آسیب‌های روانی ناشی از فال‌گرفتن؛ وقتی جهل جای علم را می‌گیرد
گروه سلامت خبرگزاری آنا-زهرا اردشیری؛ در گوشه و کنار شهر، خیابان‌های شلوغ پر از آدم‌هایی است که در تلاش برای یافتن آرامش در دنیای پر استرس امروز به سراغ راه‌حل‌هایی غیرواقعی می‌روند. شاید شما هم در هنگام عبور از یک کوچه یا خیابان، تابلو‌هایی به چشم‌تان خورده باشد که تبلیغاتی در مورد فالگیری، پیش‌بینی آینده یا درمان درد‌های روحی را ارائه می‌دهند. این تابلو‌ها و تبلیغات رنگارنگ، همان‌طور که در دل هیاهوی روزمره توجه شما را جلب می‌کنند، ممکن است دنیای جدیدی را برای فردی که در جستجوی راه‌حلی سریع برای مشکلات روحی‌اش است، بگشایند. اما آیا واقعاً این روش‌ها، درمانی برای بحران‌های روانی و اضطراب‌های روزمره هستند؟
شاید برای بسیاری از مردم، مراجعه به فالگیرها تنها یک تفریح باشد، اما در حقیقت این روند به تدریج می‌تواند به یک عادت خطرناک تبدیل شود. فردی که با نگرانی‌های روزمره خود دست‌وپنجه نرم می‌کند، برای پیدا کردن راه‌حل‌های فوری و تسکین‌دهنده به سراغ این افراد می‌رود. وعده‌های پرطمطراق و سخنان مبهم و دل‌گرم کننده‌ای که به او داده می‌شود، احساس آرامش کاذب و خوش‌بینی بی‌پایه‌ای به او می‌دهد. اما این خوش‌بینی در نهایت یک توهم است که به هیچ وجه نمی‌تواند مشکلات واقعی زندگی را حل کند.
افرادی که در شرایط سخت روحی و روانی قرار دارند، در بسیاری از موارد به فالگیرها رجوع می‌کنند. برای مثال، فردی که در روابط شخصی خود دچار بحران است، برای یافتن پاسخ به مشکلاتش به سراغ فالگیرها می‌رود. آنها وعده‌هایی در خصوص بهبود شرایط، بازگشت به خوشبختی و تغییرات مثبت در آینده‌ای نزدیک می‌دهند. این وعده‌ها به تدریج در ذهن فرد جای می‌گیرند و او را به سمت تکرار این روند می‌برند. به همین دلیل، مراجعه مداوم به فالگیرها در طول زمان می‌تواند به یک عادت تبدیل شود، به طوری که فرد بدون آنکه به درستی متوجه باشد، وابستگی روانی به این روش‌ها پیدا می‌کند.
وابستگی به فال و فالگیربه جای درمان و روانشناس
این وابستگی به فالگیرها در نهایت می‌تواند فرد را از درمان‌های علمی و مؤثر محروم کند. کسانی که دچار اضطراب، افسردگی یا سایر مشکلات روانی هستند، ممکن است به‌جای مراجعه به روانشناس یا روان‌پزشک، به دنبال راه‌حل‌های سطحی و بی‌پایه مانند فالگیری باشند. این انتخاب نه تنها مشکلات روانی را حل نمی‌کند، بلکه به آن دامن می‌زند و فرد را در مسیر اشتباهی قرار می‌دهد که از هرگونه کمک علمی دور می‌شود.
در حالی که فرد به این باور می‌رسد که فالگیرها می‌توانند مسیر زندگی او را تغییر دهند، در واقع تنها زمانی که به متخصصین روانشناسی مراجعه کند، ممکن است به درمان‌های موثر و راه‌حل‌های درست دست یابد. فالگیرها هیچگونه دانش علمی در زمینه روانشناسی ندارند و به جای اینکه به فرد کمک کنند، او را در دام تصورات غلط و امیدوارکننده می‌اندازند که هیچ پایه و اساسی ندارند.
در این شرایط، ایجاد آگاهی و فرهنگ‌سازی در میان مردم بسیار ضروری است. رسانه‌ها و برنامه‌های آگاهی‌بخش باید به‌طور جدی به این موضوع پرداخته و خطرات ناشی از مراجعه به فالگیرها و اعتیاد به آن را برای مردم توضیح دهند. اگر این آگاهی‌ها به‌طور مؤثر منتقل نشود، افراد بیشتری ممکن است در دام این باورهای غلط گرفتار شوند.
نقش رسانه‌ها در آگاهی‌بخشی به مردم
رسانه‌ها به عنوان ابزار‌های قدرتمند در انتقال اطلاعات، نقش ویژه‌ای در آگاهی‌بخشی دارند. آنها می‌توانند از طریق برنامه‌ها و کمپین‌های آگاهی‌بخش مردم را نسبت به این خطرات آگاه کرده و به آنها کمک کنند تا به جای وابستگی به روش‌های غیرعلمی، از روش‌های علمی و معتبر برای درمان مشکلات روانی خود استفاده کنند. ایجاد برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی، انتشار مقالات و استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند در کاهش آسیب‌های اجتماعی ناشی از این پدیده مؤثر باشد.
راهکار‌های مقابله با خطرات ناشی از فالگیری
برای مقابله با این بحران، علاوه بر فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی، باید امکانات درمانی و مشاوره‌ای بیشتری برای افرادی که در شرایط بحران روحی و روانی قرار دارند فراهم کرد. برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی در مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز اجتماعی می‌تواند به‌طور مؤثر افراد را در مقابل این آسیب‌ها محافظت کند. همچنین، باید دسترسی به خدمات روانشناسی و مشاوره‌ای به‌طور گسترده‌تری در دسترس عموم قرار گیرد تا افراد در شرایط بحرانی بدون نیاز به مراجعه به فالگیرها بتوانند از مشاوره‌های علمی و کاربردی بهره‌مند شوند.
