زنگ خطر مقاومت میکروبی؛ ایران و ترکیه در صدر مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها

قباد مرادی، مدیر مرکز بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، با بیان اینکه مقاومت آنتی‌بیوتیک‌ها نسبت به عوامل میکروبی در دنیا روز به روز بیشتر می‌شود، گفت: این موضوع آن‌قدر جدی است که سازمان بهداشت جهانی در ۲۰ سال گذشته چندین بار آن را به‌عنوان شعار سال انتخاب کرده است.

ایران و ترکیه پیشتاز در مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها

وی افزود: مقاومت میکروبی یک چالش جهانی است. اگر میکروبی در یکی از کشورها نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها مقاومت پیدا کند، این مقاومت آرام‌آرام در سراسر دنیا منتشر می‌شود و به یک معضل عمومی تبدیل می‌گردد. مرادی ادامه داد: مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها توسط مردم یکی از عواملی است که باعث می‌شود مقاومت میکروبی در افراد بیشتر شود. ایران و ترکیه بیشترین مصرف‌کنندگان آنتی‌بیوتیک در دنیا هستند. برخی از کشورهای اروپای شرقی نیز در رتبه‌های بعدی مصرف‌کنندگان بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها قرار دارند.

وی تصریح کرد: مصرف زیاد آنتی‌بیوتیک‌ها، مقاومت میکروبی را افزایش می‌دهد و این موضوع چالش‌های زیادی به وجود می‌آورد. همچنین به نظر می‌رسد که اگر در دنیا اقدامی برای کنترل مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها صورت نگیرد، تا سال ۲۰۵۰ مقاومت میکروبی به یک چالش بین‌المللی جدی تبدیل خواهد شد و مرگ‌ومیرهای زیادی را به دنبال خواهد داشت.

مردم درخواست آنتی‌بیوتیک می‌کنند

مدیر مرکز بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در پاسخ به این سؤال که چرا پزشکان آنتی‌بیوتیک‌های زیادی را تجویز می‌کنند، در حالی که بسیاری از بیماری‌ها نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک ندارند، گفت: بسیاری از این تجویزها به درخواست خود مردم است. برای بیماری‌های ساده عفونی که نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک ندارند، برخی از مردم از پزشکان درخواست داروهای آنتی‌بیوتیک می‌کنند.

مرادی تأکید کرد: در بسیاری از کشورهای دنیا قوانین سخت‌گیرانه‌ای در رابطه با فروش و تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها وضع شده است. در برخی کشورها هیچ داروخانه‌ای اجازه فروش آنتی‌بیوتیک بدون تجویز پزشک را ندارد، در حالی که در ایران مردم به راحتی می‌توانند آنتی‌بیوتیک‌ها را از داروخانه‌ها تهیه کنند.

وی افزود: کشور ما نیاز به یک پروتکل قوی دارد تا پزشکان فقط در موارد ضروری اجازه تجویز آنتی‌بیوتیک را داشته باشند و داروخانه‌ها نیز تنها با نسخه پزشک اجازه فروش آنتی‌بیوتیک‌ها را داشته باشند.

راهکارها و پیشگیری از مقاومت میکروبی

مرادی در پایان گفت: افزایش آگاهی مردم، ارتقاء سطح آگاهی کادر بهداشت و درمان، کنترل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در انسان و دام، ایجاد یک نظام مراقبتی برای بررسی وضعیت مقاومت میکروب‌ها، انجام مداخلات مناسب برای کاهش مصرف دارو و هر اقدامی که از ایجاد مقاومت میکروبی پیشگیری کند، از اقدامات ضروری است.