شود.
یکی از مجموعه‌های تعیین کننده و تاثیرگذار در مسئله سنجش آلودگی در تهران، شرکت کنترل کیفیت هوا است، شرکتی که به طور دقیق میزان آلودگی موجود در سطح شهر را اندازه‌گیری می‌کند و لحظه به لحظه سطح آلودگی را به صورت عمومی به اطلاع همه می‌رساند. اما در روز‌های آلوده تهران شایعه شده بود که اعداد منتشر شده از طرف این شرکت درخصوص آلودگی تهران دستکاری می‌شود و میزان آلودگی بسیار بالاتر از چیزی است که اعلام می‌شود. به بهانه آلوده شدن مجدد پایتخت و البته انتشار این حرف و حدیث‌ها با فاطمه کریمی سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت‌و‌گو کردیم.
شرکت کنترل کیفیت هوا، چه تعداد ایستگاه سنجش کیفیت هوا در سطح شهر تهران برای اندازه‌گیری آلاینده‌ها دارد؟
شرکت کنترل کیفیت هوا (وابسته به شهرداری تهران) در حال حاضر با ۱۹ ایستگاه سنجش کیفیت هوای فعال، عملیات اندازه‌گیری غلظت آلاینده‌های هوا را انجام می‌دهد.
شرکت کنترل کیفیت هوا مسئول اندازه گیری و گزارش کیفیت هوای شهر تهران است و هیچ گونه نقش نظارتی بر عهده ندارد
اطلاعات این ایستگاه‌ها چند بار در روز ثبت می‌شود؟
داده سنجش شده توسط آنالایزر‌های مستقر در ایستگاه‌ها به‌صورت برخط و ساعت به ساعت در سامانه شرکت ثبت شده و در طول شبانه‌روز طی ساعت ۸ و ۱۱ صبح شاخص کیفیت هوا برای ۲۴ ساعت گذشته تهیه می‌گردد. همچنین شاخص هم اکنون وضعیت آلاینده‌ها نیز هر ساعت در این سامانه ثبت می‌شود.
نقش شرکت کنترل کیفیت هوا در جلسات کمیته اضطرار آلودگی هوا چیه؟
این شرکت به‌عنوان مرجع پایش، سنجش و اطلاع‌رسانی کیفیت هوای تهران، مسئول اعلام وضعیت کیفیت هوای تهران در جلسات مذکور است.
یعنی شرکت شما صرفا نقش نظارتی دارد یا راهکار‌هایی هم برای پیشگیری از آلودگی و کنترل کیفیت هوا ارائه دادید؟
شرکت کنترل کیفیت هوا مسئول اندازه گیری و گزارش کیفیت هوای شهر تهران است و هیچ گونه نقش نظارتی بر عهده ندارد. این شرکت در طی سال‌های گذشته مطالعات خوبی در زمینه تعیین سهم منابع آلاینده، کنترل آلودگی هوا از مبداء انتشار و راهکار‌های کاهش آن انجام داده و در اختیار سازمان‌ها و نهاد‌های متولی قانونی قرار داده است تا در مسیر تصمیم‌سازی کلان مورد استفاده قرار گیرد.
به جز استفاده از ایستگاه‌های سنجش، دیگر از چه طرقی می‌توان میزان آلودگی را تشخیص داد؟
بهترین و دقیق‌ترین روش دریافت اطلاعات کیفیت هوا استفاده از ایستگاه‌های زمینی بوده ولی در کنار آن به منظور تخمین کیفیت هوا از روش‌هایی مانند مدلسازی نیز استفاده می‌شود. طبعا سازوکار سنجش زمینی که این شرکت در پیش گرفته است بر اساس استاندارد‌های ابلاغی سازمان حفاظت محیط زیست ایران است.
شرکت کنترل کیفیت هوا با استفاده از تجهیزات به‌روز و دقیق و نگهداشت حرفه‌ای مداوم دستگاه‌های سنجش در کنار سازوکار آنلاین فرآیند‌های جاری، امکان هرگونه دستکاری عمدی را غیر ممکن نموده است.
مطالبی در فضای مجازی منتشر شده که اطلاعاتِ ثبت شده در ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا دستکاری می‌شود و در روز‌های آلوده، که مثلا میزان آلودگی ۱۶۰-۱۷۰ اعلام شده بود، در حقیقت میزان آلودگی بالاتر از ۲۰۰ بوده. این ادعا چقدر درست است؟ اصولاً امکان دستکاریِ اعداد این دستگاه‌ها وجود دارد؟
شرکت کنترل کیفیت هوا با استفاده از تجهیزات به‌روز و دقیق و نگهداشت حرفه‌ای مداوم دستگاه‌های سنجش در کنار سازوکار آنلاین فرآیند‌های جاری، امکان هرگونه دستکاری عمدی را غیر ممکن نموده است. مقدار اعلامی کیفیت هوای تهران همواره عددی واقعی است.
اما در روز‌های آلوده تفاوت‌هایی در شاخص‌های کیفیت هوا منتشر شده این شرکت، وجود داشت.