آسیب‌های اجتماعی ناشی از اعتیاد به فالگیری
این باورهای غلط نه تنها به فرد آسیب می‌زنند، بلکه می‌توانند در سطح اجتماعی نیز پیامد‌هایی جدی به دنبال داشته باشند. وقتی افراد به‌جای مراجعه به مشاوران و روانشناسان، به دنبال راه‌حل‌های بی‌اساس و خطرناک می‌روند، ممکن است با گسترش این باورهای غلط، جامعه به‌طور کلی از مسیر علمی و منطقی درمان‌های روانی دور شود. این امر می‌تواند به آسیب‌های اجتماعی بیشتری دامن بزند و مشکلات روانی و اجتماعی را پیچیده‌تر کند.
در نهایت، توجه به اثرات این پدیده و نیاز به درمان‌های علمی باید در اولویت قرار گیرد. روانشناسان و متخصصین سلامت روان می‌توانند با کمک به افراد در تشخیص صحیح مشکلاتشان و ارائه راه‌حل‌های علمی، از خطرات این باورهای غیرعلمی جلوگیری کنند.
کارشناسان چه می‌گویند؟
مینا صالحی، روانشناس و مشاور سلامت روان، در ادامه به تأکید بر اهمیت مراجعه به متخصصین به‌جای اعتماد به فالگیرها می‌پردازد. او معتقد است که بسیاری از افراد به دلیل عدم آگاهی از روش‌های علمی درمان، به دنبال راه‌حل‌های سریع و ساده‌تری می‌روند که در بسیاری از موارد نه تنها مفید نیستند، بلکه ممکن است آسیب‌های روانی بیشتری ایجاد کنند. صالحی در این زمینه اشاره می‌کند: فالگیری می‌تواند به یک روش تسکین موقت و توهمی تبدیل شود که فرد را از مواجهه با مشکلات واقعی زندگی باز می‌دارد. افراد باید یاد بگیرند که مشکلات خود را به شیوه‌های علمی و منطقی حل کنند.
اهمیت پیشگیری و ارتقای آگاهی عمومی
وی ادامه می‌دهد: مبارزه با پدیده فالگیری نیازمند تغییراتی در سطح اجتماعی است. نخستین گام برای کاهش آسیب‌های ناشی از این پدیده، ارتقای آگاهی عمومی است. مسئولین و نهاد‌های آموزشی می‌توانند از طریق برنامه‌های آگاهی‌بخش در مدارس، دانشگاه‌ها و رسانه‌ها، مردم را نسبت به خطرات این نوع باور‌ها آگاه کنند. ایجاد فضای باز برای گفتگو و مشاوره‌های روانشناسی در سطح جامعه می‌تواند نقش بسزایی در جلوگیری از وابستگی به این روش‌ها ایفا کند.
صالحی می گوید: یکی از راهکار‌های مهم دیگر، فراهم کردن دسترسی آسان‌تر به خدمات مشاوره و روان‌درمانی است. وقتی مردم به‌راحتی بتوانند به مشاوران و روانشناسان متخصص مراجعه کنند، احتمال اینکه به سمت استفاده از روش‌های غیرعلمی و غیرمعتبر بروند، کاهش می‌یابد. برای این کار می‌توان با تقویت سیستم‌های درمانی و مشاوره‌ای، از طریق ارائه خدمات آنلاین یا تلفنی، این دسترسی را برای عموم فراهم کرد.
ایجاد فضای حمایتی در جامعه
این روانشناس می‌گوید: وجود یک فضای حمایتی در جامعه می‌تواند افراد را از جستجوی راه‌حل‌های سریع و غیرعلمی بازدارد. ایجاد گروه‌های حمایت اجتماعی و اطلاع‌رسانی‌های مستمر می‌تواند به افراد این آگاهی را بدهد که در مواجهه با مشکلات روانی، به جای رفتن به دنبال راه‌حل‌های غیرعلمی، باید به متخصصین مراجعه کنند. این فضا‌های حمایتی می‌توانند در مراکز اجتماعی، گروه‌های دوستانه یا حتی فضای مجازی شکل بگیرند.
وی در پایان می گوید: در نهایت، باید تأکید کرد که مبارزه با پدیده‌هایی مانند فالگیری تنها به‌وسیله فرهنگ‌سازی و آموزش ممکن است. وقتی مردم بدانند که مشکلات روانی و اضطراب‌ها راه‌حل‌های علمی و معتبر دارند، به‌جای رویکرد‌های نادرست و خطرناک، به سمت روش‌های درست درمانی سوق داده می‌شوند. جامعه باید برای مقابله با این پدیده‌ها به‌طور جمعی عمل کند تا بتواند از آسیب‌های روانی و اجتماعی بیشتر جلوگیری کند.
فالگیرها راه حل واقعی ارائه نمی‌دهند
فالگیرها و روش‌های غیرعلمی برای درمان مشکلات روحی نه تنها راه‌حل‌های واقعی ارائه نمی‌دهند، بلکه می‌توانند خطرات جدی برای سلامت روان افراد ایجاد کنند. به همین دلیل، نیاز است که همگان نسبت به این پدیده آگاه شوند و از متخصصین روانشناسی و مشاوره‌ای کمک بگیرند. با ارتقای سطح آگاهی و فراهم کردن دسترسی به خدمات روان‌درمانی، می‌توان از گسترش این آسیب اجتماعی جلوگیری کرد و به افراد کمک کرد تا با مشکلات خود به شیوه‌ای منطقی و علمی برخورد کنند.
انتهای پیام/