ناجی سلامت عمومی یا بستر شایعات؟/چالش‌های رسانه‌ها در آگاهی‌بخشی بهداشتی
به گزارش آنا؛ در دنیای امروز، رسانه‌ها به یکی از اصلی‌ترین عوامل تأثیرگذار بر رفتار‌های بهداشتی مردم تبدیل شده‌اند. آنها می‌توانند با آگاهی‌رسانی علمی و دقیق، جامعه را به سوی سلامت بیشتر هدایت کنند. اما گاه همین رسانه‌ها به دلیل ضعف در انتخاب منابع، نبود زبان مناسب یا تمرکز بر جذابیت‌های ظاهری، نقشی معکوس ایفا کرده‌اند. سوال اینجاست که رسانه‌های ما تا چه حد توانسته‌اند این ظرفیت را به درستی مدیریت کنند و چه تغییراتی برای بهبود عملکرد آنها لازم است؟
آگاهی‌بخشی یا گسترش سردرگمی؟
رسانه‌ها می‌توانند ابزاری قدرتمند برای انتقال پیام‌های بهداشتی باشند. اما در برخی موارد، اطلاعات ناقص یا نادرست باعث سردرگمی مردم شده است. دوران همه‌گیری کرونا نمونه‌ای آشکار از این چالش بود. شایعات مربوط به عوارض واکسن یا تأثیرات درمان‌های سنتی، بسیاری از افراد را به سمت تصمیم‌گیری‌های غلط هدایت کرد. مهتاب رضوی، استاد ارتباطات، معتقد است: «رسانه‌ها باید نقشی متعهدانه در انتقال اطلاعات ایفا کنند و از منابع علمی و معتبر بهره بگیرند، نه اینکه به دنبال جذب مخاطب از طریق شایعات باشند.»
زبان ساده، پیام موثر
یکی از ضعف‌های اصلی رسانه‌ها در حوزه سلامت، استفاده از زبانی پیچیده و اصطلاحات غیرقابل فهم برای مخاطب عام است. این رویکرد باعث می‌شود که بسیاری از مردم حتی پیام‌های مفید را نادیده بگیرند. رضوی بر اهمیت استفاده از زبان ساده تأکید دارد و می‌گوید: «پیام‌های بهداشتی باید طوری طراحی شوند که با زندگی روزمره مردم گره بخورند. در غیر این صورت، تأثیرگذاری آنها کاهش می‌یابد.»
بحران‌های سلامت و مسئولیت رسانه‌ها
در شرایط بحرانی مانند شیوع بیماری‌های جدید، انتظار می‌رود که رسانه‌ها به منبعی مطمئن برای اطلاعات تبدیل شوند. اما اگر عملکرد آنها با شفافیت و دقت همراه نباشد، ممکن است به عامل افزایش استرس و نگرانی در جامعه بدل شوند. رضوی با اشاره به این موضوع می‌گوید: «اطلاعات نادرست، حتی اگر با نیت خیر منتشر شوند، می‌توانند اثرات جبران‌ناپذیری داشته باشند. وظیفه رسانه‌ها در بحران‌های سلامت، انتقال اطلاعات دقیق و به‌روز است.»
رسانه‌های اجتماعی، فرصت یا تهدید؟
با گسترش شبکه‌های اجتماعی، امکان دسترسی به اطلاعات برای همه فراهم شده است. اما این دسترسی آسان، گاه به انتشار گسترده اطلاعات غلط منجر شده است. بسیاری از مردم بدون بررسی صحت مطالب، آنها را در شبکه‌های اجتماعی بازنشر می‌کنند. به گفته رضوی، «رسانه‌های اجتماعی می‌توانند بستری عالی برای ارتقای آگاهی باشند، اما نیاز به نظارت و آموزش دارند تا به منبع شایعات تبدیل نشوند.»
چالش اعتماد در پیام‌های بهداشتی
یکی دیگر از مسائل مهم، اعتمادسازی میان مردم و رسانه‌ها است. در مواردی، اطلاعات نادرست یا مغرضانه باعث کاهش اعتماد عمومی به رسانه‌ها شده است. بازسازی این اعتماد نیازمند تلاش مستمر و شفافیت در انتقال اطلاعات است. دکتر رضوی معتقد است که اعتماد مخاطبان زمانی جلب می‌شود که رسانه‌ها از بزرگ‌نمایی و جهت‌دهی غیرمنطقی به اخبار اجتناب کنند.
ضرورت همکاری رسانه‌ها با متخصصان سلامت
یکی از راهکار‌های پیشنهادی برای بهبود عملکرد رسانه‌ها در حوزه سلامت، همکاری مستمر آنها با متخصصان و نهاد‌های بهداشتی است. این همکاری می‌تواند به ارائه اطلاعات علمی و دقیق کمک کند و از انتشار شایعات جلوگیری کند.
رسانه‌ها و سواد بهداشتی جامعه
در نهایت، رسانه‌ها نقش مهمی در ارتقای سواد بهداشتی جامعه دارند. آنها می‌توانند با ارائه محتوای آموزشی و آگاهی‌بخش، به تغییر رفتار‌های غلط و ارتقای سطح سلامت عمومی کمک کنند.رضوی می‌گوید: «آموزش مخاطبان برای تفکیک اطلاعات درست از غلط، یکی از وظایف اصلی رسانه‌ها است که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.»
رسانه‌ها، به‌عنوان پل ارتباطی میان مردم و متخصصان، نقش بزرگی در تعیین رفتار‌های بهداشتی جامعه دارند. اما این نقش تنها زمانی مؤثر خواهد بود که با تعهد، دقت و شفافیت همراه باشد. امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز داریم که رسانه‌ها از ظرفیت خود برای آگاهی‌بخشی و ارتقای سلامت عمومی استفاده کنند.
انتهای پیام/