تفاوت در برآورد شاخص‌های آلودگی هوای تهران طبیعی و ناشی از روش‌های اندازه‌گیری بر اساس داده‌های زمینی و مدل‌های شبیه‌سازی است. برای نمایش وضعیت آلودگی هوا به شهروندان دو روش کلی وجود دارد، روش اول، داده‌های مبتنی بر سنجش ایستگاه‌های زمینی و بر اساس اندازه‌گیری مستقیم آلاینده‌ها در محیط واقعی است که مقادیر واقعی آلاینده‌هایی مانند ذرات معلق را در زمان واقعی ثبت می‌کند و این روش معمولاً به عنوان استاندارد مرجع برای تحلیل آلودگی هوا مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای انجام ارزیابی‌های محلی، تصمیم‌گیری‌های سریع و انجام اقدامات پیشگیرانه مناسب است.
روش دوم چیست؟
دومین روش مبتنی بر مدل‌های شبیه‌سازی و پیش‌بینی است. در این روش مدل‌های ریاضی، تصاویر ماهواره‌ای، داده‌های هواشناسی و تخمین‌های الگوریتمی برای شبیه‌سازی وضعیت آلودگی هوا استفاده می‌شود و تصویری کلی از کیفیت هوا در مناطق وسیع‌تر ارائه می‌دهد. این روش بیشتر برای پیش‌بینی وضعیت آلودگی هوا در آینده یا مناطقی که پوشش ایستگاه زمینی ندارند، کاربرد و دقت به مراتب کمتری در مقیاس محلی دارد و معمولاً برای تحلیل‌های گسترده و منطقه‌ای مناسب است.
این دو روش چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟
این روش‌ها مکمل یکدیگر هستند، اما از نظر دقت و کاربرد با یکدیگر تفاوت دارند و در استفاده از آنها باید این نکته مورد توجه قرار گیرد. مبنای گزارش‌هایی که توسط شرکت کنترل کیفیت هوا در خصوص وضعیت غلظت و شاخص آلودگی هوا تهیه می‌شود مانند تمامی کشور‌های دنیا مبتنی بر استفاده از ایستگاه‌های سنجش کیفیت هواست که مجهز به تجهیزات پیشرفته و به‌روز اندازه‌گیری غلظت آلودگی هوا هستند.
ایستگاه‌های زمینی از حسگر‌های دقیق استفاده می‌کنند، در صورتی که مدل‌های شبیه‌سازی به تخمین و پیش‌بینی متکی هستند. به عنوان مثال ایستگاه زمینی مانند یک دماسنج دقیق است که دمای یک نقطه خاص را اندازه می‌گیرد، اما مدل شبیه‌سازی مانند پیش‌بینی آب و هواست که دمای کل منطقه را به‌صورت میانگین و تقریبی ارائه می‌دهد.
این ایستگاه‌ها چه محدوده‌ای را در بر می‌گیرد؟
در این ایستگاه‌ها، سنجش غلظت آلاینده‌های هوا در محدوده نزدیک ایستگاه به‌صورت مستقیم و و اقعی اندازه‌گیری می‌شود و این اندازه‌گیری تحت شرایط محلی موجود مانند ترافیک اطراف ایستگاه قرار دارد. عملکرد این دستگاه‌ها به‌صورت روزانه رصد و کالیبراسیون و تعمیر دستگاه‌ها طبق پروتکل‌های سختگیرانه و مبتنی بر ضوابط تولیدکننده تجهیزات انجام می‌شود.
در روش شبیه‌سازی چطور؟ در کدام روش درصد خطا بیشتر است؟
برآورد آلودگی هوا بر اساس شبیه‌سازی مبتنی بر الگوریتم‌ها، تصاویر ماهواره‌ای و مدل‌های پیش‌بینی تولید می‌شود و عملاً بر پایه اندازه‌گیری نبوده و داده‌ها بر مبنای متوسط شبیه‌سازی‌شده در منطقه وسیع‌تری برآورد می‌شود و طبیعتاً با خطای بیشتری همراه است. به طور کلی، ایستگاه‌های زمینی از حسگر‌های دقیق استفاده می‌کنند، در صورتی که مدل‌های شبیه‌سازی به تخمین و پیش‌بینی متکی هستند. به عنوان مثال ایستگاه زمینی مانند یک دماسنج دقیق است که دمای یک نقطه خاص را اندازه می‌گیرد، اما مدل شبیه‌سازی مانند پیش‌بینی آب و هواست که دمای کل منطقه را به‌صورت میانگین و تقریبی ارائه می‌دهد. این روش‌ها هر کدام دارای معایب و مزایایی هستند و اگر به‌صورت مکمل یکدیگر عمل کنند، کاربردی و مفید هستند.
وقتی در روش شبیه‌سازی دقت کمتری وجود دارد، چرا باید از این سیستم استفاده شود؟
روش شبیه‌سازی ممکن است دقت کمتری در مناطق محلی داشته باشد، اما برای برآورد کلی وضعیت آلودگی هوا به‌ویژه برای مکان‌هایی که در آنها ایستگاه سنجش مستقر نیست می‌تواند مناسب باشد. این روش برای برآورد کلی وضعیت آلودگی هوا و تخمین اطلاعات مختلف از جمله تولید آلودگی از منابع آلاینده در مقیاس بزرگ و اطلاع‌رسانی تغییرات کیفیت هوا در روز‌های آتی نسبت به روز فعلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش محاسبه و گزارش آلودگی هوا بر اساس مطالعات اپیدمیولوژی و بهداشتی تعیین شده و در تمامی کشور‌هایی که از این استاندارد استفاده می‌کنند، به‌صورت مشابه و واحد گزارش می‌شود.
انتهای پیام/