آلودگی هوا؛ تهدیدی بزرگ علیه روان کودکان

به گزارش آنا، یاسر مختاری؛ وقتی در رابطه با آلودگی هوا صحبت می‌شود عموما اثرات منفی آن بر سلامت جسمی افراد برجسته می‌شود و با توجه به تعداد مرگ‌های منتسب به آن و افزایش بیماری‌های قلبی و ریوی باید هم چنین باشد، اما نباید از اثراتی که بر سلامت روانی افراد باقی می‌گذارد نیز غافل بود.

آلودگی هوا تأثیرات منفی زیادی بر سلامت جسمی و روانی انسان‌ها دارد. افزایش اضطراب و افسردگی، التهاب مغزی و کاهش عملکرد شناختی، استرس اکسیداتیو و اختلال در خواب از جمله مشکلاتی است که آلودگی هوا برای سلامت روان به وجود می‌آورد.

آلودگی هوا؛ افسردگی و تغییر رفتار کودکان

مطالعات زیادی در رابطه با تأثیر آلودگی هوا بر سلامت روان انجام شده است؛ به عنوان مثال مطالعه‌ای در آمریکا نشان داد، افراد ساکن در مناطق با سطوح بالای آلودگی هوا، ۲۵ تا ۳۲ درصد بیشتر از افرادی که در مناطق با هوای پاک زندگی می‌کنند، در معرض خطر ابتلا به افسردگی قرار دارند. همچنین تحقیقی در چین نیز این موضوع را مورد اثبات قرار داد که آلودگی هوا می‌تواند به افزایش مشکلات رفتاری و عاطفی در کودکان منجر شود.

مهدی بیاتی روانشناس در گفت‌و‌گو با آنا با بیان اینکه رابطه بین جسم و روان یک رابطه کاملا مستقیمی است، گفت اگر فرایند جسمی یک فرد دچار اختلال شود، به دلایل مختلف همین فرایند می‌تواند بر روی روان فرد آسیب‌های جدی وارد کند. یکی از مواردی که امروزه به شدت با آن مواجه هستیم آلودگی هوا است که بر روی سلامت روان تأثیر می‌گذارد. آلودگی هوا به شدت بر روی سبک زندگی و روابط بین فردی و همانطور که شاهد آن هستیم بر روی مشاغل هم تأثیر می‌گذارد و اقتصاد خانواده آسیب‌‎پذیر می‌شود. در کنار آن با توجه به تعطیلی مدارس و مشاغل کودکان و حتی والدین در منزل می‌مانند و این امر ضمن اختلال روابط کودک و والد، ناودآگاه بر افسردگی کودکان هم تأثیر می‌گذارد.

کاهش نشاط اجتماعی

رئیس سابق مرکز روانشناسی و مشاوره جهاد دانشگاهی با اشاره به تأثیر آلودگی هوا بر کاهش نشاط اجتماعی گفت: نمی‌توانیم منکر شویم کشور‌هایی که میزان هوای پاک آنها بسیار زیاد است نشاط اجتماعی بالایی دارند. وقتی سطح اکسیژن خون بالا باشد حال روحی افراد هم خوب است، متأسفانه در شهر‌های صنعتی ما شرایط این موضوع را نداریم و این موضوع موجب ایجاد اختلال‌های روانی و افسردگی در خانواده‌ها می‌شود. تا دیر نشده باید برای این موضوع چاره‌ای بیندیشیم و وضعیت را ساماندهی کنیم.

بیاتی با اشاره به محدودیت‌های اجتماعی دوران کرونا و تعطیلی مدارس و مهدکودک گفت: در آن دوران مشکلاتی به وجود آمد که ناشی از در خانه ماندن کودکان بود. بچه‌های کرونا که الان به ما مراجعه می‌کنند، رشد اجتماعی پیدا نکردند. از سوی دیگر این افراد عموما با اضطراب‌های شدیدی مواجه هستند.

وی بیان کرد: الان موضوع آلودگی هوا بدتر از دوران کرونا است. از یک سو دولت دیرتر تعطیلی مدارس و ادارات را اعلام می‌کند و والدین سردرگم هستند که تعطیل می‌شوند و اگر آنها تعطیل نشوند و مدارس تعطیل شوند کودک خود را کجا بسپارند. از سوی دیگر در اپلیکیشن شاد که آموزش در شرایط تعطیل به آن منتقل می‌شود موجب عدم ارتباط صحیح می‌شود. همه اینها موجب به هم ریختگی شرایط روانی والدین و کودکان شده و حتی پرخاشگری کودک را به دنبال دارد. از سوی دیگر با قطعی و کندی اینترنت مواجه هستیم که این موضوع موجب عصبانیت کودکان و والدینی که کارش تعطیل شده یا با مشکل مواجه است و با کودک سروکار دارد می‌شود. این موضوع یک نوع به هم ریختگی و عدم موازنه در روابط را به وجود می‌آورد. اگر این شرایط ادامه داشته باشد در آینده با کودکان پرخاشگر مواجه می‌شویم.

بیاتی تأکید کرد: اگر شرایط به همین شکل ادامه پیدا کند مطمئنا دچار مشکل می‌شویم. الان کودکان کرونایی رشد اجتماعی ندارند چرا که ارتباط اجتماعی نداشته‌اند. این مسأله در موضوع آلودگی هوا هم در حال افزایش است.

این روانشناس با بیان اینکه در شرایط آلودگی هوا علاوه بر اختلال افسردگی با خطر دیگری که مواجه هستیم کاهش ضریب هوشی است که این می‌تواند بسیار خطرناک باشد. متأسفانه اختلال روانی در کودکان اگر امروز درمان نشود در آینده بسیار سخت خواهد بود.